Cukrzyca jest przewlekłą chorobą metaboliczną, charakteryzująca się wysokim poziomem glukozy we krwi wynikającym z defektu wydzielania i/lub działania insuliny. Stanowi istotny problem medyczny, społeczny i ekonomiczny z uwagi na rozpowszechnienie i poważne konsekwencje przede wszystkim związane z jej powikłaniami - chorobami naczyń wieńcowych, mózgowych, nerkowych, siatkówki i kończyn dolnych. Zapobieganie rozwojowi powikłań cukrzycy jest podstawowym celem postępowania terapeutycznego. Liczba pacjentów chorujących na cukrzycę cały czas wzrasta – Międzynarodowa Federacja Diabetologiczna (IDF, International Diabetes Federation) podaje, że już około 415 milionów osób na świecie choruje na cukrzycę. IDF szacuje, że liczba ta wrośnie do 642 milionów do 2040 roku. Cukrzycę ma około 3 mln osób w Polsce, jednak około 1 milion z nich nie wie o chorobie i jej nie leczy.
Wielu pacjentów cierpi też z powodu groźnych powikłań cukrzycy. Aby zapobiec wystąpieniu powikłań ważne jest przede wszystkim właściwa kontrola choroby, której podstawą jest wyrównanie poziomu glukozy we krwi. Znaczna część pacjentów w Polsce (ok 300 tys.) wymaga podawania insuliny, której stosowanie związane jest z koniecznością aktywnego i regularnego monitorowania stężenia cukru w ciągu dnia.
Znaczenie kontroli glikemii
Monitorowanie stężenia glukozy jest podstawą leczenia chorego na cukrzycę. Na tej podstawie pacjent prowadzi swoje codzienne aktywności: dawkuje insulinę, dostosowuje dietę, przygotowuje się do aktywności fizycznej i do aktywności zawodowych. Chory musi dokonywać pomiaru glikemii – w zależności od schematu leczenia – nawet kilkanaście razy w ciągu doby. Podstawowym celem codziennego leczenia chorego na cukrzycę jest unikanie zbyt niskiego poziomu cukru (hipoglikemii), zbyt wysokiego poziomu cukru (hiperglikemii) oraz zmniejszenie wahań glikemii (zmienności).
Nowoczesne metody ciągłego monitorowania glikemii
Zdaniem diabetologów, systemy ciągłego monitorowania glikemii są preferowanym sposobem kontrolowania cukrzycy. To przełomowe narzędzia pozwalające na ocenę zmian stężenia glukozy, a tym samym lepsze kontrolowanie cukrzycy. Obecnie na rynku dostępne są różne typy takich systemów. Jednym z nich jest system FreeStyle Libre firmy Abbott, w którym pomiar sprowadza się do zbliżenia najczęściej telefonu komórkowego z zainstalowaną aplikacją do założonego na ramieniu sensora (czujnika) - skanowanie. Z systemu FreeStyle Libre mogą korzystać wszystkie osoby z cukrzycą, także pacjentki z cukrzycą w ciąży przede wszystkim jednak pacjenci stosujący insulinoterapię.
Nowoczesne metody monitorowania glikemii pozwalają na indywidualizację celów i terapii cukrzycy. Dzięki systemowi ciągłego monitorowania cukrzycy i stałemu dostępowi do informacji o stężeniu glukozy oraz trendach jej zmian, pacjent może aktywnie zapobiegać zarówno epizodom znacznej hiperglikemii jak i niedocukrzeniom. Bez nowoczesnego monitorowania glikemii trudne jest prowadzenie skutecznej terapii pacjentów z cukrzycą – jest to klucz do większego zaangażowania pacjenta w proces leczenia, a dzięki temu do zrozumienia cukrzycy i lepszej współpracy z lekarzem. Nowoczesne systemy monitorowania są wygodniejsze w użyciu, pomiar jest szybki, bezbolesny i dyskretny. Ciągłe monitorowanie glikemii daje także znacząco pełniejszy obraz zmienności stężenia glukozy w ciągu doby.
