Przyczyny choroby nie udało się jak dotąd ustalić. Wiadomo jednak, że organizm wytwarza specyficzne przeciwciała, które powoli niszczą własne tkanki.
Toczeń zajmuje wiele tkanek i narządów ciała, z czego najczęściej zajęta jest skóra, stawy, nerki i układ nerwowy. W miarę trwania choroby dołączają się zaburzenia z innych organów – układu oddechowego, krążenia, pokarmowego czy patologie krwi. Często u chorych na tocznia występuje objaw Raynauda.
Wysiękowe zapalenie osierdzia
Objawy ze strony układu krążenia dotyczą głównie serca. U około połowy chorych dochodzi do rozwoju zapalenia osierdzia o typie wysiękowym. Osierdzie to worek otaczający i chroniący serce, który zawiera niewielką ilość płynu zmniejszającego tarcie.
Kiedy dochodzi do procesu zapalnego tego organu pojawia się gorączka i silny ból w klatce piersiowej. Często towarzyszy mu kaszel i uczucie duszności. W trakcie choroby gromadzi się w worku osierdziowym płyn wysiękowy, a jego wzrastająca objętość powoduje ucisk na serce. W znaczny sposób pogarsza to pracę serca jako pompy, a chory może wejść w krytyczny stan grożący śmiercią.
Wady zastawowe i zapalenie mięśnia sercowego
W przebiegu tocznia uszkodzeniu ulec mogą także zastawki serca, których praca zapewnia sprawne tłoczenie odpowiedniej ilości krwi do ustroju. U wielu chorych dochodzi do zapalenia mięśnia sercowego. Najczęściej nie manifestuje się ono żadnymi objawami, a wykryte zostaje przypadkowo podczas rutynowego badania echokardiograficznego u chorych na toczeń. Może ono dawać powikłania pod postacią zaburzeń rytmu serca, które często manifestują się uczuciem kołatania.
Choroba wieńcowa
Toczeń układowy jest stanem, który zwiększa ryzyko rozwoju wczesnej miażdżycy tętnic, a zwłaszcza tętnic wieńcowych. Szacuje się, że u kobiet w wieku 30-40 lat ryzyko rozwoju choroby wieńcowej w przebiegu tocznia jest aż 50-krotnie większe niż w zdrowej populacji. Proces miażdżycowy zajmuje także tętnice domózgowe, a kiedy dojdzie do ich niedrożności rozwinąć się może udar mózgu.
Zmiany zakrzepowe
U chorych na tocznia występuje zwiększone ryzyko rozwoju zmian zakrzepowych w naczyniach krwionośnych. Często dochodzi do zakrzepicy tętnicy krezkowej, która zaopatruje w krew jelita, czego konsekwencją jest zawał tego narządu. Z kolei zakrzep w tętnicach trzustki wikła się z jej ostrym zapaleniem, zaś kiedy dotyczy tętnicy płucnej rozwija się groźna zatorowość płucna. Częsta u chorych na toczeń jest także zakrzepica żył głębokich kończyn dolnych.
Wybroczyny skórne
W ścianie drobnych naczyń skóry odkładają się kompleksy złożone ze wspomnianych wyżej przeciwciał. Prowadzi to do powstawania wybroczyn i guzków na skórze, przypominających wbitą drzazgę. Tzw. guzki Oslera to bolesne, żywoczerwone uwypuklenia lokalizujące się głównie na palcach dłoni. Ponadto mogą wystąpić niebolesne, płaskie krwotoczne zmiany skórne na stopach i dłoniach.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
