To objawy silnego napięcia nerwowego. Ale problemy żołądkowe i jelitowe wcale nie muszą być rezultatem silnych emocji. Przeciwnie – często wywołują je codzienne sytuacje, takie jak nadmiar obowiązków, egzamin albo sprzeczka z rodziną. Co wrażliwszym osobom do ataku nerwowego bólu brzucha wystarcza nawet świadomość, że trzeba wyjść z domu i stawić czoło kolejnemu dniu.
Dlaczego brzuch?
Wydawałoby się, że stres nie ma nic wspólnego z żołądkiem. A jednak... Brzuch to po mózgu najbardziej unerwiona część ciała! Co więcej, prawdopodobnie ma on własny układ nerwowy, częściowo niezależny od mózgu. Odbierane przez niego bodźce mogą podrażniać nerwy. To z kolei przyspiesza perystaltykę jelit, powoduje bóle i biegunki.
Na żołądku odbija się jednak nie tylko stan ducha. Jeśli napięty program dnia zmusza cię do jedzenia w pośpiechu, nie przeżuwasz pokarmu dokładnie i połykasz go razem z powietrzem. To powoduje zbieranie się gazów.
Warto wiedzieć: Stres ogranicza wydzielanie enzymów trawiennych. Może przyspieszać perystaltykę, ale też działać odwrotnie – sprawiać, że mięśnie żołądka i jelit słabiej się kurczą. W rezultacie pokarm jest gorzej trawiony i wolniej się przemieszcza. To zaś wywołuje zgagę, wzdęcia lub zaparcia.
Jak go ujarzmić?
Nikt nie chce spędzać całego dnia w toalecie! Aby do tego nie dopuścić, warto zacząć działać, gdy tylko pojawią się dokuczliwe objawy. Doraźnie dolegliwości pomogą ci zwalczyć środki dostępne bez recepty:
- przeciw bólom brzucha: Krople żołądkowe z pabialginą (ok. 4 zł), Iberogast (ok. 20 zł);
- przeciw biegunce: Carbo activ (ok. 5 zł), Smecta (ok. 15 zł), Laremid (ok. 5 zł), Tanninal (ok. 7 zł);
- przeciw zaparciom: Senes (ok. 6 zł), Xenna (ok. 7 zł), Alax (ok. 5 zł), Duphalac (8,70 zł);
- przeciw zgadze i wzdęciom: Espumisan (ok. 8 zł), Ranigast (4,20 zł), Boldovera (6,50 zł).
Jeżeli mimo stosowania domowych sposobów dolegliwości nie miną w ciągu 3 dni, idź do lekarza. Zlecone przez niego badania pomogą ustalić, czy przyczyną twoich problemów jest zwykły stres, czy też jakaś choroba przewodu pokarmowego, np. zespół jelita drażliwego czy alergie pokarmowe. Nie lekceważ zwłaszcza biegunki i wymiotów. Mogą one szybko doprowadzić do odwodnienia organizmu.
Pokonaj stres
W przypadku nerwowych bólów brzucha nie wystarczy jednak jednorazowe stłumienie objawów. Aby pozbyć się problemu na dobre, trzeba opanować stres. Są różne sposoby radzenia sobie z napięciem. Codzienną nerwówkę pomogą ci odreagować ćwiczenia (np. aerobik, pływanie), spacery i dłuższy niż dotąd odpoczynek. Bardzo ważny jest sen. Staraj się każdej nocy przesypiać co najmniej 8 godzin. Jeśli to nie pomoże, podejmij dalsze kroki;
- odpręż się: zapisz się na jogę lub masaż relaksacyjny, bierz aromatyczne kąpiele z olejkiem lawendowym (8 kropli na wannę ciepłej wody), słuchaj odprężającej muzyki;
- sięgnij po leki: w aptekach jest wiele środków uspokajających dostępnych bez recepty. Niektóre z nich nie tylko pomagają się wyciszyć, ale też łagodzą bóle brzucha (patrz: ramka na poprzedniej stronie);
- skorzystaj z pomocy specjalisty: jeśli nie potrafisz sama opanować stresu i uniemożliwia ci on normalne życie, poszukaj fachowej pomocy, np. zapisz się na psychoterapię (do psychologa nie musisz mieć skierowania).
Warto wiedzieć: Do niedawna uważano, że stres powoduje wrzody żołądka i dwunastnicy. Ale w 1983 roku australijscy badacze odkryli, że głównym winowajcą jest w tym przypadku bakteria Helicobacter pylori, która żyje i rozmnaża się w śluzówce żołądka. Występuje u dwóch trzecich ludzi na świecie. Lekarze szacują, że jest ona odpowiedzialna za 80 proc. przypadków choroby wrzodowej żołądka i 90 proc. wrzodów dwunastnicy. Wystarczy wtedy wziąć leki i problem znika.
Jednak stres, choć nie jest głównym powodem powstawania wrzodów, zaliczany jest do tzw. czynników agresji (innymi są niesteroidowe leki przeciwzapalne i nadkwasota). Może on również nasilać objawy innych chorób przewodu pokarmowego, np. wrzodziejącego zapalenia jelita grubego i przypominającej tę dolegliwość choroby Crohna.
Zespół jelita drażliwego
Każdemu mogą się przytrafić wywołane przez stres lub lęk problemy z funkcjonowaniem przewodu pokarmowego. Dolegliwości takie powinny jednak szybko i samoistnie minąć. Jeżeli przez dłuższy czas masz bóle brzucha, nasilają się one 1–1,5 godziny po jedzeniu, a zmniejszają po wypróżnieniu, dręczą cię biegunki, zaparcia lub wzdęcia, być może cierpisz na zespół jelita drażliwego (IBS).
To tajemnicza choroba: jelita wyglądają na całkowicie zdrowe, ale ich praca jest zaburzona. Prawdopodobnie przyczyną jest nadwrażliwość czuciowa nerwów w ścianach jelit. IBS jest ściśle związany z psychiką: najczęściej cierpią na niego osoby nerwowe i podatne na stres. Lekarze oceniają, że choroba ta może dotyczyć 10–20 procent dorosłych osób na świecie.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
