Z badań GfK Polonia, przeprowadzonych dla firmy Bayer wynika, że w naszym kraju 12% dzieci w wieku od 12 do 15 lat uprawiało już seks. Inicjację seksualną ma za sobą również co trzeci przedstawiciel młodzieży, w wieku 16 i 17 lat. Coraz częściej stwierdza się u nich choroby przenoszone drogą płciową, jak np. powszechne grzybice i bakteriozy, po groźne dla zdrowia i płodności, infekcje wywołane chlamydią, rzęsistkiem, czy wirusem HPV.
Nastolatki wciąż wiedzą za mało o własnym ciele, specyfice fizjologicznych zmian, metodach antykoncepcji, higienie intymnej, czy wreszcie kulturze seksualnej. Swoje – częstokroć błędne – przekonanie o płciowości, kształtują na podstawie opinii Internautów na przeróżnych forach internetowych, gdzie głos rozsądku zwykle milczy. Nie udzielają się tam autorytety w dziedzinie ginekologii dziecięcej i dziewczęcej, położne, czy choćby pedagodzy z uprawnieniami do prowadzenia edukacji seksualnej. W szkołach organizowane są zajęcia typu „wychowanie seksualne”, czy „WDŻ”. Młodzież po roku, a co dopiero po kilku latach zwyczajnie jednak nie pamięta, o czym były te zajęcia, bowiem jest to wiedza nieobowiązkowa, niesprawdzana na ocenę i nieweryfikowana w miarę upływu czasu.
fot. Depositphotos
Zachęcamy więc, do zapoznania się z podstawowymi informacjami z zakresu zdrowia intymnego nastoletnich dziewcząt…
Pierwsza miesiączka
Warto wiedzieć, że pierwsza miesiączka u dziewczyny pojawia się w wieku 11-13 lat. Początkowo może ją zapowiadać wydzielina koloru brązowego z pochwy. Może ona trwać kilka dni. W następnych miesiącach dostrzega się już prawidłową wydzielinę miesiączkową (krwistą). Nastolatce należy zwrócić uwagę, aby obserwowała krwawienie miesiączkowe: zaznaczała w kalendarzyku początek i koniec krwawienia, a także konsystencje wydzieliny. Powinna ją zaniepokoić obecność skrzepów krwi (dużych brunatno-czerwonych farfocli, przypominających pokrojoną wątróbkę), co może świadczyć o stanie chorobowym i wymaga konsultacji u ginekologa dziecięcego. Pojawianie się kolejnych krwawień, może być początkowo nieregularne. Po około dwóch latach, wszystko się normalizuje.
Jeśli miesiączka długo się nie pojawia (do 16. roku życia), należy udać się do lekarza i wykonać stosowne badania, m.in. USG narządów rodnych, badanie ginekologiczne (u dziewic: przez odbyt) oraz krwi (profil hormonalny).
Czas trwania cyklu miesiączkowego: 28-31 dni
Czas trwania krwawienia: 1-6 dni
Okres owulacji – jajeczkowania (połowa cyklu miesiączkowego): 14-16 dzień cyklu
Pierwsza wizyta u ginekologa
Pierwsza wizyta u ginekologa, powinna się odbyć wtedy, gdy dziewczyna planuje podjąć aktywność seksualną (najlepiej jednak zasięgnąć porady u specjalisty lub położnej środowiskowej, gdy dziewczyna dostanie pierwszej miesiączki). Zadaniem lekarza i położnej jest wówczas zbadanie młodej pacjentki, a także edukacja z zakresu anatomii, fizjologii kobiety, antykoncepcji, czy wreszcie pielęgnowanie nawyku poddawania się badaniom profilaktycznym. Wówczas należy wybrać się do ginekologa dziecięcego. Ponadto zaleca się, aby skorzystać z porady ginekologa, jeśli:
- u dziewczynki pojawiła się miesiączka przed ukończeniem 8. roku życia,
- u dziewczyny, która ukończyła 16 lat, nie pojawiła się miesiączka,
- dziewczynka zgłasza świąd, pieczenie, ból i wydzielinę z miejsc intymnych,
- nastolatka zamierza podjąć aktywność seksualną lub już ją podjęła.
Badanie ginekologiczne, składa się z badania wewnętrznego dwuręcznego i badania „we wziernikach”. Badanie palpacyjne ginekologiczne dziewic, odbywa się nie przez pochwę, a przez odbyt. Niekiedy potrzebne jest badanie „z wziernikowaniem” przez pochwę, wtedy stosuje się specjalne wąskie (dziewicze) wzierniki uwidaczniające pochwę i szyjkę macicy. Można też badać palpacyjnie przez pochwę, ale tylko wtedy gdy błona dziewicza jest rozciągliwa. Podczas badania dziewczyn do 16. roku życia, powinna być obecna mama (niekoniecznie musi trzymać córkę za rękę, ale może stać za parawanem). Po ukończeniu 16. roku życia, wymagana jest zgoda córki na towarzyszenie matki w gabinecie ginekologicznym.