Bez systemów ciągłego monitorowania nie da się ocenić wyrównania glikemicznego zgodnie ze współczesnymi standardami. Analiza ambulatoryjnego profilu glukozy (AGP) daje pełny wgląd w kontrolę poziomu cukru i pozwala ocenić m.in. odsetek czasu spędzonego w glikemii docelowej (Time in Range). Poprzez skuteczną ochronę przed niedocukrzeniami i zbyt wysokimi wartościami glikemii – stosowanie systemu daje poczucie bezpieczeństwa i zmniejsza stres u chorych, to z kolei decyduje o wyższej jakości życia pacjenta, pozwala na realizację planów życiowych, zawodowych, nieograniczanie aktywności sportowej czy też realizacji swoich pasji. Nowoczesne metody ciągłego monitorowania glikemii dają pacjentom szanse na życie w dobrej jakości niezależnie od wieku, powikłań czy chorób współistniejących.
System FreeStyle Libre
System FreeStyle Libre pozwala na pomiar poziomu cukru bez konieczności nakłuwania opuszki palca. Mały sensor automatycznie mierzy poziom glukozy przez całą dobę – aby sprawdzić glikemie oraz strzałkę trendu glikemii wystarczy zeskanować sensor smartfonem. To komfort, dyskrecja i wygoda, zmieniająca codzienne życie chorych. System FreeStyle Libre składa się z dwóch elementów: małego sensora (działa przez 14 dni, zakładany jest na tylną część ramienia, automatycznie mierzy i zapisuje poziom cukru, sensor jest wodoodporny) a także bezpłatnej aplikacji na telefon, dzięki którym dokonuje się pomiarów.
Podczas każdego skanowania aplikacja prezentuje aktualny odczyt stężenia glukozy, dane o glikemii z ostatnich 8 godzin oraz strzałkę wskazującą kierunek zmian stężenia glukozy. Pomiary są przechowywane z okresu do 90 dni - dane z aplikacji można przesłać do lekarza lub opiekuna zdalnie. System FreeStyle Libre mają możliwość przesyłania danych do chmury internetowej za pomocą specjalnych aplikacji mobilnych oraz programów komputerowych. Wszystkie te narzędzia informatyczne umożliwiają zdalną analizę uzyskanych parametrów kontroli glikemii przez lekarza, który może wirtualnie przeprowadzić pełnowartościową zdalną wizytę. System FreeStyle Libre posiada aplikacje umożliwiające bieżące wysyłanie poprzez chmurę internetową danych dotyczących aktualnych wartości glikemii, także do swoich bliskich (to szczególnie przydatne dla wsparcia partnera z cukrzycą lub opiece nad osobami starszymi)
Telemedycyna i COVID19
Chorzy na cukrzycę są w grupie podwyższonego ryzyka cięższego przebiegu COVID19, dłuższych hospitalizacji, pobytu na IOM, wreszcie zgonu. 1 na 3 zgony z powodu COVID dotyczą pacjentów z cukrzycą. Podstawową rekomendacją dla chorych w tym okresie jest jak najlepsza kontrola stężenia cukru. Zastosowanie systemów ciągłego monitorowania i rozwiązań telemedycznych jest rekomendowane przez wytyczne Towarzystw Naukowych i pozwala ograniczyć ryzyko zakażenia COVID-19.
Nowoczesne systemy ciągłego monitorowania poziomu cukru we krwi i powiązane z nimi aplikacje telemedyczne są gotowym do zastosowania, jak wykazały ostatni rok wręcz niezastąpionym rozwiązaniem w czasie pandemii, w wielu przypadkach jedynym sposobem umożliwiającym zachowanie ciągłości terapii. Co bardzo ważne – ich stosowanie pozwala na pełnowartościowy kontakt z pacjentem. Zgodnie z aktualnymi wytycznymi Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, telemedycyna stała się stałym elementem systemu opieki diabetologicznej – nie tylko na okres pandemii.
Artykuł powstał z udziałem marki FreeStyle Libre
ADC-38099 v1.0.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
