Leczenie choroby Alzheimera nawet teraz nastręcza wielu trudności lekarzom. Pomimo postępu medycyny, nadal nie potrafimy poprawiać funkcjonowania osób chorych, na tyle by umożliwić im samodzielne wykonywanie pewnych czynności. Choroba Alzheimera nadal jest nieuleczalna...
Na ogół terapia tego rodzaju otępienia, polega na połączeniu siły leków, szerokiej rehabilitacji oraz psychoterapii. Nie cofną one jednak już zaistniałych deficytów, ale mogą pomóc spowolnić proces chorobowy, umożliwiając tym samym godną egzystencję chorego.
Z pomocą w leczeniu choroby Alzheimera, przychodzi wielu medyków, od sumiennego lekarza rodzinnego, przez specjalistów geriatrów, neurologów i psychiatrów. Ponadto nieocenionym jest wsparcie rehabilitanta (fizjoterapeuty), psychologa, terapeuty zajęciowego, czy też opiekuna socjalnego i pielęgniarki środowiskowej.
Aby trafnie dobrać metodę leczniczą do zaistniałych objawów, niezbędne jest wykonanie szczegółowych badań i konsultacji medycznych. Zaliczamy tu przede wszystkim konsultacje z neurologiem, psychiatrą i internistą. W razie potrzeby wykonuje się badania laboratoryjne, obrazowe i elektrofizjologiczne, pozwalające ocenić stopień uszkodzeń i obranie właściwej strategii walki z pogłębieniem się otępienia.
Lekarz prowadzący powinien zainteresować się dotychczas prowadzonym leczeniem chorego. Wysłuchać aktualnych skarg, poznać jego oczekiwania oraz dać mu możliwość podejmowania pewnych decyzji. Lekarz też powinien przedyskutować możliwości prowadzenia terapii z bliskimi osoby chorej.
Jakie farmaceutyki stosowane są w leczeniu choroby Alzheimera?
W celu minimalizowania przykrych objawów ze strony psychiki, jak np. agresja słowna, depresja, bezsenność i stany psychotyczne, w leczeniu otępienia typu alzheimerowskiego, stosuje się:
- selektywne inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny (SSRI), których przedstawicielem jest mirtazapina (Esprital, Mirzaten, Mirtagen, Mirtazapine) – lek ten działa przeciwdepresyjnie, a także ułatwiające zasypianie
- środki neuroleptyczne nowej generacji : risperidon (Rispolept, Ziperid, Risset), klozapina (Leponex, Klozapol), działające przeciwpsychotycznie ( psychoza to taki stan, który obejmuje urojenia i omamy oraz reakcje na nie)
W chorobie Alzheimera, na poprawę stanu mają także leki z grupy inhibitorów acetylocholinesterazy. Dzięki nim możliwe jest uzyskanie poprawy pamięci i zachowania osoby chorej. Zaleca się je stosować w pierwszym etapie choroby Alzheimera, jednak trzeba uważać na całe mnóstwo działań niepożądanych i zgłaszać je lekarzowi. Do tych leków zaliczamy:
- donepezyl (Cogiton, Yasnal, Donecept)
- riwastygminę (Exelon, Nimvastid)
- galantaminę (Nivalin)
Następne preparaty, które dość często są proponowane chorym, to środki poprawiające przepływ krwi w naczyniach mózgowych, a tym samym polepszenie funkcjonowania mózgu. Przedstawicielami tej grupy są:
- wyciąg z miłorzębu japońskiego (Gingkofar, Bilobil, Tanakan)
- piracetam (Memotropil, Nootropil, Lucetam, Biotropil)
- selegilina z witaminą E (Segelin, Segan, Jumex)
- nicergolina (Nicergolin, Nicerin)
- prekursor choliny (Gliatilin)
Docenia sie także lek wpływający ochronnie na komórki nerwowe, który jednocześnie wspomaga myślenie, pamieć i uczenie się, czyli tzw. procesy poznawcze. Jest to agonista receptora NMDA, memantyna (Ebixa, Axura).
Jaka rehabilitacja?
Osoby z chorobą Alzheimera wymagają na początku prostych działań rehabilitacyjnych. Wszystko skupia się wokół tego by przedłużyć im okres, w którym wykazują się samodzielnością. Zatem trzeba ich aktywizować do samodzielnej higieny ciała, ubierania się i czesania. Ponadto zachęcać do umiarkowanej gimnastyki, najlepiej wspólnej oraz aktywnego spędzania czasu np. w ogrodzie, spacerze z opiekunem. Można też starać się o turnusy rehabilitacyjne w specjalnych ośrodkach lub też pobyt w sanatorium.
Jaka psychoterapia?
Psychoterapia osób z otępieniem jest szeroka. Zazwyczaj wykorzystuje się terapie:
- zajęciową, dzięki której możliwe jest podtrzymywanie właściwego funkcjonowania w życiu codziennym i zwiększenie poczucia przydatności bliskim i otoczeniu
- reminiscencyjną, polegającą na wykorzystywaniu miłych wspomnień z przeszłości
- orientacji w rzeczywistości, czyli częstym powtarzaniu choremu jego danych, aktualnej daty, miejsca pobytu itp.
- walidacyjną, dzięki której minimalizuje się lęki i niepokoje chorego oraz normalizuje relacje z otoczeniem
- prokognitywna, aktywny rodzaj psychoterapii poprawiającej pamięć osoby chorej oraz jej sprawność umysłową
- ar terapię, czyli wspólne obcowanie ze sztuką – rysowanie, malowanie, wyklejanie, lepienie, co na ogół poprawia humor i daje możliwość wyrażenia emocji
- muzykoterapię – śpiewanie, słuchanie muzyki sprzed lat, rytmiczne tupanie, klaskanie, powolny taniec
- dogoterapię – czyli zaproponowanie choremu przebywania z psem, dbania o niego, jak również zapewnienie psa przewodnika
Źródła:
1. Cameron D. A., Psychiatria crash course, Elsevier Urban&Partner, Wrocław 2009 (wydanie polskie I pod redakcją Sławomira K. Sidorowicza)
2. Wieczorowska-TobisK., Talarska D., Geriatria i pielęgniarstwo geriatryczne podręcznik dla studiów medycznych, PZWL, Warszawa 2008
3. Jaracz K., Kozubski W., Pielęgniarstwo neurologiczne podręcznik dla studiów medycznych, PZWL, Warszawa 2008
4. Heitzman J., Psychiatria podręcznik dla studiów medycznych, PZWL, Warszawa 2007
5. Prusiński A., Neurologia praktyczna, PZWL, Warszawa 2001
6. http://www.otzp.pl/
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