Higiena intymna
Młode kobietki, powinny też znać zasady prawidłowej higieny intymnej. Bowiem wiele matek wpaja im błędną wiedzę, np. że powinny myć okolice krocza szarym mydłem, czy wykonywać płukanie okolic krocza naparami z rumianku lub kory dębu… Higiena intymna nastolatki, praktycznie niczym nie odbiega od higieny intymnej dorosłej kobiety. Przypominamy więc o kilku podstawowych zasadach:
- do mycia okolic krocza używamy płynów, żeli i emulsji do higieny intymnej,
- temperatura wody nie może być za wysoka i parzyć delikatnych stref płciowych,
- podmywamy się w kierunku od przodu, do tyłu,
- krocze dokładnie osuszamy w podobnym kierunku, co podmywanie – suchym, indywidualnym ręcznikiem,
- unikamy przesiadywania w kąpieli z pianą, wybieramy raczej prysznic,
- unikamy stosowania wkładek higienicznych i tamponów.
Właściwa bielizna
Najwłaściwszą bielizną dla każdej kobiety – także tej najmłodszej – jest bielizna z tkanin naturalnych, czyli z bawełny. Nie może być obcisła, ani wcinać się szwami w skórę. Zaleca się również unikanie noszenia bielizny osobistej typu string. Uznaje się bowiem, że pasek znajdujący się w szparze międzypośladkowej i okolicach odbytu, może chłonąć wydzielinę z jelit oraz pot, a pod wpływem ruchu (zmiana pozycji), dochodzi do przemieszczania się tego elementu i infekowania narządów płciowych bakteriami jelitowymi.
I tu obalamy mit: błona dziewicza chroni przed infekcjami – jest to kardynalny błąd w rozumowaniu anatomii. Nie ma ona nic wspólnego z rozwojem infekcji w przedsionku pochwy, samej pochwie, czy na sromie.
Bieliznę zmieniamy codziennie i pierzemy w łagodnych środkach, jak np. hipoalergiczne proszki do prania, czy płatki mydlane. Dbamy również o to, by po wypraniu bielizna była dobrze wypłukana (zaleca się ustawiać program „ekstra płukanie” na programatorze pralki) i wysuszona.
Zapobieganie infekcjom
O infekcji może świadczyć wiele różnych objawów. Na pierwszy plan wysuwają się jednak subiektywne dolegliwości, jak świąd, pieczenie i ból narządów płciowych zewnętrznych, a także upławy – czyli patologiczna wydzielina z dróg rodnych. Może mieć różny charakter:
- serowata – w przypadku grzybicy,
- biało-żółta o rybim zapachu – w infekcjach bakteryjnych,
- zielonkawa, cuchnąca – infekcja rzęsistkiem pochwowym,
- z domieszką krwi i ropy – w przypadku obecności ciał obcych,
- z samą domieszką krwi – obecność uszkodzeń mechanicznych, nadżerek.
fot. Depositphotos
Podstawowym działaniem zapobiegającym infekcji, jest właściwa higiena intymna. Kolejna sprawa – bardzo istotna – to zapobieganie odkwaszeniu środowiska pochwy. Fizjologiczne pH dróg rodnych, jest kwaśne, co zawdzięczamy obecności bakterii kwasu mlekowego we florze bakteryjnej pochwy. Takie środowisko ma duże znaczenie, bowiem utrudnia, a często uniemożliwia rozwój patogennych drobnoustrojów, jak bakterie i grzyby. Flora bakteryjna jest wrażliwa. Bakterie ulegają redukcji, m.in. na skutek antybiotykoterapii, zbyt częstych stosunków płciowych, mycia okolic intymnych środkami mydlanymi, wykonywania płukania pochwy, jak również podczas pływania w akwenach wodnych, czy w odpowiedzi organizmu na nadmiar stresu. Ponadto infekcjom sprzyja noszenie obcisłej bielizny wykonanej ze sztucznego materiału, czy niepodmywanie się po stosunku płciowym.
Aby wspomóc bariery ochronne okolic intymnych, warto regularnie sięgać po probiotyki ginekologiczne – także w wieku nastoletnim. Są one zalecane po leczeniu antybiotykami, infekcji kobiecych, a także w przypadku uprawiania sportów, jak np. pływanie. Najczęściej wybieranym dopochwowym probiotykiem ginekologicznym, jest Lactovainal. Został wybrany przez kobiety za najlepszy produkt na dolegliwości ginekologiczne (Laur Konsumenta). Jak nazwa wskazuje, jest probiotykiem dopochwowym, czyli działającym w miejscu podania. Cenną informacją jest fakt, iż Lactovaginal jest lekiem OTC – czyli sprzedawanym bez recepty i jest dostępny w prawie każdej aptece. Ma wszystkie niezbędne badania i rekomendacje.
Więcej informacji na www.lactovaginal.pl
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
