Bywa że wielu z nas kojarzy ten okres jako miły odpoczynek, wolny czas, wyciszenie, porę na dalsze rozwijanie zainteresowań. Ciepłe bambosze, pieszczenie puszystych kotków, dzierganie wełnianych skarpet dla wnuków, spotkania na brydża to tylko niektóre atrakcje wieku podeszłego.
Starość niesie jednak ze sobą wiele patologii. Zmianom ulegają komórki, tkanki i narządy, niestety już nieodwracalnie. Upośledzone zostaje działanie potrzebnych do życia narządów m.in. mózgu, serca, płuc, nerek, wątroby, trzustki.
Starzenie się człowieka można podzielić na:
- starzenie biologiczne (dotyczące zmian struktury i funkcji poszczególnych komórek, tkanek i narządów w organizmie)
- starzenie psychiczne (m. in. osłabianie pamięci, wyostrzenie cech osobowości, upór w przekonaniach, zaburzenia np. depresje)
- starzenie społeczne (tzw. „wypadanie z ról społecznych”)
Krótko o tym, co się zmienia...
Okres starości manifestuje się szeregiem podstawowych objawów. Na pewno każdy z nas może dostrzec okiem zmiany w aparycji osoby starszej – siwe włosy, słabo napięta skóra, pomarszczona, źle nawilżona, z przebarwieniami, podatna na urazy mechaniczne. Dłonie i stopy mogą stać się chłodniejsze, a poza tym osoby starsze są bardziej wrażliwe na zmiany temperatury otoczenia.
Brnąc w głąb organizmu, a dokładniej w jego mózg, zauważa się obniżenie sprawności intelektualnej i umysłowej, niekiedy spotęgowane przez specyficzne dla wieku podeszłego choroby. Spowolnieniu ulegają procesy myślowe. Osoba starsza ma tendencje do zapominania, gubienia czegoś. Senior wymaga więcej czasu na zastanowienie się nad pewnymi czynnościami. Nie raz może dojść do zaburzeń przekaźnictwa nerwowego w mózgu, bądź tez jego ukrwienia. Upośledzony zostaje również wzrok i słuch.
Serce i płuca również nie są organami doskonałymi. Ze strony układu sercowo-naczyniowego, zależnie od osoby, mogą pojawić się: nadciśnienie lub niedociśnienie, zaburzenia rytmu serca i jego niewydolność. Zwyrodnieniom ulegają też naczynia krwionośne.
U ludzi starszych często dochodzi do niedokrwistości, zazwyczaj z niedoboru żelaza lub witaminy B12.
Ze strony układu oddechowego dochodzi do zmniejszenia ilości oddechów oraz ujawniają się lub zaostrzają choroby wywołane złym stylem życia, głównie paleniem papierosów. Częstym schorzeniem jest również zapalenie płuc, wynikające z unieruchomienia.
Następuje też utrata siły i masy mięśniowej. Kości stają się bardziej podatne na złamania. Chód wydaje się być powolny i niepewny. Starszy człowiek nie jest w stanie wykonywać tych czynności fizycznych, które wykonywał w przeszłości.
Cierpi też układ pokarmowy. W żołądku, wydzielanie soków żołądkowych ulega zmniejszeniu, toteż dochodzi do zaburzeń trawienia. Spowolnieniu ulegają też ruchy jelit, co sprzyja powstaniu zaparć, kamieni kałowych oraz biegunki, na skutek zatkania światła jelita przez twarde masy kałowe.
Zmianom podlegają też poziomy hormonów. Może wystąpić cukrzyca, nadczynność lub niedoczynność tarczycy, problemy z hormonami nadnerczy i wiele innych. Zaburzeniu ulegają też funkcje rozrodcze, aż do ich zaniku.
Wszystkie te zmiany mogą wpływać na psychikę osoby starszej. Nietrudno wówczas o obniżenie nastroju, niechęć do ludzi, nawet bliskich, hipochondrię czy nawet słownie wyrażane pragnienie śmierci. Depresja w wieku podeszłym jest częstym problemem geriatrycznym i wymaga fachowej pomocy i leczenia.
Katarzyna Ziaja
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
