Endometrioza to choroba, która polega na rozroście błony śluzowej macicy (tzw. endometrium) poza jamą macicy. Choroba dotyka przede wszystkim młode kobiety w wieku rozrodczym oraz dziewczynki.
Skala zachorowań wśród pań z roku na rok jest coraz większa. Szacuje się, że na endometriozę cierpi obecnie ponad 70 mln kobiet na świecie, w tym ok. 2 mln Polek. Endometrioza to choroba, której nasilenie objawów zależy m.in. od diety. Niektóre produkty mogą ją nasilać, inne – redukować.
Spis treści:
- Dieta przyczyną endometriozy?
- Jak dieta wpływa na endometriozę?
- Co jeść przy endometriozie? Zasady diety
- Czego nie jeść przy endometriozie?
- Efekty diety - czy da się wyleczyć endometriozę dietą?
- Endometrioza - sumpelentacja
Dieta przyczyną endometriozy?
Wpływ diety na endometriozę jest szeroko badany i omawiany stosunkowo od niedawna. Naukowcy są zgodni co do tego, że dieta może nie tylko pomagać w objawach endometriozy, ale nieodpowiednia dieta jest też jednym z czynników, które mogą doprowadzić do rozwoju choroby!
Okazuje się, że sposób odżywiania ma w rozwoju endometriozy naprawdę duże znaczenie.
Spożycie czerwonego mięsa a endometrioza
Nie ma wątpliwości, że istnieje ścisły związek pomiędzy ilością spożywanego czerwonego mięsa, a występowaniem endometriozy. Naukowcy zaobserwowali, że kobiety, które częściej jadają czerwone mięso (2 porcje dziennie i więcej), mają znacznie wyższe ryzyko zachorowania na endometriozę niż kobiety, które jedzą go mniej.
Co ciekawe, częste spożywanie drobiu i jasnego mięsa także zwiększa ryzyko endometriozy, ale już w znacznie mniejszym stopniu.
Ci sami naukowcy wyszli też z bardzo praktyczną wskazówką: by zmniejszyć ryzyko wystąpienia endometriozy, warto zamienić czerwone mięso na ryby, skorupiaki i jaja.
Kwasy tłuszczowe trans a endometrioza
Kawy tłuszczowe trans to jeden z najbardziej szkodliwych elementów żywności. Szkodzą zdrowiu serca, układu odpornościowego, wzmagają wiele innych chorób cywilizacyjnych, a do tego sprzyjają też endometriozie.
Ograniczaj żywność przetworzoną, pieczywo cukiernicze, przemysłowe słodycze (szczególnie te tłuste), ciastka, nadziewane czekolady i słodkie smarowidła, by jeść mniej kwasów tłuszczowych trans. Zmniejszysz ryzyko wystąpienia endometriozy, ale też kilkudziesięciu innych chorób cywilizacyjnych.
Spożycie alkoholu a endometrioza
Alkohol to substancja o silnym działaniu prozapalnym. Okazuje się, że przebadana jest zależność pomiędzy jego spożyciem a endometriozą. Im więcej porcji alkoholu w tygodniu spożywasz, tym większa szansa na pojawienie się endometriozy.
Zielone warzywa liściaste a endometrioza
Im więcej zielonych warzyw spożywasz, tym niższe jest twoje ryzyko endometriozy. To udowodnione naukowo. Włączaj do diety:
- brokuły,
- kapustę,
- sałatę i inną zieleninę,
- kiełki,
- szpinak,
- świeże zioła.
Tłuste ryby a endometrioza
Olej rybi, więc także tłuste ryby morskie, to jeden z najbardziej przeciwzapalnych pokarmów. Nic dziwnego, że wykazują ochronne właściwości w przypadku endometriozy. Kwasy tłuszczowe z olejów rybnych zmniejszają stężenie prozapalnych cząsteczek we krwi. Tym samym nie tylko łagodzą objawy endometriozy, ale też mogą jej zapobiegać.
Nabiał a endometrioza
Jeśli jesteś fanką mleka i przetworów mlecznych, mamy dla ciebie dobrą wiadomość. Niskotłuszczowy nabiał zmniejsza ryzyko endometriozy. Dokładnie zbadana zależność polega na tym, że nastolatki spożywające większe ilości nabiału mają mniejszą szansę na zapadnięcie na endometriozę, niż koleżanki jedzące mniej porcji nabiału w tygodniu.
Jak dieta wpływa na endometriozę?
