Przyczyną choroby trzewnej jest nietolerancja glutenu, która powoduje powstawanie odpowiedzi zapalnej w obrębie błony śluzowej przewodu pokarmowego i ujawnienie się objawów. Jeśli wyeliminuje się gluten, nadwrażliwość pozostanie, ale nie będzie niszczącej odpowiedzi zapalnej. U ok. 85 % uzyskuje się poprawę tylko dzięki samej diecie.
Co to są produkty bezglutenowe?
Normy ściśle określają jakie produkty mogą być nazwane bezglutenowymi, a jakie nie. Osoby chore na celiakię mogą spożywać tylko takie produkty, nawet śladowe ilości glutenu to dla nich już za dużo. Jednorazowe odstąpienie od rygorystycznej diety może skończyć się wielodniowym cierpieniem i walką z dolegliwościami ze strony przewodu pokarmowego.
Za produkt bezglutenowy uznaje się taki, w którym zawartość glutenu jest mniejsza niż 20 mg/kg (czyli zawiera mniej niż 10 mg/kg gliadyny). Będą to wszystkie produkty wytworzone z surowców naturalnie bezglutenowych, czyli mąki ryżowej, ziemniaczanej, kukurydzianej, soi, prosa, sorga, tapioki, gryki i amarantusa.
Bezglutenowe są także:
- mięso,
- warzywa,
- owoce,
- mleko,
- orzechy,
- wino.
Gluten kojarzy się ze zbożem i jego przetworami – mąką, pieczywem, makaronem, ciastkami. Uwaga! Do wielu produktów, z pozoru nie zawierających glutenu, dodaje się produkty zbożowe, a nawet sam gluten w procesie ich produkcji, żeby poprawić ich konsystencję, walory smakowe itd. Trzeba zachować więc dużą czujność wybierając produkty.
Produkty bezglutenowe powinny mieć specjalne oznaczenie – przekreślony kłos. Znak ten może przybierać różne formy graficzne, być połączony z napisem „nie zawiera glutenu” lub innym podobnym.
Nie oznacza to, że na diecie bezglutenowej można jeść tylko te wybrane, specjalnie oznaczone produkty. Uważne czytanie etykiet jest kluczem do sukcesu.
Gdzie ukrył się gluten?
Osoby chore na celiakię zadają sobie pytanie, dlaczego wiele produktów zawiera gluten, chociaż nie powinno? Gluten dla przemysłu spożywczego ma cenne właściwości. Dobrze wchłania wodę, emulguje tłuszcze, jest doskonałym nośnikiem aromatów, jest sprężysty i ciągliwy. Dodawany jest w czystej postaci bądź jako mąka do różnych przetworów.
Gluten znajdziemy w:
- konserwach mięsnych, rybnych i warzywnych,
- gotowych daniach ze słoika,
- niektórych wędlinach, pasztetach, parówkach,
- przyprawach, szczególnie mieszankach przypraw i różnych „fixach” - do niektórych dodawana jest mąka pszenna,
- proszku do pieczenia,
- sosy z torebki, zupki w proszku i inne dania oraz desery instant,
- kawie rozpuszczalnej, w której dodana została kawa zbożowa, która zawiera gluten,
- zabielaczach do kawy,
- musztardy, ketchupy oraz inne gotowe sosy,
- produktów mlecznych, szczególnie różnych deserów i serków,
- słodyczach.
Niebezpieczne produkty
Innym zagrożeniem są produkty, które naturalnie powinny być bezglutenowe. Na przykład płatki ryżowe lub gryczane. Ani ryż, ani gryka glutenu nie zawierają czemu więc zawierają go płatki? Wynika to z faktu, że często są przetwarzane w tych samych zakładach co inne zboża, które zawierają gluten i mogą być nim zanieczyszczone.
Czytaj też: Produkty niebezpieczne w diecie dziecka
Zdradziecki owies
Szczególnie dużo kontrowersji wzbudza owies i jego przetwory. Teoretycznie awenina, która jest zawarta w owsie nie jest szkodliwa, jednak owies praktycznie zawsze jest zanieczyszczony pszenicą, jęczmieniem lub żytem, najlepiej więc z diety wyłączyć również i to zboże.
Produkt ubogoglutenowy
Są też produkty oznaczone jako ubogoglutenowe, czyli takie które zawierą gluten w ilości od 20 do 100 mg/kg. Tych produktów osoby z celiakią nie mogą spożywać. Dla tych osób szkodliwe są nawet śladowe ilości glutenu, nawet ilości zawarte w opłatku eucharystycznym. Osobom z chorobą trzewną zaleca się by spożywały komunię pod postacią wina.
Dieta bezglutenowa to nie tylko wyłączenie normalnego pieczywa, makaronu i innych produktów z pszenicy, jęczmienia, żyta i owsa. Wybór właściwych produktów ułatwia ich oznaczenie jako bezglutenowych – „przekreślony kłos”, należy jednak pamiętać o tym, że nie wszystkie potrzebne produkty będą tak oznaczone i na pozostałych wnikliwie czytać etykiety.
Polecamy: Dieta bezglutenowa
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
