fot. Fotolia
Szkliwo można porównać do tarczy ochronnej, broniącej zęby przed agresją z zewnątrz. Musisz wiedzieć, że twoje uzębienie codziennie zmaga się z atakiem wroga. Atakują bakterie, m.in. te próchnicotwórcze, które próbują przedostać się do wnętrza zębów. Zęby narażone są też na bodźce termiczne i chemiczne, a więc gorące, zimne, kwaśne i słodkie składniki pożywienia. Ale na szczęście jest szkliwo, które nie dopuszcza bodźców do unerwionych tkanek zęba. I chroni zęby przed mechanicznym ścieraniem podczas żucia posiłków. Pod warunkiem, że twoje szkliwo faktycznie jest mocarzem, a nie zmęczonym słabeuszem. Problemy zaczynają się, gdy przez słabe szkliwo zęby stają się podatne na próchnicę, ścierają się i zaczynają reagować bólem na gorące, zimne i kwaśne… czyli są nadwrażliwe. Właśnie nadwrażliwość jest pierwszym objawem, zauważanym przez pacjentów.
Co osłabia szkliwo?
Zdaniem dr Iwona Gnach-Olejniczak, stomatolog z kliniki UNIDENT UNION Dental Spa we Wrocławiu
- wrogiem szkliwa jest nadużywanie napojów gazowanych, zwłaszcza słodzonych. Tego typu kąpiele zmieniają pH w jamie ustnej na takie, w którym na potęgę rozmnażają się kwasotwórcze bakterie. Kwasy produkowane przez bakterie atakują i osłabiają szkliwo, tarczę obronną twoich zębów.
- Mycie zębów po jedzeniu cytrusów. Kwaśne owoce są bardzo zdrowe, ale rozpuszczają tzw. osłonkę nabytą na szkliwie. Ząb jest wtedy mniej chroniony.
- Węglowodany, a zwłaszcza słodycze, które zakwaszają jamę ustną. Gdy mają miękką, papkowatą konsystencję, odkładają się na zębach w postaci płytki nazębnej, a w niej na potęgę rozwijają się bakterie, produkujące kwasy. Dochodzi do tzw. kwasowej erozji. Na cenzurowanym powinny się znaleźć miękkie fast-foodowe posiłki, słodkie bułki, chipsy, frytki.
- Suchość w jamie ustnej lub niski poziom produkcji śliny. Ślina zapobiega osłabianiu szkliwa, ponieważ jest naturalnym mechanizmem oczyszczającym zęby z resztek jedzenia i neutralizującym kwasy. Jej brak to zielone światło dla kwasowej erozji szkliwa.
- Refluks żołądka lub tendencja do zgagi. Osoby, które cierpią na tę dolegliwość, częściej mają słabe szkliwo, a przez to nadwrażliwe i podatne na próchnicę zęby. Ich jama ustna jest stale narażona na działanie kwasów żołądkowych, mających destrukcyjny wpływ na szkliwo.
- Niektóre kwaśne suplementy, musujące witaminy i aspiryna mogą narażać szkliwo, zwłaszcza gdy są długo sączone, co dla zębów oznacza długotrwałą kąpiel w kwaśnym płynie, osłabiającym szkliwo.
- Agresywne mycie zębów może powodować wykruszanie się całych pryzmatów szkliwnych, zwłaszcza w okolicy nasady zębów. Mówi się wtedy o ubytkach klinowych, które tak jak próchnicowe wymagają plombowania.
- Bruksizm, czyli zgrzytanie zębami, powoduje starcie szkliwa przede wszystkim na powierzchniach żujących. W trakcie konsultacji lekarz zobaczy żółte plamki w tych miejscach, które są przebijającą przez zbyt cienkie szkliwo zębiną.
Niewłaściwa troska o szkliwo objawia się:
- nadwrażliwością podczas jedzenia gorących, zimnych lub kwaśnych pokarmów i napojów,
- nieregularnymi krawędziami zębów, pęknięciami i ukruszeniami,
- żółtymi plamkami na powierzchniach żujących,
- pożółkłymi zębami - ich kolor to efekt rozrzedzenia szkliwa,
- podatnością zębów na próchnicę.
Polecamy: Płukanki do zębów - konieczność czy fanaberia?
Jak dbać o szkliwo?
- Zrezygnuj z napojów gazowanych
- Kwaśne soki pij przez słomkę.
- Płucz usta wodą po spożyciu kwaśnych pokarmów i napojów.
- Na finał posiłku wypij szklankę mleka lub zjedz kawałek sera, który zneutralizuje kwasy.
- Żuj gumę bez cukru po posiłku, ale tylko przez kilka minut. Zwiększa ona produkcje śliny, która jest naturalnym mechanizmem oczyszczania jamy ustnej i neutralizacji kwasów, osłabiających szkliwo.
- Pij więcej wody w ciągu dnia, jeśli masz suchość w ustach.
- Używaj miękkiej szczoteczki i nie myj zębów agresywnie.
- Myj zęby najwcześniej po godzinie od kwaśnego posiłku. Kwas osłabia szkliwo i jest ono wtedy podatne na erozję w czasie szczotkowania.
- Używaj pasty ze związkami fluoru, które wzmacniają szkliwo.
- Lecz schorzenia, takie jak refluks, które mają wpływ na zarzucanie kwasów żołądkowych do jamy ustnej. Zajmuje się nimi gastrolog.
Czy ubytki szkliwa można uzupełnić?
Możliwa jest remineralizacja na osłabione szkliwo. – Dentysta piaskuje zęby preparatem, który ma w składzie kryształy hydroksyapatytu, wbudowujące się w szkliwo i pogrubiające je – mówi Iwona Gnach-Olejniczak. Mineralizacja daje natychmiastową ulgę przy nadwrażliwości. Zęby wzmacnia się też za pomocą preparatów fluorowych, którymi wypełnia się szyny nakładane na łuki zębowe pacjenta w gabinecie. Pacjent kontynuuje terapię w domu z zastosowaniem substancji o niższym stężeniu jonów fluorkowych.
Gdy szkliwo jest już popękane lub ukruszone na powierzchniach siecznych, lekarz musi najpierw opanować przyczynę problemu. Najczęściej jest nią bruksizm. Leczenie objawowe polega na zakładaniu na noc ruchomego aparatu na zęby. Dentysta zaleca też badania ogólne, w tym na pasożyty, prowokujące często bruksizm. Ukruszenia szkliwne odbudowuje się po wyeliminowaniu nawyku zgrzytania – najczęściej za pomocą bondingu lub licówek kompozytowych. Takie kompozytowe uzupełnienia nie wymagają ingerencji w tkanki zęba, kompozyt spaja się wyłącznie dzięki sile adhezji.
Jeśli konsekwencją erozji szkliwa są ubytki klinowe, stomatolog wypełni je tak jak ubytek próchnicowy. Nie będzie musiał jednak opracowywać zęba, czyli po zmatowieniu powierzchni ubytku od razu wypełni go kompozytem.
Polecamy filmik: Jak wygląda zabieg zakładania licówek?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
