Wolne rodniki tlenowe to uboczne produkty metabolizmu tlenowego. Organizm może sam je produkować w różnych reakcjach metabolicznych, jednak całe ich mnóstwo znajduje się w otaczającym nas środowisku. Są bowiem obecne m.in. w zanieczyszczonym spalinami powietrzu i dymie papierosowym. Metale ciężkie, ozon, promieniowanie jonizujące, jak również azbest, wpływają na zwiększenie wytwarzania wolnych rodników przez nasz organizm.
Jak wskazują badania medyczne, istnieje duże prawdopodobieństwo udziału wolnych rodników tlenowych w etiologii wielu chorób. Odnosi się to szczególnie do nowotworów płuc, żołądka, mózgu, piersi, okrężnicy, wątroby i jajników oraz schorzeń serca i naczyń (miażdżyca, zawały serca, udary mózgu, nadciśnienie), cukrzycy, osłabienia odporności organizmu, a nawet bezpłodności i chorób oczu. Wolne rodniki są też odpowiedzialne za szybsze starzenie się komórek organizmu ludzkiego.
Co stymuluje organizm do wytwarzania rodników tlenowych?
Nasz organizm z każdej strony jest atakowany szkodliwymi substancjami. Często i my sami nie jesteśmy świadomi tego, jak niektóre z nich na nas wpływają i jakie reakcje inaktywują. Wytwarzanie wolnych rodników tlenowych na ogół „usprawniają”:
- substancje smoliste ze środowiska (spaliny samochodowe, dymy z fabryk, dym z wyrobów tytoniowych)
- alkohol i napoje go zawierające
- stan przewlekłego stresu i przemęczenia organizmu
- wysoce przetworzona żywność (konserwy mięsne, warzywne, rybne, napoje energetyczne, chipsy, fast-foody)
- nawozy sztuczne i opryski, zwierające pestycydy
- promieniowanie jonizujące (telewizja, telefony komórkowe, komputery itp.)
- promieniowanie ultrafioletowe (stąd konieczność stosowani filtrów przeciw UV)
Jak walczyć z rodnikami?
Aby skutecznie odpierać atak wolnych rodników tlenowych, trzeba wybrać odpowiednią broń. Co najciekawsze, wszyscy dobrze wiemy o jaki rodzaj uzbrojenia chodzi: zdrowe żywienie i aktywność fizyczna. Oprócz tego, że sprzyjają one zachowaniu zgrabnej sylwetki, są także świetnym panaceum na wolne rodniki tlenowe.
Systematyczna, umiarkowana aktywność fizyczna, owocuje wytworzeniem się w komórkach organizmu większej ilości mitochondriów, czyli organellów komórkowych, w których zachodzi „oddychanie wewnątrzkomórkowe”. Zwiększenie liczby tych organellów, pozytywnie wpływa na sprawność procesów metabolicznych, redukując tym samym wytwarzanie wolnych rodników tlenowych. Do treningów, które w szczególności są zalecane w walce z rodnikami, zalicza się trening cardio i trening interwałowy .
W swoim żywieniu z kolei, powinniśmy uwzględnić pokarmy bogate w antyoksydanty, takie jak witamina A, E, C, karotenoidy i inne podobne substancje. Głównym źródłem „zmiataczy wolnych rodników” są świeże warzywa i owoce, zwłaszcza te o czerwonej i ciemnej skórce oraz cytrusy. Szerszych informacji na temat antyoksydantów i ich źródeł, znajduje się w artykułach:
-
Antyoksydanty – gdzie ich szukać
-
Antocyjany, czyli dieta dla oczu
-
Pomidory – naturalne antyoksydanty
-
Biała herbata – źródło antyoksydantów, młodości i zdrowia
-
Niedocenione warzywa
-
Czy zielona kawa pomoże Ci schudnąć?
Dobrymi przeciwutleniaczami są także świeże przyprawy ziołowe – głównie oregano, co także już kiedyś poruszaliśmy w artykule pt.: Zioła w profilaktyce nowotworów
Nasze zdrowie jest najcenniejsze. Nie niszczmy go sobie lenistwem, brakiem aktywności i niewłaściwymi nawykami żywieniowymi. Modyfikacje naszego stylu życia, z pewnością nam nie zaszkodzą, a i pomogą zminimalizować ryzyko pewnych chorób i cieszyć się nienaganną kondycją psycho-fizyczną. Ruch i dieta to najekonomiczniejszy sposób zapobiegania wielu chorobom.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
