Komórki, tkanki, narządy...
Komórki to podstawowe jednostki strukturalne organizmu. Ich skupiska, różnie wyspecjalizowane to tkanki, tkanki z kolei tworzą narządy – organy wewnętrzne np. serce, a narządy – układy np. układ pokarmowy.
W naszym organizmie starzeje się każda komórka. Za młodych lat są one jeszcze na nowo zmieniane, ale z biegiem czasu pula komórek się zmniejsza. Bierze w tym również udział wiele czynników zewnętrznych jak np. infekcje, wolne rodniki, promieniowanie.
Układ ruchu
Pierwszą i najbardziej charakterystyczna cechą starzenia się biologicznego organizmu jest znaczne obniżenie sprawności i wytrzymałości fizycznej oraz utrata masy mięśniowej i kostnej oraz wody.
Wysokość ciała obniża się ze względu na zmiany zwyrodnieniowe stawów kręgosłupa, których przyczyną często bywa osteoporoza. Przy osteoporozie kości staja się bardziej podatne na złamania (szyjki kości udowej, kości nadgarstka, kręgów). Dokuczają też bóle stawów.
Powłoki skórne
Skóra staje się mniej jędrna, już nie jest w stanie utrzymać tyle wody, co we wcześniejszych latach życia. Pojawiają się subtelne zmarszczki, początkowo w okolicach ust, oczu i czoła. Skóra ma fakturę bibuły. Pokazują się też różne przebarwienia, często są to brązowe plamy na rękach, spowodowane zaburzonym wydzielaniem melaniny. Redukuje się tkanka podskórna, toteż ciało traci swoje piękne kształty.
Układ nerwowy
Masa mózgu ulega zmniejszeniu. Dochodzi wówczas do zaburzenia koncentracji i pamięci. Osłabiona zostaje koordynacja ruchowa. Częstymi schorzeniami są otępienia starcze, do których należy choroba Alzheimera. Nierzadko osoby starsze borykają się z obniżeniem nastroju, depresją, objawami wytwórczymi (halucynacje, omamy)
Upośledzona zostaje praca zmysłów – ze strony oczu pojawiają się problemy z czytaniem, często spowodowane dalekowzrocznością lub zaćmą. Posłuszeństwa również odmawia słuch. Często na początku objawy nie są mocno wyrażone, a przyczyną niedosłuchu może stać się zaczopowanie kanału słuchowego przez nagromadzenie się woskowiny.
Pogarsza się zmysł węchu i smaku. Manifestuje się to nieumiejętnością rozpoznawania smaku i woni.
Układ krwionośny
Ściany naczyń krwionośnych stają się bardziej sztywne i pogrubione, przez co zmniejsza się ich średnica przekroju poprzecznego. Sprzyja to niedokrwieniu narządów i tkanek organizmu. Na nogach mogą pojawić się różne zmiany i trudno gojące się owrzodzenia. Ręce i stopy stają się chłodniejsze od reszty ciała. Mogą pojawić się zmiany miażdżycowe w naczyniach krwionośnych, co bywa przyczyną m.in. zawałów serca, udarów mózgu. Żyły stają się kruche, pojawia się większa tendencja do powstawania krwiaków i siniaków. Częstym problemem są żylaki. Schorzeniami kardiologicznymi wieku podeszłego bywają arytmie, niewydolności serca, nadciśnienie tętnicze i choroba wieńcowa.
Układ oddechowy
Płuca na skutek unieruchomienia stają się bardziej podatne na infekcje. Tracą swoją sprężystość. Upośledzona zostaje ewakuacja śluzu. Osłabia się praca mięśni oddechowych. Liczba oddechów maleje. Zaostrzają się choroby nabyte np. na skutek pracy w złych warunkach, negatywnego stylu życia i zanieczyszczeń środowiska. Najczęstszymi są astma, POChP i zapalenia płuc.
Układ immunologiczny
Odporność nie działa już jak kiedyś. Ma spowolnione reakcje. Trudno się zbiera do walki z infekcjami. Częstym zjawiskiem jest wytwarzanie przeciwciał przeciw białkom organizmu (autoimmunoagresja) i powstanie reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS) czy tocznia rumieniowatego.
Układ endokrynny
Zmniejsza się produkcja hormonów. Może dojść do cukrzycy, niedoczynności tarczycy. Obniża się wydzielanie hormonów: wzrostu, testosteronu, androgenów i innych.
Podobnie jak układ odpornościowy, jest nieco spowolniony. Pojawia się bezsenność.
Układ pokarmowy
Ze strony układu pokarmowego chyba najbardziej uciążliwym objawem są zaparcia. Dochodzi do nich na skutek zmniejszenia perystaltyki jelit, redukcji flory bakteryjnej jelit, zaburzeń wydzielania sków żołądkowych. Pojawiają się problemy z trawieniem. Zauważalna jest utrata apetytu.
Układ moczowo-płciowy
Płodność u kobiet zanika w okresie menopauzy. Mężczyźni tę zdolność utrzymują do końca życia, ale już nie w takim dobrym stanie. Pojawiają się dokuczliwe dolegliwości z układu moczowo-płciowego jak np. przerost prostaty. U kobiet częstą, krepującą dolegliwością jest nietrzymanie moczu i wypadanie macicy (spowodowane osłabieniem mięśni utrzymujących narząd rodny w prawidłowym położeniu). Częste są również infekcje cewki moczowej i pęcherza. Po 40 roku życia nerki tracą co roku około 1% swojego funkcjonowania. Może dojść do poważnej niewydolności nerek.
Proces starzenia się jest złożony. Występuje wielonarządowość zmian w organizmie, co niesie za sobą nakładanie się na siebie wielu objawów, pochodzących z różnych układów. Upośledzenie funkcji organów wymaga leczenia. Niestety odbywa się ono „wielolekowo”, co może okazać się złe w skutkach.
Katarzyna Ziaja
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