Sposób, w jaki działa dieta na endometriozę jest wielopoziomowy. W uproszczeniu, odpowiednio skomponowana dieta przeciwzapalana stosowana w endometriozie, pomaga łagodzić stany zapalne. Pokarm wpływa też na reakcję układu odpornościowego, reguluje kurczliwość mięśni (zmniejsza tak ból), ale przede wszystkim ma też wpływ na gospodarkę hormonalną. Dieta wpływa na tzw. efekty estrogenowe, które mają duże znaczenie w endometriozie.
Co jeść przy endometriozie? Zasady diety
Dieta w endometriozie to dieta przeciwzapalna. Należy unikać pokarmów zaostrzających zapalenia.
Ogranicz spożycie mięsa
Bardzo dobre efekty osiąga się dzięki ograniczeniu spożycia mięsa. Jak przestać jeść mięso? Zastosuj metodę drobnych kroków. Jeśli do tej pory każdy twój obiad obejmował mięso, postaraj się wyszukać wegetariańskie przepisy i stosować je 2 razy w tygodniu.
Poszukaj ciekawych past kanapkowych, które zastąpią ci wędliny i szynkę.
Wzbogacaj menu o ochronne substancje
Jadłospis w endometriozie warto wzbogacić w związki, pełniące w organizmie funkcje:
- ochronne: antocyjany i proantycyjany (zawarte głównie w malinach, czarnych porzeczkach, jeżynach, aronii, czerwonej kapuście, winogronach i bakłażanach),
- zwiększające odporność i wspomagające oczyszczanie: bioflawonoidy (występujące w owocach cytrusowych, dzikiej róży, gryce, papai, śliwkach, melonie, brokułach),
- antyoksydancyjne, przeciwzapalne: np. likopen (pomidory), beta-karoten (ciemnopomarańczowe i ciemnozielone warzywa: marchew, warzywa kapustne, sałata i w owocach takich jak morele, brzoskwinie, dynia), kurkumin (gorczyca, kurkuma, kukurydza, żółta papryka).
Jedz bardzo dużo warzyw i owoców. Stawiaj przede wszystkim na produkty sezonowe.
fot. Adobe Stock, somegirl
Stosuj dietę i niskim Indeksie Glikemicznym - banany a endmoetrioza
Dieta o niskim IG i niskim Ładunku Glikemicznym to właśnie dieta przeciwzapalna. Wybieraj mniej oczyszczone zboża, staraj się unikać białej mąki i jej przetworów. Często sięgaj po surowe warzywa, otręby i płatki owsiane. Staraj się nie jadać sklepowych słodyczy.
Banany są w przypadku endometriozy pewnym punktem spornym. Niektóre osoby radzą, by je odrzucić z uwagi na wysoki IG. To jednak owoce o dużej zawartości cennych minerałów, więc nie rezygnuj z bananów w endometriozie. Jeśli martwi cię Indeks Glikemiczny, jedz mniej dojrzałe banany lub umieszczaj je po prostu w pełnych posiłkach, wtedy mają mniejszy wpływ na glikemię.
Znacznie ważniejsze jest jednak to, byś zadbała o ograniczenie cukru i słodyczy.
Witaminy ważne w endometriozie
Dieta kobiet powinna być bogata w witaminy C, E i A - witaminy antyoksydacyjne. Witaminę C możemy znaleźć w świeżych owocach i warzywach (warzywa kapustne, owoce jagodowe, cytrusy).
Warto tu wspomnieć o tym, że witamina C nie jest odporna na wysokie temperatury, dlatego istotne jest, by produkty bogate spożywać w formie świeżej.
Oleje roślinne, migdały, orzechy, kiełki pszenicy oraz mąka pełnoziarnista są źródłami witaminy E.
Produkty regulujące układ hormonalny
W diecie kobiet chorych na endometriozę z pewnością powinny znaleźć się także produkty zmniejszające stężenie estrogenów w organizmie, są to m.in.:
- brokuły,
- kalafior,
- kalarepa,
- brukselka,
- gorczyca,
- rośliny strączkowe (fasola, soczewica, groch).
Wydalanie estrogenu z organizmu usprawnia też dieta bogata w błonnik, czyli dieta bogatoresztkowa.
Kiszonki i produkty fermentowane na endometriozę
Korzystny wpływ w endometriozie mają także produkty fermentowane typu: jogurt, kefir, tempeh, kombucha, miso, ponieważ stanowią pożywkę dla bakterii probiotycznych znajdujących się w jelitach (a zaburzona mikroflora jelitowa utrudnia eliminację estrogenu z organizmu).
