Wpływ stosowania antykoncepcji hormonalnej na masę ciała

Wiele kobiet za przyrost masy ciała obwinia stosowanie hormonalnych środków antykoncepcyjnych. Badania jednak wskazują, że nie jest to prawdą, szczególnie w przypadku obecnie przepisywanych przez lekarzy nowoczesnych pigułek. Dla niektórych kobiet może być to jedynie czynnik zwiększający ryzyko przytycia. Niewiele z nas jednak zdaje sobie sprawę z wpływu naszej masy ciała na skuteczność antykoncepcji hormonalnej.
/ 11.03.2009 11:00
Wiele kobiet za przyrost masy ciała obwinia stosowanie hormonalnych środków antykoncepcyjnych. Badania jednak wskazują, że nie jest to prawdą, szczególnie w przypadku obecnie przepisywanych przez lekarzy nowoczesnych pigułek. Dla niektórych kobiet może być to jedynie czynnik zwiększający ryzyko przytycia. Niewiele z nas jednak zdaje sobie sprawę z wpływu naszej masy ciała na skuteczność antykoncepcji hormonalnej.

Twórcami antykoncepcji hormonalnej są Rock, Pinas i Garcia. Pierwsza tabletka antykoncepcyjna została zarejestrowana w USA w 1959 roku. Przez kolejne prawie już 50 lat zawartość hormonów w pigułkach antykoncepcyjnych uległa znacznemu obniżeniu. Obecnie w aptekach dostępne są już preparaty IV generacji. Pigułki antykoncepcyjne w swoim składzie zawierają dwa rodzaje hormonów: estrogeny i gestageny (odpowiednik progesteronu). Zmniejszenie dawek hormonów nie wpłynęło na skuteczność tego rodzaju antykoncepcji jednak poprawiło ich tolerancję i zmniejszyło ilość skutków ubocznych.

Wpływ stosowania antykoncepcji hormonalnej na masę ciała

Jak wynika z badania przeprowadzonego po kierownictwem dr Pelkman opublikowanego w 1999 roku, stosowanie antykoncepcji hormonalnej nie wpływa na:
  • ilość zjadanego pokarmu,
  • preferencje pokarmowe,
  • oraz nie powoduje tycia.
Nie obserwowano zwiększonej podaży energii oraz obniżenia ilości spalanej energii u kobiet przyjmujących doustną antykoncepcję hormonalną w porównaniu z kobietami jej niestosującymi. Zmianie nie uległo także wśród nich spożycie czekolady czy stopień jej lubienia. Także apetyt na produkty słodkie oraz bogate w węglowodany był na takim samym poziomie.

Á propos relacji, w jakiej pozostaje przyjmowanie antykoncepcji hormonalnej oraz masy ciała pojawia się wiele wątpliwości i pytań.

Przybieranie na początku stosowanie antykoncepcji hormonalnej.

Starszego typu tabletki mogą powodować przytycie średnio 2 kg podczas pierwszych 3 miesięcy ich stosowania. Faktem jest także to, że na początku można także stracić kilka kilogramów. Dzieje się tak, ponieważ u niektórych kobiet efektem ubocznym są nudności i wymioty.

Zwiększone zatrzymywania wody.

Duże dawki estrogenu powodują przyrost masy ciała, ponieważ zwiększają zatrzymywanie wody w organizmie. Im większe dawki estrogenu znajdują się w tabletce, którą przyjmujemy, tym większy będzie ten efekt. Estrogen prawdopodobnie oddziałuje bezpośrednio na nerki. Zwiększa zatrzymywanie sodu w organizmie. To także estrogen powoduje, że w trakcie przyjmowania antykoncepcji doustnej mogą nieco powiększyć się piersi i biodra. Jeśli więc masz z tym problem porozmawiaj z lekarzem na temat zamiany tabletek na takie z mniejszą zawartością estrogenu.

Stymulacja apetytu

Tabletki starszych typów mogły powodować pojawienie się insulinooporności. Insulinooporność to stan, kiedy poziom insuliny po spożyciu węglowodanów zwiększa się na tyle, że energia zostaje zamieniona w tkankę tłuszczową, co utrudnia chudnięcie mimo stosowania diety.
Nie wszystkie kobiety mają tendencje do rozwinięcia się insulinooporności. Jednak u tych, u których występują predyspozycje do nieprawidłowości metabolizmu glukozy, przyjmowanie tabletek antykoncepcyjnych, zwłaszcza starszych generacji, może zwiększyć ryzyko utycia. Jeśli więc po rozpoczęciu przyjmowania antykoncepcji hormonalnej zaczęłaś przybierać na wadze i nie ma żadnego innego wytłumaczenia, powinnaś mieć wykonane badania w kierunku insulinooporności. Szczególnie dotyczy to kobiet, u których przyrost masy ciała jest większy niż 5% masy wyjściowej.

