Tyle mówi się o dobrym i złym cholesterolu. Czym się one różnią?
Prof. dr hab. n. med. Artur Mamcarz, Kierownik III Kliniki Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: Cholesterol LDL to tzw. zły cholesterol, który powoduje powstawanie i narastanie blaszki miażdżycowej, czyli de facto jest jedną z głównych przyczyn miażdżycy i powikłań miażdżycy, zawałów serca i udarów mózgu. Natomiast istnieje też dobry cholesterol - HDL, który pełni funkcję ochronną. Jednak zdecydowanie większe znaczenie dla zdrowia ma cholesterol LDL i o nim się też mówi więcej. Jeśli jest go bardzo dużo w organizmie, to nawet dobry HDL nie uchroni nas przed powikłaniami. Do leczenia wysokiego stężenia złego cholesterolu mamy bardzo dobre narzędzia, czyli modyfikację stylu życia, a także bardzo dobre leki, przede wszystkim statyny.
Jak powstaje nadmiar złego cholesterolu?
Głównym powodem jest dowożenie tego złego cholesterolu w pokarmie, czyli nieprawidłowy sposób żywienia. Źródłem cholesterolu LDL będą m.in. tłuszcze zwierzęce, tłuste mięso, tłuszcze do smarowania, a także cukry proste. Czynnikiem ryzyka będzie nieprawidłowy styl życia, czyli za dużo złego jedzenia i za mało ruchu. Istnieje też czynnik genetyczny, ale dotyczy on tylko pewnego procenta naszej populacji.
Czy to oznacza, że mamy wyeliminować tłuszcze?
Człowiekowi są potrzebne tłuszcze do życia, bo dają energię. Poza tym jest część witamin, która rozpuszcza się w tłuszczach. W związku z tym nie należy eliminować tłuszczów z diety, ale wybierać tłuszcze dobre i korzystne dla zdrowia, np. niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6. Jeśli wybieramy tłuszcze, to warto wybierać te roślinne. W Polsce doskonale sprawdzi się olej rzepakowy, a na południu Europy oliwa z oliwek. Drugim bardzo wartościowym rodzajem tłuszczu jest tłuszcz z tłustych ryb morskich. Niestety, Polacy jedzą zbyt mało ryb, wobec tego doskonałym olejem dla nas i ogólnie dla populacji Północnej Europy jest olej rzepakowy, czyli nasz skarb Północy. To właśnie w oleju rzepakowym znajdziemy ALA i LA, które pomagają utrzymać prawidłowy poziom cholesterolu we krwi
Jaki poziom cholesterolu uważa się za prawidłowy?
Mamy wytyczne, które mówią o tym, że im niżej, tym lepiej. Są różne cele związane z oceną ryzyka sercowo - naczyniowego. Populacyjny cel, czyli ogólny, przeznaczony dla ludzi zdrowych, wynosi poniżej 115 miligramów na decylitr. Dla osób, które mają umiarkowane ryzyko poniżej 100. A dla tych, którzy mają wysokie ryzyko - poniżej 70. Nowym celem, o którym mówi się coraz częściej, jest cel poniżej 50 mg na decylitr albo o 50% od wartości wyjściowej, czyli na bardzo niskim poziomie.
Kiedy powinniśmy badać poziom cholesterolu?
Jeśli ktoś jest zdrowy, szczupły, nie pali, pochodzi z długowiecznej rodziny, to po raz pierwszy może sobie oznaczyć poziom cholesterolu, powiedzmy, ok. 30-40 roku życia, a potem wykonywać badanie raz na 10 lat. Jeśli wynik będzie nieprawidłowy i zajdzie potrzeba modyfikowania poziomu cholesterolu w organizmie, to takie badania trzeba będzie robić mniej więcej raz w roku.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
