Szczepionka na COVID-19 a ciąża i laktacja. Kiedy ciężarna powinna się zaszczepić?

szczepionka na koronawirusa a ciąża fot. Adobe Stock
Czy kobieta ciężarna lub karmiąca powinna otrzymać szczepionkę przeciwko koronawirusowi? To zależy. Nie ma badań na temat bezpieczeństwa stosowania preparatu w tych grupach, jednak w niektórych przypadkach należy rozważyć podanie szczepionki na COVID-19 w czasie ciąży lub laktacji.
/ 18.01.2021 09:56
szczepionka na koronawirusa a ciąża fot. Adobe Stock

Spis treści: 

  1. Szczepionka przeciw COVID-19 a ciąża
  2. Szczepionka przeciw COVID-19 a karmienie piersią
  3. Ryzyko COVID-19 w ciąży

Szczepionka przeciw COVID-19 a ciąża

Szczepionka na COVID-19 nie jest zalecana jako rutynowe szczepienie dla wszystkich kobiet ciężarnych. Szczepionka nie była i nie jest testowana w tej grupie kobiet oraz u karmiących piersią, dlatego brakuje danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania preparatu. Są planowane badania z udziałem kobiet w ciąży, a aktualnie obserwuje się stan zdrowia kobiet, które zaszły w ciążę po przyjęciu szczepionki. Dostępne są również wyniki badań na zwierzętach. 

Badania z udziałem zwierząt nie wykazały bezpośredniego ani pośredniego szkodliwego wpływu na ciążę, rozwój zarodka i (lub) płodu, poród lub rozwój pourodzeniowy. Podanie produktu leczniczego Comirnaty [szczepionka przeciwko COVID-19 firmy Pfizer - przyp.red.] w okresie ciąży można rozważyć jedynie, jeśli potencjalne korzyści przewyższają jakiekolwiek potencjalne ryzyko dla matki i płodu
– przeczytamy w ulotce szczepionki na koronawirusa firmy Pfizer.

Pomimo braku danych, preparaty dopuszczone do obrotu uznane są przez ekspertów za środek niezagrażający przyszłej mamie oraz jej potomstwu. Kobieta ciężarna powinna rozważyć szczepienie przeciw COVID-19, gdy należy do grupy podwyższonego ryzyka ciężkiego przebiegu lub powikłań zakażenia koronawirusem, lub jest bardziej narażona na infekcję niż inne kobiety ciężarne. Chodzi nie tylko o posiadanie chorób współistniejących, ale np. wykonywanie zawodu medycznego narażającego na bliski kontakt z chorymi na COVID-19.

Warto też dodać, że wśród przeciwwskazań do stosowania dostępnych szczepionek na koronawirusa nie znalazły się ani ciąża, ani laktacja. Co oznacza, że teoretycznie preparaty mogą być podawane kobietom w ciąży i karmiącym. 

Każdy przypadek powinien być przed podjęciem decyzji indywidualnie omówiony podczas konsultacji lekarskiej.

Szczepionka przeciw COVID-19 a karmienie piersią

Szczepionka na COVID-19 nie jest zalecana jako rutynowe szczepienie dla kobiet karmiących piersią, ale jej zastosowanie powinno być rozważone, gdy kobieta należy do grupy zagrożonej infekcją lub ciężkim przebiegiem COVID-19. Sytuacja jest zatem analogiczna do  przypadku kobiet ciężarnych.

Polscy eksperci z Fundacji Banku Mleka Kobiecego, Centrum Nauki o Laktacji i Polskiego Towarzystwa Wakcynologii, wydali wspólne stanowisko dotyczące szczepienia przeciw koronawirusowi dla kobiet w czasie laktacji. 

Uznali, że ewentualne ryzyko niepożądanych zdarzeń u dziecka karmionego piersią przez zaszczepioną matkę, jest czysto teoretyczne i nie należy się spodziewać działań niepożądanych u dziecka po szczepieniu matki.

