26 stycznia, począwszy od roku 1966 w naszym pięknym kraju obchodzimy Ogólnopolski Dzień Transplantologii. W ten to sposób upamiętniamy sukces polskich lekarzy, którzy właśnie wtedy dokonali pierwszego, udanego przeszczepu nerki. Zdarzenie miało miejsce w Warszawie w I Klinice Chirurgii Akademii Medycznej...
Ogólnopolski Dzień Transplantologii, to właściwa okazja do propagowania wiedzy z zakresu przeszczepów, a także zachęcania do oświadczenia woli na pośmiertne oddanie narządów, które później mogą komuś uratować życie.
Co to jest przeszczep i jakie są jego rodzaje?
Przeszczep jest to procedura medyczna polegająca na pobraniu komórek, tkanek lub narządu od dawcy i chirurgiczne ich umiejscowienie w ciele biorcy. Narządy mogą być także odpowiednio konserwowane i umieszczane w tzw bankach narządów. Dziedziną medycyny zajmującą się przeszczepami jest transplantologia. Wyróżniamy następujące rodzaje przeszczepów:
- allogeniczny – przeniesienie komórek, tkanek lub narządów jednego człowieka, do ciała drugiego człowieka,
- autologiczny – przeniesienie tkanek, narządów w obrębie tego samego organizmu np. przeszczepy szpiku w leczeniu białaczek,
- ksenobiotyczny – przeniesienie tkanek, narządów pomiędzy przedstawicielami różnych gatunków np. przeszczepy odzwierzęce np. zastawki serca pobrane od świń.
Dawstwo żywe
Polega na pobraniu komórek, tkanek lub narządów od dawcy żywego, w celu ratowania zdrowia i/lub życia. Zazwyczaj są to osoby bliskie w linii prostej, jak również rodzeństwo, małżonek, przysposobieni i inne osoby istotne ze względów osobistych – potrzebna jest wtedy zgoda sądu rejonowego właściwego dla zamieszkania lub pobytu dawcy. Dawca jest szczegółowo badany. Konieczne jest powiedzenie zgodności tkankowej, niekoniecznie grup krwi. Osoba poddawana pobraniu komórek, tkanek lub narządów powinna być poinformowana o wszelkich możliwych powikłaniach i świadomie zgodzić się na procedurę. Dawca żywy musi być osobą o pełnej zdolności do czynności prawnych i podpisać zgodę na pobranie narządu dla ściśle określonego biorcy – w obecności lekarza.
Dawstwo pośmiertne
Dawcą narządów po śmierci może być każda osoba, która nie wyraziła sprzeciwu w formie wpisu do Centralnego Rejestru Sprzeciwów. Zatem każdy człowiek, który nie wyraził takiego sprzeciwu jest potencjalnym dawcą – jest to tzw. domniemana zgoda na dawstwo. Jednak aby nie budzić wątpliwości i sprzeciwów rodzin osób zmarłych, warto nosić przy sobie oświadczenie woli i za życia poinformować bliskie osoby o swoim zamiarze oddania narządów. Pobranie narządów odbywa się w warunkach bloku operacyjnego, przez specjalistów lekarzy, z poszanowaniem godności wobec ciała zmarłego.
Oświadczenie woli w formacie PDF
Deklaracje w formie karty (wykonywane odpłatnie)
Jak religie odnoszą się do tak szczytnego wyrazu życzliwości ludzkiej?
Ano przeróżnie, co też należy uszanować. Katolicyzm uznaje transplantologię i możliwość przeszczepu za wyraz bezgranicznej miłości braterskiej. Zaznacza się jednak, że owy dar musi być dobrowolny i nie szkodzić dobru dawcy żywego. Muzułmanie również przyzwalają na transplantację, ale zastrzegają, że nie może ona uwłaczać godności muzułmanina, ma być wykonywana wówczas gdy inne środki zawodzą, a narządy nie mogą pochodzić od osób skazanych an śmierć. Jednakże u szyitów (odłam muzułmanizmu), zabraniają pobierania narządów od przedstawicieli ich wyznania, chyba że jest to konieczne dla ratowania innowierca. Żydzi uznają przeszczepy jako sposób na ratowanie życia ludzkiego, więc w judaizmie jest na nie przyzwolenie. Świadkowie Jehowy z kolei, uznają transplantację narządów, ale bez przetaczania krwi. Buddyści także pozytywnie odnoszą się do idei przeszczepów, ale zwracają też uwagę na problem czarnego handlu narządami ludzkimi i zachowanie ostrożności. Hinduizm również nie zabrania wykonywania przeszczepów i pobierania narządów oraz tkanek. Jedynie tradycyjna, politeistyczna religia japońska, znana jak szintoizm – kategorycznie zabrania opisywanej procedury.
Opracowano na podstawie:
www.poltransplant.pl
www.przeszczep.pl
www.dawca.pl
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
