Wyprawa na czterech kółkach
W czasie wielogodzinnej jazdy po nierównych drogach powinnaś zadbać przede wszystkim o swoje plecy. Ból kręgosłupa po długiej podróży potrafi bowiem przysłonić nawet najpiękniejsze widoki w wakacyjnym kurorcie. Wymuszona pozycja siedząca i wstrząsy sprawiają, że zwiększa się ucisk na zakończenia nerwowe. Skutkuje to coraz większym bólem, który może utrzymywać się jeszcze przez wiele dni urlopu. Poznaj kilka zasad, które powinnaś stosować w czasie jazdy. Jeśli jesteś kierowcą, unieś nieco lusterko wsteczne, tak byś prowadząc, musiała zachowywać pozycję wyprostowaną. Gdy podróżujesz na siedzeniu pasażera i możesz pozwolić sobie na drzemkę w czasie jazdy, załóż na szyję specjalną poduszkę zapobiegającą nadmiernemu kiwaniu się głowy (co mocno nadweręża mięśnie wokół kręgosłupa szyjnego). Kupisz ją na niektórych stacjach benzynowych. Są też specjalne poduszki na fotel samochodowy, które podpierają kręgosłup na całej jego długości i amortyzują wstrząsy. Możesz je znaleźć w sklepach ze sprzętem rehabilitacyjnym albo zamówić przez internet (www.kulik-system.com). Kosztują ok. 200 zł. W czasie podróży warto także co 2–3 godziny zrobić kilkuminutową przerwę. Zatrzymaj samochód na przydrożnym parkingu i pogimnastykuj się chwilę.
Kilka prostych ćwiczeń rozluźniających mięśnie pleców:
- Unieś splecione ręce nad głową, wyciągnij je jak najmocniej w górę, a potem zupełnie je rozluźnij i opuść, pochylając się jednocześnie nieco do przodu (kręgosłup powinien wygiąć się w łuk).
- Usiądź na krawędzi ławeczki i oprzyj dłonie z tyłu bioder (łokcie zgięte skierowane ku tyłowi). Odchyl głowę do tyłu, najdalej jak potrafisz, i wytrzymaj 10 sekund, oddychając głęboko.
- Stań prosto na lekko rozsuniętych nogach, ugnij lewą rękę za plecami i dosięgnij dłonią do łopatki. Prawą rękę unieś nad głową, ugnij łokieć i spróbuj zahaczyć palcami obu dłoni o siebie. Następnie pociągnij tak, jakbyś chciała je rozdzielić. Wytrzymaj 20–30 sekund i zmień ręce.
Każde z ćwiczeń powtórz kilka razy. Możesz wykonywać je także wtedy, gdy podróżujesz autokarem (w czasie postoju) lub pociągiem (na korytarzu).
W czasie wielogodzinnej podróży wielu osobom dokucza nie tylko ból pleców. Co piąty podróżny cierpi z powodu mniej lub bardziej nasilonych mdłości albo wymiotów.
Poznaj kilka sposobów na uniknięcie choroby lokomocyjnej:
- Na pół godziny przed podróżą weź jeden z preparatów zapobiegających wystąpieniu choroby lokomocyjnej (Aviomarin, Avioplant, Lokomotiv, Cocculine).
- Przed wyjazdem zjedz tylko lekki posiłek, nie pij napojów gazowanych.
- W autobusie i pociągu wybieraj miejsce jak najdalej od osi kół (w samolocie siadaj w okolicy skrzydeł).
- Podczas jazdy patrz na horyzont lub stabilny punkt w pewnej odległości od drogi. Obserwacja drzew czy słupów migających tuż za szybą wzmaga dolegliwości.
- Gdy zacznie Cię mdlić, zamknij oczy i głęboko oddychaj (przy otwartym oknie), możesz też wypić trochę wody.
Ryzyko wysokich lotów
Długodystansowe podróże samolotem niosą ze sobą ryzyko wystąpienia problemów z krążeniem. Ich przyczyn jest kilka. Po pierwsze, długie siedzenie z opuszczonymi, zgiętymi nogami powoduje zaciśnięcie naczyń krwionośnych, co utrudnia powrót krwi do serca. Po drugie, niskie ciśnienie panujące na pokładzie sprawia, że maleje szybkość przepływu krwi. Dodatkowy czynnik ryzyka to wyjątkowo mała wilgotność powietrza, przez co organizm szybciej się odwadnia, a krew zagęszcza.
