Syntetyki, plastik, folia i tym podobne już na zawsze będą obecne w naszym życiu. Trudno z nich zrezygnować, mając na uwadze wygodę płynącą z ich stosowania. Jednak okazuje się, że te przedmioty z którymi jest nam dane obcować każdego dnia, negatywnie wpływają na zdrowie, przyczyniając się do rozwoju wielu chorób cywilizacyjnych.
Wady i zalety plastiku
Tworzywa sztuczne są wszechobecne. Wykonywane są z nich rozmaite opakowania na żywność, jednorazowe naczynia, sztućce, butelki na napoje, a nawet zabawki dla dzieci. Często spotykamy się z określeniem tych rzeczy, jako „plastikowe”. Jednak nie do końca prawidłowe określenie. Preferowanym okazuje się być tworzywo polimerowe. Polimer to substancja zbudowanych z wielu powtarzających się jednostek.
Plastik czy jak kto woli – tworzywa polimerowe – mają trochę zalet. Główne z nich to wysoka odporność na rozkład, korozję, działanie pewnych chemikaliów jak również łatwość przetwarzania i niskie koszty wytwarzania. Za materiałami polimerowymi zdecydowanie nie przemawia długi czas rozkładu, bo około 500 lat (śmieci zalegające w lasach, w wodzie, na śmietniskach), podatność na działanie wyższych temperatur (topnienie).
Jednak istnieje jeszcze opcja minimalizowania zużycia plastiku, co ma miejsce na drodze tzw. recyklingu, czyli ich powtórnego wykorzystania. Niestety często spotykamy się z utylizacją tworzyw polimerowych na własna rękę, kiedy to spalamy je we własnych piecach, w gospodarstwach domowych. Jest to karygodne, ponieważ samodzielnie spalając takie tworzywa nie uzyskamy wystarczająco wysokiej temperatury, by zminimalizować emisję toksyn do powietrza.
Spalanie tworzyw sztucznych w spalarniach odpadów także nie zapobiega przedostawaniu się zanieczyszczeń do atmosfery, jednak je znacznie minimalizuje. W Polsce jedynie 15% butelek z tworzywa zawierającego politereftalan etylenu, jest poddawana recyklingowi. W Krajach Zachodu i skandynawskich recykling PET jest na bardzo wysokim poziomie, czego o naszym kraju nie można powiedzieć. Sytuacja jednak nieco ulega poprawie.
Przykładowe tworzywo polimerowe: PET
Politereftalan etylenu – w skrócie PET – jest tworzywem sztucznym które cechuje się dużą wytrzymałością, ciągliwością i doskonałą zdolnością do kształtowania. Takie zalety przemawiają za jego powszechnym stosowaniem w produkcji m.in. butelek plastikowych, przeznaczonych na wody mineralne, oleje roślinne, soki i inne napoje. Tak, PET został dopuszczony do kontaktu z żywnością, gdyż ma być „obojętny” dla naszego organizmu, czyli uznany za „nieszkodliwy”.
Butelki wykonane z politereftalanu etylenu są lekkie, ekonomiczne, trwałe, estetycznie wyprofilowane… Ale co z tego?
Trzeba jeszcze wiedzieć o jednej sprawie, a mianowicie o tym, że do produkcji PET wykorzystywany jest paraksylen, czyli pochodna benzenu. Jak wiemy ten ostatni jest silną toksyną, o udowodnionych właściwościach rakotwórczych. Ponadto wpływa drażniąco na układ pokarmowy, np. śluzówkę żołądka i układ nerwowy. Zatem wyprodukowanie PET jest nie lada wyzwaniem dla zakładów przemysłowych, chyba nie zdających sobie sprawy z zagrożenia jakie stwarzają dla osób mieszkających w pobliżu takich miejsc…
W Ameryce Północnej, w Corpus Christie, w stanie Teksas, życie ludzi nieopodal rafinerii jest bardzo utrudnione w związku z występowaniem większej ilości chorób nowotworowych, krwi, poronień u kobiet, schorzeń układu oddechowego np. astma oskrzelowa, rozedma płuc.
Ale to nie koniec wszystkiego. Nie zawsze mówi się o tym głośno, ale substancje zawarte w butelkach plastikowych, będących pochodnymi ropy naftowej i wspomnianego benzenu, przenikają do wody, gdy jest ona niewłaściwie przechowywana. Zaleca się, by przetrzymywać butelki z wodą w temperaturze do 15 stopni C, ale częstokroć temperatura ta przekracza 50 stopni C. Poza tym jakość wody w butelce, także bywa nieco ubarwiona.
Według Environmental Science and Pollution Research, woda z butelek wykopanych z politerftalanu etylenu może zawierać substancje chemiczne – bisfenol A (BPA), które swoim działaniem przypominają kobiece hormony – estrogeny. Jednak na ostateczne potwierdzenie tej tezy musimy jeszcze poczekać, ponieważ badania jakie przeprowadzono odbywały się na ślimakach i drożdżach, a porównywano wodę zamkniętą w butelki szklane i z tworzywa PET.
Co na to firmy produkujące plastik?
Pisałam do firmy PLASTPET, która zajmuje się produkcją butelek z politerftalanu etylenu w sprawie w sprawie wyjaśnienia szkodliwości i przenikania substancji PET do żywności i wody, jak również badań prowadzonych w tej materii. Oto odpowiedź jaką uzyskałam:
Wykonujemy regularnie badania migracji i wyniki nie są nawet zbliżone do przekroczenia norm, tak więc można spokojnie stosować PET do kontaktów z żywnością. Ważne jest by w procesie produkcji tworzywo było prawidłowo wysuszone i odwilżone, wtedy nie wytrąca się tzw. aldehyd octowy np. przy napojach gazowanych dwutlenkiem węgla oraz kwasach takich jak ocet spirytusowy.
Zobacz też:
Co to jest BPA i gdzie się znajduje?
Ciąża a praca w fabryce plastiku
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
