Jak wiemy, gardło należy do bardzo ważnych narządów naszego organizmu. Równocześnie jest ono szczególnie narażone na kontakt z chorobotwórczymi drobnoustrojami i czynnikami drażniącymi.
Dlaczego? Co stanowi największe zagrożenie dla gardła? Jakie są najczęstsze choroby tego narządu?
Gardło jest bardzo narażone na kontakt z drobnoustrojami ze względu na swoje położenie na skrzyżowaniu dróg oddechowych i pokarmowych. Powoduje to stały kontakt gardła z mikroorganizmami z zatok i nosa, a z drugiej strony z jamy ustnej. Ponadto gardło narażone jest na działanie suchego lub zanieczyszczonego powietrza, zbyt zimnych lub gorących pokarmów i używek (alkohol, tytoń, ostre przyprawy). Nie bez wpływu na kondycje gardła pozostają także przewlekłe stany zapalne, które toczą się w jego okolicach oraz choroby ogólne (alergie, cukrzyca, niedobory witamin). Wszystkie te czynniki wpływają niekorzystnie na stan naturalnej osłony błony śluzowej gardła tj. nabłonka i pokrywającego go ochronnego śluzu. Osłabiają też siły odpornościowe naszego organizmu, które są reprezentowane w gardle pod postacią skupisk tkanki limfatycznej zwanych potocznie migdałkami.
Najczęstszą chorobą gardła jest jego zapalenie. Do zarażenia dochodzi najczęściej drogą kropelkową poprzez kontakt z wydzieliną osób zarażonych. Rozwojowi tej infekcji gardła sprzyjają także niektóre sytuacje (kontakt z suchym i nadmiernie nagrzanym powietrzem, obecność drażniących chemicznie czynników w miejscu pracy) oraz inne choroby (zaburzenie drożności nosa, przewlekłe zapalenie zatok oraz wspomniane już alergie i cukrzyca).
Czy jest Pan Doktor w stanie określić, jaka jest skala występowania tej choroby? Co ją wywołuje?
Zapalenie gardła to dolegliwość powszechna i każdy z nas wielokrotnie w życiu miał z nim do czynienia. Około 70 % wszystkich zapaleń gardła to zapalenia wirusowe. Czynnikiem etiologicznym są najczęściej rhino-, adeno- i enterowirusy, rzadziej wirusy grypy, paragrypy oraz opryszczki. W 20-30 % przypadków zapalenia gardła wywołują bakterie. Wśród nich ogromną większość powodują paciorkowce, a na dalszych miejscach: gronkowce Haemophilus influenze i inne. Najrzadziej natomiast zdarzają się zapalenia grzybicze - występują one zwykle u ludzi z obniżoną odpornością. Pojawiają się w przebiegu ciężkich chorób ogólnoustrojowych, po długotrwałym leczeniu antybiotykami, leczeniu immunosupresyjnym, ale także jako zakażenia oportunistyczne.
Inne rodzaje zapalenia gardła np. pierwotniakowe, alergiczne czy zawodowe są bardzo rzadkie. Często zdarza się natomiast, że zapalenie rozpoczyna się zakażeniem wirusowym, po którym dochodzi do nadkażenia bakteryjnego. Nierzadko mamy również do czynienia z zapaleniem gardła spowodowanym czynnikami mieszanymi.
W jaki sposób leczy się zapalenie gardła? Czy kuracja wymaga stosowania antybiotyku? Co Pan doktor radzi pacjentom, którzy chcą załagodzić związane z zapaleniem dolegliwości?
