Ból jajników najczęściej pojawia się przed miesiączką, w jej trakcie lub podczas owulacji (ból owulacyjny). Gdy występuje w innym momencie cyklu, np. zaraz po okresie, staje się niepokojący. Bolącym jajnikom po okresie mogą towarzyszyć nudności, wymioty, biegunka, wzdęcia, zaparcia, gorączka lub zawroty głowy. Z wszelkimi niepokojącymi symptomami najlepiej udać się do lekarza.
Spis treści:
Bolące jajniki po okresie – przyczyny
Ból jajnika po okresie przypomina bóle miesiączkowe. Na ogół nie świadczy o poważnym stanie, ale wymaga monitorowania. Zdarza się, że bolące jajniki po okresie są objawem choroby układu rozrodczego lub symptomem ciąży.
Przeczytaj też: Ból jajników przed okresem
Bolące jajniki po okresie a endometrioza
Endometrioza jest chorobą, która występuje najczęściej u kobiet w wieku rozrodczym. Polega na pojawieniu się endometrium, czyli błony śluzowej macicy, w miejscach innych niż jama macicy.
Zmiany występują jako ogniska i powodują krwawienia oraz inne dolegliwości, w tym bolące jajniki po okresie. Przy endometriozie kobiety skarżą się na silne skurcze brzucha również w innych momentach cyklu miesiączkowego, a także przed współżyciem lub po nim oraz problemy z zajściem w ciążę.
Endometriozę leczy się farmakologicznie, m.in. środkami hormonalnymi, lub operacyjnie.
Bolące jajniki po okresie a adenomioza
Adenomioza jest specyficznym rodzajem endometriozy. Jej główne objawy to bóle skurczowe podbrzusza, przypominające bóle miesiączkowe, oraz nieprawidłowe krwawienia, ból podczas stosunku czy trudności w zajściu w ciążę.
Bolące jajniki po okresie a mięśniaki
Mięśniaki są łagodnymi naroślami z tkanki mięśniowej macicy. Mogą występować wewnątrz macicy, w jej ścianie lub na zewnątrz. Zdarza się, że mięśniaki objawiają się bólem jajników po okresie lub w każdym innym momencie cyklu, a także obfitymi miesiączkami oraz bólem w trakcie stosunku. Często jednak nie wysyłają niepokojących sygnałów i są zauważane przypadkowo podczas badania ultrasonograficznego u ginekologa.
Mięśniaki nie zawsze wymagają leczenia. Postępowanie ogranicza się zwykle do regularnych kontroli u ginekologa. Jeśli są wskazania do terapii (np. mięśniak się powiększa), to wówczas możliwości obejmują leczenie farmakologiczne, operację albo niszczenie zmian za pomocą ultradźwięków.
Bolące jajniki po okresie a zapalenie przydatków
Ból jajników po miesiączce lub w innym momencie cyklu może wskazywać na tzw. zapalenie przydatków, inaczej nazywane zapaleniem narządów miednicy mniejszej. Jest to często występująca bakteryjna choroba zakaźna. Przyczyną są drobnoustroje przenoszone drogą płciową, np. chlamydia, mykoplazmy, dwoinka rzeżączki lub Escherichia coli.
Leczenie zapalenia przydatków wymaga przyjmowania antybiotyków.
Bolące jajniki po okresie a torbiel
Torbiel (cysta) na jajniku również może objawiać się bolesnością jajnika po miesiączce. Torbiele na jajniku to przestrzenie wypełnione płynem, mogą być zmianami łagodnymi, lecz zdarza się też, że świadczą o chorobie, np. endometriozie albo zespole policystycznych jajników. Torbiele często wykrywane są przypadkowo. Mogą być leczone farmakologicznie lub operacyjnie.
Bolące jajniki po okresie a ciąża
Ból jajnika występujący po nietypowym plamieniu lub wraz z nim w czasie spodziewanej miesiączki świadczy najprawdopodobniej o zagnieżdżeniu (implantacji) zarodka.
Ten wczesny objaw ciąży może pojawić się do 11-12 dni po owulacji i zapłodnieniu. Implantacja zarodka następuje na ogół zaraz przed spodziewanym terminem okresu. W rzadkich przypadkach u kobiet, które mają bardzo wcześnie owulację, ból jajnika związany z ciążą może pojawić się nawet tydzień po miesiączce.
Bolące jajniki po okresie – jakie badania wykonać?
Gdy kobieta skarży się na bolące jajniki po okresie, powinna udać się do ginekologa i wykonać badania diagnostyczne. Szczególnie jeśli ból jest silny, powtarza się oraz gdy towarzyszą mu inne nieprawidłowości.
Lekarz zacznie od przeprowadzenia wywiadu, który powinien obejmować pytania o lokalizację bólu, czas trwania, inne objawy, nasilenie. Niepłodność towarzysząca bólowi jajnika sugeruje raczej endometriozę albo zapalenie przydatków. Obfite krwawienia i nieregularne cykle nasuwają podejrzenie torbieli lub mięśniaków.
Niezbędne są jednak dalsze badania oprócz wywiadu, które w przypadku bólu jajnika po okresie, powinny obejmować USG przezpochowowe oraz badanie USG brzucha.
Innym badaniem w przypadku bolących jajników po okresie, na które może skierować lekarz, jest laparoskopia ginekologiczna. Jest to zabieg polegający na wprowadzeniu do jamy brzusznej cienkich przyrządów medycznych przez niewielkie nacięcie w okolicy pępka. Takie działanie nie tylko umożliwia dokładne obejrzenie wnętrza narządów rodnych, ale też od razu ich leczenie (np. poprzez usunięcie zmiany chorobowej).
Kolejnym badaniem, które ma zastosowania u pacjentek z bólami jajników, jest histeroskopia (wziernikowanie macicy). W tym przypadku do jamy macicy przez pochwę wprowadzana jest cienka rurka z kamerą. W trakcie badania specjalista również może przeprowadzić zabieg.
Źródła:
M. Proctor i inni, Diagnosis and management of dysmenorrhoea, doi: 10.1136/bmj.332.7550.1134,
M. Bernardi i inni, Dysmenorrhea and related disorders, doi: 10.12688/f1000research.11682.1.
Czytaj także:
Ból podbrzusza - dlaczego boli brzuch na dole?
Ból brzucha ze stresu. Jak poradzić sobie z bólem brzucha na tle nerwowym?
Co oznacza ból brzucha po prawej stronie? Badania i leczenie
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!