U niektórych osób może to być nawet przyczyną groźnej dla życia choroby – zakrzepicy, znanej również po nazwą „syndrom klasy ekonomicznej” (w skrócie DVT od angielskiego określenia Deep Vein Thrombosis). Wszystko to razem sprawia, że w żyłach głębokich mogą tworzyć się niebezpieczne skrzepy. Taki skrzep, w całości bądź we fragmentach, może zawędrować nawet do serca lub płuc i zablokować znajdujące się tam tętnice. Na wystąpienie zakrzepicy narażone są przede wszystkim osoby, które spędzają na pokładzie samolotu ponad 3 godziny. Szczególnie duże prawdopodobieństwo tej choroby jest u tych, którzy mają znaczną nadwagę, żylaki, chorują na serce, palą papierosy, a także u kobiet w ciąży oraz stosujących antykoncepcję lub hormonalną terapię zastępczą.
Oto rady, jak zapobiec zakrzepicy:
- Przed lotem, a także przez 2–3 dni po nim, bierz leki zawierające kwas acetylosalicylowy (np. aspiryna, polopiryna).
- Na podróż włóż wygodne luźne ubranie, buty na płaskiej podeszwie oraz specjalne rajstopy lub skarpety uciskowe (noś je jeszcze przez kilka dni).
- W samolocie pij dużo wody (ok. pół litra na każdą godzinę lotu), by nie dopuścić do zagęszczenia krwi. Jeśli wybrałaś samolot tzw. tanich linii, weź ze sobą butelkę lub dwie wody mineralnej (na pokładzie nie jest podawana bezpłatnie). Unikaj alkoholu i kawy, ponieważ powodują odwodnienie.
- Wybierz fotel od strony przejścia między rzędami, co da Ci większą swobodę poruszania nogami i prostowania ich.
- Jak najczęściej wykonuj następujące ćwiczenie: trzymając pięty na podłodze, unieś palce stóp do góry, wytrzymaj 2–3 sekundy, a następnie opuść. To samo zrób z piętami. Takie napinanie mięśni łydek pomaga transportować krew płynącą w żyłach nóg w kierunku serca.
- Co pewien czas wstań z fotela i przejdź się między rzędami, najlepiej na palcach, albo stój w miejscu, obciążając na przemian palce i pięty.
Jeśli mimo stosowania się do tych zaleceń podczas lotu poczujesz ból, swędzenie nogi albo zauważysz, że łydka jest gorąca i opuchnięta, po wylądowaniu jak najszybciej skontaktuj się z lekarzem. To może być objaw zakrzepicy. Zdarza się, że ta choroba rozwija się ze znacznym opóźnieniem, nawet dopiero kilka dni po podróży.
Komfort dla żołądka
W podróży często miewamy wzdęcia brzucha. Sprawdź, jak im zapobiec.
1. Podczas jazdy pij tylko niegazowaną wodę mineralną albo przygotowaną wcześniej herbatkę ziołową (weź łyżkę zmielonych nasion z kopru włoskiego i anyżku na każdą szklankę wrzątku, zaparzaj przez 10 minut i przelej do termosu).
2. Unikaj jedzenia jabłek, gruszek, śliwek i wiśni. Wybierz banany lub grejpfruty.
3. Zastosuj akupresurę. Przez kilka minut masuj okrężnymi ruchami kolejno punkty: około 2 cm w bok od pępka i 1,5 cm poniżej pępka.
4. Nie żuj gumy. Połykasz wtedy duże ilości powietrza, co sprzyja wzdęciom.
5. Do bagażu podręcznego zabierz preparat przeciw wzdęciom, np. Espumisan, Esputicon (połknij 1–2 tabletki w razie wystąpienia dolegliwości).
Uwaga! Jeśli przeszłaś operację w obrębie jamy brzusznej, nie wybieraj się w podróż samolotem wcześniej niż w kilka tygodni po zabiegu. Obniżone ciśnienie atmosferyczne na pokładzie sprawia bowiem, że rozprężają się gazy w jelitach, co wywołuje ból i uczucie wzdęcia. Znacznie może się wówczas powiększyć obwód brzucha, co stwarza ryzyko rozejścia się szwów i krwotoku.
Marzena Bartoszuk
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!