Leczenie zapalenia gardła jest uzależnione od czynnika etiologicznego, który jednak nie od razu łatwo właściwie zdiagnozować. W doborze terapii istotny jest też czas trwania choroby i stopień nasilenia objawów. Poza leczeniem przyczynowym (antybiotyki w zapaleniach bakteryjnych) zawsze stosujemy leki zmniejszające nasilenie przykrych objawów choroby, takich jak ból gardła czy gorączka. Zanim lekarz zdiagnozuje przyczynę lub gdy np. ból gardła jest jedynie jednym z objawów przeziębienia stosujemy leki przeciwgorączkowe i przeciwzapalne (zawierające paracetamol lub kwas acetylosalicylowy) oraz leki łagodzące ból gardła. Mogą one mieć postać syropów, tabletek, tabletek do ssania, mieszanek ziołowych do płukania lub aerozoli. Jednym z pomocnych środków dostępnych bez recepty jest LaryngUp, zawierający białko - laktoferynę - naturalny składnik mleka, śliny i łez. Podczas infekcji warto też regularnie nawilżać gardło, a także stosować tzw. leki wspomagające - witaminę C oraz wapno.
W przypadku etiologii wirusowej czasem podaje się leki przeciwwirusowe np. Groprinosin czy Acyklovir. Natomiast bakteryjne zapalenie gardła zawsze musi być leczone antybiotykami. Środkami tzw. pierwszego rzutu są w takich przypadkach penicyliny i cefalosporyny II generacji. Należy pamiętać, że leczenie antybiotykami zawsze musi być prowadzone przez lekarza.
Czy leczenie zapalenia gardła u dzieci w jakiś sposób różni się od leczenia dorosłych?
Leczenie zapaleń u dzieci przebiega podobnie, choć w dużym stopniu zależy od wieku. Dzieciom poniżej 12 roku życia nie należy podawać kwasu acetylosalicylowego (aspiryny) oraz pyralginy. Nie zaleca się też stosowania leków przeciwkaszlowych zawierających kodeinę. Należy również pamiętać o regularnym podawaniu dziecku płynów w celu uniknięcia odwodnienia.
Jak poważną dolegliwością jest angina? Co ją powoduje? Jak leczy się tę dolegliwość?
Obecnie nazwą angina określa się ostre zapalenie migdałków podniebiennych o etiologii paciorkowcowej. W dalekiej przeszłości angina natomiast oznaczała po prostu „duszenie”, ból gardła (do dziś to znaczenie słowa „angina” zawarte jest w wyrażeniu „angina pectoris” - dusznica piersiowa). Później anginą zaczęto nazywać każde ropne zapalenie migdałków, także występujące w przebiegu chorób zakaźnych np. mononukleozie, białaczkach, agranulocytozach.
Anginę paciorkowcową oczywiście należy leczyć antybiotykami i zawsze pod kontrolą lekarza. To poważna choroba zakaźna, a wiec podczas jej trwania należy ograniczyć do minimum kontakty z innymi osobami oraz przez większość czasu pozostawać w łóżku, by nie doprowadzić do możliwych powikłań.
Jakim innym chorobom może towarzyszyć ból gardła?
Ból gardła występuje w banalnych przeziębieniach, jest także objawem grypy i innych wirusowych chorób zakaźnych. Może się również pojawić po długotrwałym mówieniu oraz w chorobach przełyku np. w chorobie refluksowej. Czasem objawia się jako ból promieniujący z chorego zęba, ślinianki, węzła chłonnego na szyi lub chorej zatoki. Towarzyszy też wysuszeniu błony śluzowej spowodowanej przebywaniem w zadymionym lub suchym i gorącym pomieszczeniu. Może być w końcu objawem obecności ciała obcego (np. kości lub ości) w języku, migdałku lub przełyku.
Zapewne także w przypadku chorób gardła sprawdza się zasada „lepiej zapobiegać, niż leczyć”. Jak więc ustrzec się dolegliwości ze strony tego narządu? O czym należy pamiętać?
Przede wszystkim należy dbać o ogólny stan zdrowia. Kluczowe jest unikanie przebywania w zadymionych, zbyt gorących i suchych pomieszczeniach oraz prawidłowa, bogata w witaminy dieta. Aby uniknąć bólu gardła, warto dbać o higienę jamy ustnej i leczyć chore zęby. Pamiętajmy także, aby troszczyć się o dobrą drożność nosa i unikać czynników drażniących, takich jak alkohol i tytoń.
No Label
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