Ryby i kwasy omega 3 na endometriozę
Warto wzbogacić jadłospis o kwasy omega-3, które regulują pracę cytokin odpowiedzialnych za funkcje odpornościowe organizmu. Ich dobrym źródłem są tłuste ryby morskie (np. śledź, makrela, sardynki, łosoś, a z ryb słodkowodnych – pstrąg). Jeśli nie lubisz ryb, koniecznie stosuj suplementację kwasami omega 3.
Ważne, by wybierać ryby z czystych akwenów i mniejsze, będące na początku łańcucha pokarmowego, ponieważ duże ryby drapieżne gromadzą więcej toksyn; lepiej też wybierać ryby świeże/mrożone, a nie wędzone czy z puszki. Dobrym roślinnym źródłem kwasów omega-3 są orzechy włoskie oraz olej lniany.
Czego nie jeść przy endometriozie?
Kobiety z endometriozą muszą unikać produktów zaostrzających stan zapalny. To między innymi:
- cukier i słodycze w dużych ilościach,
- przetworzona żywność,
- rafinowane oleje roślinne z przewagą kwasów omega 6 (słonecznikowy, kukurydziany, z pestek winogron),
- alkohol,
- nadmiar tłuszczu nasyconego (przede wszystkim tłuszczu zwierzęcego),
- nadmiar kofeiny,
- żywność przetworzona, barwiona, konserwowana,
- czerwone mięso.
Ponadto profilaktycznie warto ograniczyć ekspozycję na zanieczyszczenia środowiska i toksyny, które mogą kumulować się w tkance tłuszczowej, zaburzać jej funkcje endokrynne oraz zwiększać stan zapalny. W tym celu lepiej sięgać po produkty bez sztucznych barwników i konserwantów oraz ograniczyć tzw. nowalijki, czyli warzywa zbierane poza ich okresem wegetacyjnym.
Efekty diety - czy da się wyleczyć endometriozę dietą?
Dzięki właściwej diecie w endometriozie możesz przede wszystkim odczuć ulgę. Dla wielu chorych kobiet to jedna z nielicznych szans na życie bez bólu.
Czy każda kobieta z endometriozą odczuje ogromną różnicę po wprowadzeniu właściwej diety? Pewnie nie, ale nie można też powiedzieć w tym wypadku, że dieta „nie działa”.
Nie licz na to, że wyleczysz endometriozę dietą. To skomplikowana choroba, która nie ma jednej przyczyny, więc jej leczenie nie jest tak proste. Stosuj się do zaleceń lekarzy. Możesz jednak znacząco wspomóc proces leczenia, jeśli będziesz przestrzegać powyższych wskazówek dotyczących odżywiania.
Efekt diety na endometriozę to przede wszystkim poprawa komfortu życia w chorobie.
Endometrioza - suplementacja
Mądra suplementacja może także wspomóc proces wychodzenia z choroby. Rozważ przyjmowanie następujących suplementów, ale swój wybór najlepiej skonsultuj z doświadczonym dietetykiem lub lekarzem.
Witamina D w endometriozie
Pojawia się coraz więcej dowodów na temat wpływu niedoboru witaminy D na endometriozę. To suplement, który każda Polka powinna przyjmować z uwagi na niedobór słońca, więc na pewno ty też powinnaś go zastosować.
Kwasy omega 3 w endometriozie
Kwasy omega 3 to substancje pokarmowe o silnym działaniu przeciwzapalnym. Na szczególną uwagę zasługują kwasy EPA i DHA obecne w tłustych rybach morskich. Jeśli nie masz zamiaru jeść tłustych ryb co najmniej 2 razy w tygodniu, stosuj sumplementację kwasami omega 3.
Suplementacja antyoksydantami w endometriozie
Antyoksydanty są bardzo ważne w endometriozie. Znajdziesz je w przyprawach, herbacie, kawie, warzywach i owocach. Jeśli jednak chcesz dodatkowo zwiększyć ich podaż, możesz pić np. sok z aronii, jeść jagody goji, pić sok z dzikiej róży lub aceroli i traktować je jako suplementy antyoksydantów.
Jeśli wolisz suplementy w kapsułkach, wybierz kurkumę albo sproszkowany imbir.
Magnez na endometriozę
Magnez ma właściwości rozkurczające. Jeśli nie wiesz czy spożywasz odpowiednią ilość magnezu w diecie, możesz zastanowić się nad jego suplementacją. Co prawda nie ma dowodów na skuteczność suplementacji magnezu w endometriozie, ale magnez przynosi ulgę w bólach miesiączkowych, więc może pomóc także w tym wypadku.
Źródła:
Czytaj także:
Jak rozpoznać endometriozę?
Endometrioza – cichy wróg kobiet
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
