Prócz powiększenia tarczycy, chorobę tarczycy można również podejrzewać w przypadku, gdy takie schorzenia występowały w naszej w rodzinie oraz gdy chorujemy na chorobę autoimmunologiczną innego narządu.
Diagnostyka chorób tarczycy opiera się na diagnostyce czynnościowej (określeniu funkcji hormonalnej) oraz na diagnostyce morfologicznej – gdy obserwujemy zaburzenia jej budowy.
Diagnostyka czynnościowa
Nadczynność czy niedoczynność?
W przypadku podejrzenia zaburzeń czynności hormonalnej tarczycy należy wykonać badania laboratoryjne polegające na oznaczeniu stężenia hormonów we krwi.
Badaniem przesiewowym jest oznaczenie stężenia TSH (tyreoglobuliny), której prawidłowe wartości wynoszą od 0,4 do 4,0 mj.m./l. W przypadku, gdy stężenie TSH jest nieprawidłowe, należy oznaczyć stężenie FT4 (wolnej tyroksyny). Czasami dodatkowo oznacza się stężenie FT3 (wolnej trijodotyroniny), gdy FT4 jest w normie przy nieprawidłowym TSH.
Jakie objawy może wywoływać chora tarczyca?
Czy to na pewno choroba tarczycy?
Rozpoznanie wtórnej niedoczynności tarczycy (obniżone zarówno TSH, jak i FT4) wskazuje nam na przyczynę choroby leżącą w podwzgórzu lub w przysadce. W takim przypadku wykonuje się test stymulacji TSH hormonem uwalniającym (TRH), aby rozpoznać niedoczynność tarczycy pochodzenia podwzgórzowego lub przysadkowego.
Co to za choroba?
Choroba Gravesa-Basedowa, zapalenie tarczycy typu Hashimoto to choroby autoimmunologiczne tarczycy. W ich diagnostyce należy oznaczyć obecność przeciwciał przeciwtarczycowych. Oznacza się przeciwciała przeciwko receptorowi TSH (anty-TSHR), przeciwciała przeciwko tyreoperoksydazie (anty-TPO) oraz przeciwciała przeciwko tyreoglobulinie (anty-Tg).
Czy chorą tarczycę można wyczuć dotykiem?
A może to nowotwór?
Przy podejrzeniu procesu nowotworowego tarczycy z badań laboratoryjnych należy wykonać oznaczanie stężenia tyreoglobuliny lub kalcytoniny przy podejrzeniu raka rdzeniastego tarczycy.
Diagnostyka morfologiczna
Podstawowym badaniem obrazowym jest USG tarczycy. Ma ono zastosowanie w ocenie wielkości wola, wykryciu zmian ogniskowych (guzków) oraz w różnicowaniu chorób autoimmunologicznych i nieautoimmunologicznych tarczycy.
Co to za guzek?
Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa BAC polega na nakłuciu tarczycy igłą i pobraniu materiału komórkowego do badania cytologicznego. Pod kontrolą USG wykonuje się biopsję celowaną. Głównym zadaniem BAC jest odróżnienie zmiany łagodnej od zmiany złośliwej.
Wskazaniem do wykonania biopsji jest zarówno guzek pojedynczy, jak i wole wieloguzkowe oraz wole bolesne lub twarde.
Czy guzek jest przyczyną nadczynności tarczycy?
Scyntygrafia to badanie polegające na podaniu radioaktywnego technetu lub jodu i późniejszej ocenie wychwytu znacznika przez tarczycę za pomocą gammakamery. Badanie to pozwala wykryć pojedynczy guzek tarczycy wywołujący nadczynność tarczycy oraz wole guzkowe toksyczne.
Zobacz też:
Jak niebezpieczna może być nadczynność tarczycy?
Objawy choroby Hashimoto
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!