Nasze stanowisko jest zgodne ze stanowiskami innych Towarzystw Naukowych na świecie. (...) Decyzja o zaszczepieniu należy do matki karmiącej, po uwzględnieniu analizy korzyści i ryzyka oraz stopnia narażenia na zakażenie SARS-COV-2 - grupy objęte priorytetem, to pracownice ochrony zdrowia i matki wcześniaków, przebywających w szpitalu
– przeczytamy w oświadczeniu polskich ekspertów.

Pomimo braku danych specjaliści uważają, że szczepionki na COVID-19 nie stanowią zagrożenia dla niemowlęcia karmionego naturalnie, a korzyści z karmienia piersią są dobrze znane. 

Nie wiadomo, czy składniki szczepionki przeciwko koronawirusowi przenikają do mleka ludzkiego. Z obserwacji wynika jednak, że dzieci kobiet, które są zakażone koronawirusem i karmią, są zdrowe. W mleku mamy po przechorowaniu COVID-19 wykazano również obecność przeciwciał anty SARS-CoV-2. Te ciałka odpornościowe są przekazywane dziecku w czasie karmienia i najprawdopodobniej biorą udział w ochronie dziecka.

Ryzyko COVID-19 w ciąży

Należy pamiętać o tym, że ciąża i okres zaraz po niej są stanami, gdy kobieta może mieć obniżoną odporność. Staje się bardziej podatna na różne infekcje, w tym tę wywołaną koronawirusem. Stąd kobiety w ciąży zostały zaliczone przez Centers for Disease Control and Prevention CDC do grupy zagrożonej powikłaniami zakażenia wirusem.

Kobiety w ciąży z COVID-19 mają zwiększone ryzyko ciężkiej choroby, w tym choroby, która powoduje przyjęcie na OIOM, wentylację mechaniczną i zgon w porównaniu z kobietami niebędącymi w ciąży w wieku rozrodczym. Ponadto kobiety w ciąży z COVID-19 mogą być bardziej narażone na niekorzystne skutki, takie jak poród przedwczesny, w porównaniu z kobietami w ciąży bez COVID-19
– ostrzegają eksperci z rządowej agencji Centers for Disease Control and Prevention (CDC).

W przypadku ciąży szczególnie ważne są ogólne zasady profilaktyki przeciwko COVID-19, o których żadna kobieta ciężarna nie powinna zapominać, bez względu, czy będzie się szczepić czy nie. To regularne mycie rąk, unikanie dużych skupisk ludzi i kontaktu z osobami chorymi oraz noszenie maseczki. 

Źródła:
Vaccination Considerations for People who are Pregnant or Breastfeeding, Centers for Disease Control and Prevention (CDC),
COVID-19 vaccination: a guide for women of childbearing age, pregnant or breastfeeding, Public Health England, www.gov.uk,
Stanowisko Fundacji Bank Mleka Kobiecego, Centrum Nauki o Laktacji i Polskiego Towarzystwa Wakcynologii w sprawie szczepienia przeciwko SARS-CoV-2 kobiet w okresie laktacji, www.bankmleka.pl/154-stanowisko-w-sprawie-szczepienia-przeciwko-sars-cov-2-kobiet-w-okresie-laktacij-.html.

Więcej na podobny temat:
Szczepionka na koronawirusa. Korzyści, skutki uboczne, kto i kiedy otrzyma szczepienie przeciwko COVID-19?
Szczepienie przeciw grypie – nowe szczepionki, cena, kiedy się zaszczepić?
Co alergicy powinni wiedzieć o szczepionce na COVID-19?
Szczepienie przeciw grypie w ciąży
Czy szczepić się w ciąży?
Szczepienia ochronne w ciąży
Ciąża a szczepionki na HPV
Szczepienie na ospę. Co zawiera szczepionka, ile kosztuje, kiedy jest obowiązkowa?

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Redakcja poleca

REKLAMA