Efekty ćwiczeń na siłowni

Niektóre kobiety obawiają się o zmniejszony przyrost masy mięśniowej w wyniku uprawiania ćwiczeń siłowych podczas stosowania antykoncepcji hormonalnej. Prawdą jest, że z powodu różnic w gospodarce hormonalnej między kobietami i mężczyznami, kobiety nie są w stanie wypracować sobie takiej samej masy mięśniowej jak mężczyźni. Tabletki antykoncepcyjne zmniejszają nadmierną produkcję androgenów. Ale w praktyce nie powoduje to zauważalnej zmiany w rozwoju siły, szybkości i mięśni.

Jakie mogą być inne przyczyny tycia w trakcie stosowania antykoncepcji hormonalnej

Decyzja o wyborze tej metody antykoncepcyjnej najczęściej podejmowana jest, gdy kobieta czuje się pewnie w związku i według niej dobrze rokuje on na przyszłość. Związane jest to także z tym, że nie dba już w takim stopniu o siebie jak na początku. Zwiększa wielkość spożywanych porcji i mniej ćwiczy.

Już małe zmiany w stylu życia mogą przyczyniać się do tego, że zaczyna nam przybywać kilogramów, np. wieczorny wypad na imprezę z koleżankami wymieniamy na wspólną kolację z ukochanym, a tym samym mniej się ruszamy a więcej jemy.

Skuteczność antykoncepcji hormonalnej u kobiet z nadwagą i otyłych

Jak wykazały badania przeprowadzone pod kierownictwem dr Holt u kobiet, które mają nadwagę lub są otyłe, ryzyko zajścia w ciążę podczas stosowania antykoncepcji doustnej hormonalnej jest wyższe o odpowiednio 60 i 70 % niż u kobiet z prawidłową masą ciała. Wykazano, że wśród 100 kobiet stosujących tę metodę 2 do 4, z powodu nadwagi lub otyłości, zajdzie w nieplanowaną ciążę.

Nie wiadomo do końca, czemu tak się dzieje. Istnieją trzy teorie tłumaczące to zjawisko:
  • podwyższony podstawowy poziom przemiany materii, tym wyższy im więcej waży dana osoba. Może to wpływać na skrócenie czasu efektywności hormonów.
  • podwyższone stężenie enzymów wątrobowych, co powoduje szybsze usuwanie z krwi hormonów.
  • większa zawartość tkanki tłuszczowej u osób z nadwagą i otyłych. Hormony płciowe, między innymi estrogeny i progesteron obecne w tabletkach antykoncepcyjnych, magazynowane są w tkance tłuszczowej. Im większy procent tkanki tłuszczowej u danej osoby tym większe prawdopodobieństwo, że hormony zamiast być obecne krwi, zostają uwięzione w tkance tłuszczowej.
  • objętość krwi krążącej w u kobiet z nadwagą i otyłych jest większa.
  • metabolizm hormonów steroidowych, jakimi są estrogeny i progesteron jest troszkę inny u kobiet z nadwagą i otyłych.
Wszystko to w połączeniu z tym, że współczesne tabletki zawierają 5-krotnie niższe dawki hormonów niż kiedyś, może przyczyniać się do obniżenia skuteczności antykoncepcji hormonalnej u kobiet z nadwagą i otyłych.
Rozwiązanie tego problemu nie jest łatwe. Kobiety z nadwagą i otyłe są bardziej podatne na choroby sercowo naczyniowe, a przyjmowanie przez nie tabletek z większą dawką hormonów mogłoby to ryzyko podwyższyć jeszcze bardziej.
Najlepszym rozwiązaniem w takiej sytuacji, oprócz redukcji masy ciała oczywiście, jest zasięgnięcie porady ginekologa, który pomoże rozważyć wszystkie za i przeciw. W razie konieczności natomiast doradzi inną metodę kontroli urodzeń.

W świetle wyżej przedstawionych informacji kobiety stosujące doustną antykoncepcję hormonalną, zwłaszcza tabletki najnowszej generacji, nie powinny obawiać się o jej wpływ na swoją masę ciała. Powody do zmartwień mają natomiast kobiety z nadwagą i otyłe, ale raczej w kwestii tego czy jest ona dobrym wyborem ze względu na skuteczność. Wszelkie wątpliwości jednak ostatecznie powinien rozstrzygać lekarz ginekolog.

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Redakcja poleca

REKLAMA