Coraz więcej znanych osób, np. Krystyna Kofta, Irena Santor, Anna Seniuk czy australijska wokalistka Kylie Minogue, szczerze opowiadają o chorobie. My zaś coraz częściej badamy piersi. A profilaktyka jest najważniejsza, ponieważ dzięki wczesnemu wykryciu raka, można:
- wyleczyć około 80 proc. kobiet;
- oszczędzić pierś (w razie potrzeby wycina się tylko guzek i otaczające tkanki);
- uniknąć długiej i uciążliwej terapii;
- zapobiec nawrotom choroby.
Metod diagnozowania raka piersi jest kilka
Podstawą jest nadal samodzielne badanie piersi (po ciepłej kąpieli, w pozycji stojącej oraz leżącej, zawsze po miesiączce). Powinnaś się zaniepokoić, gdy:
- wyczuwasz palcami guzek;
- patrząc w lustro, widzisz, że jedna pierś ma inny kształt niż druga;
- skóra na piersi marszczy się lub pojawiły się na niej plamki;
- z brodawki cieknie wydzielina lub krew;
- brodawka jest wciągnięta do środka;
- wyczuwasz powiększony węzeł chłonny pod pachą.
Objawy te nie muszą świadczyć o raku, jednak lepiej dmuchać na zimne, niż coś ważnego przeoczyć. Każdą zauważoną zmianę trzeba zgłosić ginekologowi. Jeśli skieruje cię on do onkologa, nie odkładaj tej wizyty. Prawdopodobnie okaże się, że wszystko jest w porządku. Jeśli natomiast konieczne będą dalsze badania (np. biopsja), zyskasz czas, który ma decydujące znaczenie. Pamiętaj, że wśród wszystkich guzków powstających w piersiach tylko co czwarty ma podłoże nowotworowe. Konsultacja u onkologa daje ci jednak pewność, że jesteś bezpieczna.
USG na 30. urodziny
Jeśli skończyłaś już trzydziestkę, zafunduj sobie badanie ultradźwiękowe. Jest ono najbardziej wiarygodne u młodych kobiet, których piersi mają więcej tkanki gruczołowej. Do czterdziestki powinnaś robić je co rok (lub tak, jak zaleci lekarz). Wyniki USG trzymaj w domu, by po jakimś czasie można je było porównać.
Na 40. urodziny – mammografia
Kobiety w tym wieku mają w piersiach dużo tkanki tłuszczowej, mammografia jest więc bardziej wiarygodna. Polega na prześwietleniu piersi małą dawką promieni rentgenowskich. W ten sposób można wykryć guzek o średnicy trzech milimetrów. Mammografii nie mogą jednak robić panie, którym wszczepiono wkładki silikonowe powiększające biust (kieruje się je na rezonans magnetyczny). Jeśli skończyłaś czterdzieści lat, rób mammografię co dwa lata (najlepiej na zmianę z USG). Od pięćdziesiątego roku życia trzeba zgłaszać się na mammografię co rok. To oczywiście ogólne zasady profilaktyki. Lekarz może zalecić częstsze badania np. jednej piersi albo dodatkowe USG.
Dla niektórych – test genetyczny
Warto go zrobić wówczas, jeśli kobieta z bliskiej rodziny (babcia, mama, ciocia, siostra) choruje lub chorowała na raka piersi. Nie oznacza to, że ciebie również rak zaatakuje, lecz powinnaś zachować czujność, bo ryzyko wzrasta kilkakrotnie. Badanie w poradni genetycznej wykaże, czy jesteś nosicielką złych genów BRC 1 lub BRC 2, czy też wcale ich nie odziedziczyłaś. Jak zrobić test i co cię czeka potem:
- zgłaszasz się do poradni ze skierowaniem od onkologa lub ginekologa;
- oddajesz krew do badania (wystarczy kropla);
- wynik badania analizują specjaliści w poradni genetycznej. Jeśli okaże się, że posiadasz złe geny, będziesz pod opieką (bezpłatną) poradni. Dostajesz od onkologów szczegółowe wskazówki, co robić, by zmniejszyć ryzyko.
Jak się chronić?
Z badań wynika, że dzięki odpowiedniej diecie możemy zmniejszyć ryzyko raka aż o 30–40 procent! Gdy bowiem organizm otrzymuje wszystkie składniki potrzebne do budowania odporności, nowotwór ma trudniejsze warunki do rozwoju. Sprawniej działa wówczas mechanizm naprawczy chroniący komórki przed uszkodzeniem. W tabelce powyżej znajdziesz najważniejsze produkty antyrakowe oraz informacje, jak często każdy z nich powinien gościć na twoim talerzu. Pamiętaj też, że w profilaktyce raka ważna jest również aktywność fizyczna i niepalenie papierosów.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
