Od haptenu do zapalenia
Droga do wywołania kontaktowego zapalenia skóry jest dosyć zawiła. Podobnie jak w „tradycyjnej” reakcji alergicznej problem tkwi w nadmiernej odpowiedzi zapalnej na czynniki środowiskowe. Powodem kaskady zapalnej jest hapten, który staje się przyczyną zapalenia dopiero w powiązaniu z białkami w skórze. Takie zmienione białko (zawiera element nietypowy dla stanu normalnego) jest wykrywane przez komórki prezentujące antygen (komórki Langerhansa), które przekazują sygnał dla limfocytów T. Mają one ułatwione zadanie, ponieważ tworzą gęstą sieć w naskórku. Prezentacja antygenu odbywa się zarówno węzłach chłonnych jak i tkance podskórnej, dodatkowo limfocyty są aktywowane przez cytokiny z komórek prezentujących antygen. Wszystko to sprawia, że komórki zapalne mają tendencje do przenikania przez naczynia włosowate skóry.
Chwila przerwy
Należy wiedzieć, że zapalenie faktycznie rozwija się tak jak to opisałem wcześniej jednak objawy skórne obserwuje się dopiero po 10-14 dniach jego trwania lub po kolejnym kontakcie z alergenem, dlatego nie zawsze od razu stwierdzamy objawy chorobowe w przypadku pierwszego kontaktu z haptenem.
Co w skórze piszczy?
Pod wpływem haptenu rozwija się naciek zapalny w tkance skórnej, rozpoczynający się już 4 godziny po kontakcie z antygenem, który objawia się naciekiem komórek jednojądrzastych wokół przydatków skóry i naczyń krwionośnych. Po 8 godzinach zapalenie dotyczy naskórka a jego maksimum następuje między 48-72 godziną, kiedy to najpełniej wyraża się obrzęk. Głównymi komórkami naciekającymi są limfocyty T oraz bazofile. Przez pierwsze 24-48 godzin nacieku zapalnego przeważają komórki Langerhansa a dopiero po drugiej dobie zaczyna się zaznaczać przewaga makrofagów.
Koniec kropka
Wygaszenie reakcji zapalnej i wchłonięcie nacieku następuje po usunięciu antygenu i zniknięciu mediatorów pobudzających limfocyty T. W procesie tym biorą udział liczne mediatory i komórki. Kluczowe są tu makrofagi i keratynocyty produkujące prostaglandynę E, która hamuje wydzielanie mediatorów prozapalnych. Także leukotrien B4, interleukina 10 i transformujący czynnik wzrostu (TGF) wyhamowują proces zapalny.
Jak więc widać, kontaktowe zapalenie skóry, tak jak wszystkie procesy w naszym organizmie, jest skomplikowane w swej istocie, przez co podczas leczenia wymaga uwzględnienia wielu zmiennych.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
