Potocznie mianem depresji określamy stany obniżonego nastroju, pogorszonego samopoczucia, przygnębienia czy smutku, pomijając przyczyny tego stanu rzeczy. W medycynie, a dokładniej w psychiatrii, „depresja” oznacza specyficzny rodzaj zaburzeń nastroju i emocji, uznanych za zjawiska patologiczne.
Fot. Depositphotos
Różnica pomiędzy stanem przygnębienia a depresją polega na tym, że czas jego trwania jest krótszy, mniej nasilony, nie obserwuje się w nim specyficznych zaburzeń snu i „huśtawek nastroju”.
Przyczyny depresji można podzielić na następujące grupy:
- biochemiczne, dotyczące zaburzeń pracy mózgu na skutek nieprawidłowego działania substancji, zwanych neuroprzekaźnikami (serotonina, noradrenalina, dopamina);
- społeczne, do których możemy zaliczyć osamotnienie, izolację, zaistnienie choroby, śmierć ważnej dla nas osoby, rozpad związku, nieprawidłowe relacje małżeńskie, udział w traumatycznych zdarzeniach, jak np. katastrofa, różne rodzaje przemocy;
- psychologiczne, np. na skutek utraty poczucia własnej wartości (kompleksy, wstręt do własnej osoby, poczucie niższości intelektualnej, niepowodzenia w nauce, pracy), negatywnego postrzegania świata i relacji z otoczeniem, odrzucenia przez innych, czy też nieracjonalnego poczucia winy;
- inne, w postaci depresji poporodowej, bądź na skutek chorób takich jak anemia, niedoczynność tarczycy, stwardnienie rozsiane i nowotwory.
Rozpoznając depresję, szczególny nacisk kładzie się na wywiad i obserwację chorego. Lekarz rozmawiając z pacjentem, dokładnie wysłuchuje jego skarg i zadaje szereg przygotowanych pytań. Dokonuje również szczegółowej obserwacji chorego – jego zachowania, sposobu mówienia i treści rozmowy. Na jej podstawie i na podstawie objawów stawia się diagnozę. Warunkiem rozpoznania depresji jest stwierdzenie minimum dwóch objawów podstawowych i dwóch objawów dodatkowych, utrzymujących się przez minimum dwa tygodnie.
Objawami podstawowymi są:
- Obniżony nastrój przez większość dnia i prawie każdego dnia;
- Utrata zainteresowań lub zadowolenia w zakresie aktywności, które zazwyczaj sprawiają przyjemność;
- Zmniejszona energia lub zwiększona męczliwość.
Do objawów dodatkowych natomiast, zalicza się:
- Utratę wiary w siebie i poczucia własnej wartości;
- Nieracjonalne poczucie winy;
- Powracające myśli o śmierci lub samobójstwie;
- Skargi na problemy z pamięcią i koncentracją uwagi;
- Zmiana aktywności – spowolnienie bądź niepokój;
- Zaburzenia snu (np. spłycenie snu, wczesne budzenie, bezsenność);
- Zmiany łaknienia (zwiększone lub zmniejszone), za czym idzie proporcjonalna zmiana masy ciała.
Leczenie depresji może być prowadzone przez lekarza rodzinnego, jeżeli objawy są łagodne. W innych przypadkach terapia podejmowana jest przez lekarza psychiatrę. Leczenie polega na łączeniu farmakoterapii z psychoterapią. Niestety leki przeciwdepresyjne mogą działać nawet z kilkutygodniowym opóźnieniem, toteż poprawa nastroju nie następuje zaraz po zastosowaniu medykamentu. W psychoterapii wykorzystuje się szczególnie metodę poznawczą (kognitywną). Ma ona na celu wypracowanie „nowych struktur poznawczych”, czyli zmianę nieodpowiedniego sposobu myślenia osób chorych na depresję, co do ich własnej osoby, a także świata.
Źródła:
Krupka – Matuszczyk I., Matuszczyk M., „PSYCHIATRIA Podręcznik dla studentów pielęgniarstwa”, Wydawnictwo Śląskiego Uniwersytetu Medycznego, Katowice 2007.
Strona internetowa: zdrowie.flink.pl
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
