Pierwsze wytłumaczenie, jakie nasuwa się na myśl, to ciąża. Rzeczywiście każda współżyjąca (zwłaszcza regularnie) kobieta może się liczyć z taką ewentualnością. Jednak przyczyny spóźniającego okresu równie często są zupełnie inne. Jeśli jesteś pewna, że przyczyną opóźniającej się miesiączki nie jest ciąża, sprawdź, jakie inne czynniki mogą najczęściej przyczyniają się do braku miesiączki o czasie
Dlaczego okres się spóźnia - styl życia
Okres to... objaw zdrowia. Jego zanik może świadczyć o tym, że została naruszona równowaga organizmu. Wbrew pozorom niewiele potrzeba, by do tego doprowadzić.
- Dieta. Jeśli zawiera za mało kalorii, spada poziom leptyny. Hormon ten odpowiada za regulację apetytu. Gdy stężenie leptyny spada, mózg włącza tryb oszczędnościowy. A że w "głodowych czasach” lepiej nie zachodzić w ciążę, zanika jajeczkowanie i okres. Wszystko wróci do normy, gdy zarzucisz restrykcyjne odchudzanie i nabierzesz sił.
- Przepracowanie i intensywne ćwiczenia fizyczne. Opóźnienie miesiączki bywa konsekwencją zarówno długotrwałego zmęczenia, jak i doraźnego przeforsowania. W obydwu przypadkach organizm musi uzupełnić zapasy (kalorie oraz wypocone płyny i sole mineralne). Miesiączkowanie wiąże się bowiem z utratą żelaza i czerwonych krwinek, na to zaś wyczerpany organizm nie może sobie pozwolić.
- Podróże. Na opóźnienie okresu może wpłynąć zmiana klimatu i strefy czasowej – w każdym z tych przypadków twój organizm potrzebuje chociaż kilku dni, by dostosować się do nowych okoliczności. Uwaga! Odzyskanie wewnętrznej równowagi utrudnia związana z wyjazdem nerwówka.
- Stres. Na krótką metę mobilizuje do działania, na dłuższą – prowadzi do wyczerpania organizmu. W jednym i drugim przypadku powoduje przekierowanie wszystkich sił na pracę mózgu i mięśni. Sprawy kobiece odchodzą na plan dalszy, tym bardziej, że stres uaktywnia produkcję androgenów (męskich hormonów płciowych).
Dlaczego okres się spóźnia - zaburzenia hormonalne
Cyklem miesięcznym kierują hormony – głównie wytwarzane w jajnikach estrogeny i progesteron. O regularności cyklów w dużej mierze decydują także przysadka mózgowa i tarczyca. By stwierdzić, co jest przyczyną nieprawidłowości, trzeba zrobić badanie krwi. Zleci ci je ginekolog. On też w razie potrzeby da ci skierowanie do endokrynologa – speca od hormonów. Kiedy interwencja może okazać się niezbędna?
- Tabletki antykoncepcyjne. Okres może się spóźniać, gdy tabletki zostały źle dobrane, jak i po ich odstawieniu. By uregulować cykl, trzeba zmienić preparat lub poczekać 2–3 miesiące.
- Menopauza. Opóźnianie się miesiączek może być objawem przekwitania. W spowolnieniu i złagodzeniu tego procesu pomoże ci hormonalna terapia zastępcza lub kuracja środkami z fitoestrogenami (hormony roślinne, które działają podobnie do estrogenów). Jeśli chcesz się dowiedzieć, kiedy wejdziesz w okres menopauzalny, porozmawiaj z matką. Prawdopodobnie twoje przekwitanie zacznie się w podobnym co u niej wieku. Uwaga! Menopauza występuje zwykle około 50. roku życia. U niektórych kobiet zdarza się jednak przedwcześnie – przed 40., a nawet 30. rokiem życia. Stan taki wymaga leczenia.
- Niedoczynność tarczycy. Hormony tarczycy (T3 i T4) regulują m.in. pracę jajników. Sterują wytwarzaniem przez nie hormonów i nadzorują dojrzewanie jajeczek. Gdy we krwi jest zbyt niskie stężenie hormonów tarczycy, wzrasta produkcja estrogenów i uaktywnia się przysadka mózgowa. Te dwa czynniki powodują rozregulowanie okresu. By wszystko wróciło do normy, trzeba się leczyć.
- Hiperprolaktynemia. To wynik podwyższonego poziomu prolaktyny (hormonu produkowanego przez przysadkę mózgową). Nadmiar prolaktyny zaburza płodność i może wywoływać laktację, nawet gdy nie karmisz dziecka. Hipeprolaktynemia wymaga dokładnej diagnostyki (bywa wynikiem guza przysadki mózgowej!) i leczenia.
- Zespół policystycznych jajników (PCOS). Jego przyczyny nie są dokładnie znane. PCOS stwierdza się, gdy występują rzadkie owulacje (stąd też zaburzenia miesiączkowania), podwyższony poziom androgenów (symptomem może być np. nadmierne owłosienie) i liczne torbiele na jajnikach (wykrywa się je podczas USG). Zespołu policystycznych jajników nie można wyleczyć, można jednak złagodzić jego objawy.
Jak wygląda prawidłowy cykl miesiączkowy?
- Cykl trwa średnio 28 dni, niektóre kobiety miesiączkują jednak co 26, a inne co 32 dni. Taką długość cykli uznaje się za normalną. Jeśli miesiączkujesz częściej, rzadziej albo w trakcie cyklu masz plamienia, skonsultuj się z ginekologiem.
- Kilkudniowe przesunięcie się okresu nie jest powodem do niepokoju. Jeżeli jednak nie miesiączkujesz od kilku miesięcy, albo masz bardzo nieregularne cykle, koniecznie idź do lekarza. Takie odstępstwa nie są naturalne. Mogą świadczyć o chorobie (np. przewlekłym stanie zapalnym jajników), osłabieniu organizmu, problemach hormonalnych (patrz tekst), a nawet może być skutkiem ubocznym działania niektórych leków, np. psychotropowych czy na nadciśnienie.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
