„Kręcisz się jakbyś miał owsiki!”, „Nie możesz usiedzieć w jednym miejscu?! Owsiki masz?!” – Może tak… Mimo postępu w kwestiach higieniczno-sanitarnych, tych małych robaczków jeszcze nie wytępiliśmy do końca i raczej nam się to nie uda. Owsica to problem wielu dzieci, zwłaszcza uczęszczających do przedszkoli i szkół, ale także osób dorosłych. Co to są owsiki i po czym poznać inwazję tymi żyjątkami?
Owsiki to maleńkie robaczki (parazyty, pasożyty), które upodobały sobie u człowieka okolice odbytu. Tam, w lepkim śluzie, samica owsika składa jaja, z których wykluwają się kolejne robaki. Owsiki dojrzewają po 2-4 tygodniach od wniknięcia do przewodu pokarmowego i żyją do 2 miesięcy. Wędrując po odbycie, powodują łaskotanie, odczuwane jako dokuczliwy świąd, nasilający się nocą. Inwazja owsikami, określana jest jako: owsica.
Objawy owsicy:
- uporczywy świąd odbytu,
- pobudzenie ruchowe i drażliwość, nerwowość,
- trudności z pozostawaniem w jednym miejscu,
- przy oględzinach: widoczne (lub nie) drobnych, nitkowatych, białawych robaczków i maleńkich kuleczek (jaja owsików) w okolicach odbytu lub na pasmach kałowych,
- niespokojny sen, zgrzytanie zębami,
- widoczne przeczosy (ślady drapania) na skórze pośladków i w okolicach odbytu.
Rzadko pojawia się niedokrwistość – czyli anemia lub zajęcie wyrostka robaczkowego owsikami. Robaki mogą również zasiedlić okolice układu moczowo-płciowego i wywoływać niewyjaśnione napady pobudzenia i „drżeń” ciała u dziewczynek w wyniku drażnienia zewnętrznych narządów płciowych, w tym łechtaczki. Ból towarzyszący owsicy, to wynik zakażeń bakteryjnych podrażnionej, przez ciągłe drapanie, skóry.
Jak owsik zasiedla organizm?
Dziecko zakaża się owsikami drogą doustną lub wziewną. Owsik lub jego jaja wędrują przewodem pokarmowym do jelita grubego, a następnie w okolice odbytu. Tam się rozmnażają i wywołują charakterystyczne objawy. Istnieje też ryzyko powtórnej inwazji pasożytem, na drodze retroinwazji: dziecko drapiąc nieświadomie okolice odbytu (przez sen), później przenosi je na rękach w okolice ust, skąd owsiki są wdychane i na zasadzie błędnego koła rozmnażane.
Inwazji owsikiem sprzyja przebywanie dzieci w:
- żłobkach i przedszkolach,
- szkołach i internatach,
- schroniskach,
- domach dziecka i pogotowiu opiekuńczym,
- zakładach poprawczych.
Testy diagnostyczne
Diagnostyka owsicy nie jest skomplikowana i droga. Wystarczy wykonać badania potwierdzające obecność jaj owsików i samic owsików. Zaliczamy do nich:
- pobranie materiału parazytologicznego za pomocą plasterka celofanowego,
naklejanego w okolicach odbytu;
- badanie kału na obecność jaj owsika lub samic (oporne, ciężkie przypadki).
Materiał pobieramy rano, przed skorzystaniem z toalety i przed umyciem dziecka. Trzy, z czterech kolejno po sobie pobranych próbek bez obecności owsika, świadczą o wyleczeniu z parazytozy.
Możliwości lecznicze i zapobieganie
Zazwyczaj podaje się jednorazowo leki przeciwrobacze, jak mebendazol, albendazol
lub pyrantel, a następnie powtarza kurację po upływie określonego czasu (w zależności od zaordynowanego leku). Jedynym sposobem zapobiegania owsicy jest higieniczny tryb życia i nauka właściwej techniki mycia rąk.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
