Podłożem konfliktu serologicznego jest reakcja immunologiczna pomiędzy przeciwciałami matki i antygenami krwinek płodu, który w sobie nosi. W efekcie dochodzi do rozkładu krwinek czerwonych płodu (hemolizy), a sam konflikt nazywany jest też chorobą hemolityczną noworodka. Choroba nie powoduje żadnych objawów u matki, dotyka tylko płodu, prowadząc min. do ogólnego obrzęku, ciężkiej żółtaczki hemolitycznej czy anemii.
Kiedy do niego dochodzi i co można zrobić, by go uniknąć?
Kiedy dochodzi do konfliktu serologicznego?
Konflikt serologiczny może wystąpić, gdy matka nie ma we krwi czynnika Rh, oznaczany jako Rh-, a dziecko odziedziczy ten czynnik po ojcu (Rh+). W wyniku takiej sytuacji, gdy pewna ilość krwinek czerwonych płodu przedostanie się do krwi matki, może zostać odczytany przez jej układ odpornościowy za wrogi. Wtedy organizm matki może zacząć wytwarzać przeciwciała, które – gdy dostaną się do krwioobiegu dziecka – powodują u niego rozpad czerwonych krwinek i poważne komplikacje.
Co ważne, zazwyczaj (ale nie jest to regułą), sytuacja taka nie dotyczy pierwszej ciąży.
Skąd się bierze konflikt serologiczny?
Konflikt serologiczny – tabela
Na poniższej tabeli pokazano, jaka sytuacja powoduje konflikt serologiczny:
tabela: Marta Nowak, Polki.pl
Jakie są skutki konfliktu serologicznego?
Istnieją trzy postacie kliniczne konfliktu serologicznego: ogólny obrzęk płodu (może skutkować jego obumarciem i zgonem), ciężka żółtaczka hemolityczna (powoduje powiększenie śledziony i wątroby, może nawet prowadzić do uszkodzenia mózgu) oraz anemia (jej ciężka postać skutkuje powiększeniem śledziony i wątroby oraz woskowym odcieniem skóry).
Jak wygląda leczenie w przypadku konfliktu serologicznego?
Jeśli istnieje ryzyko konfliktu serologicznego, matce podaje się specjalną immunoglobulinę anty-D. Jej działanie polega na neutralizowaniu komórek płodowych we krwi matki, by jej organizm nie zdążył wytworzyć przeciwciał.
Co ważne, taką immunoglobulinę podaje się w ciągu 72h wszystkim kobietom z Rh-, które urodziły dziecko Rh+, ponieważ w trakcie porodu komórki płodu często przedostają się do krwi matki, a także tym ciężarnym, które w takiej sytuacji (ryzyko konfliktu) miały wykonywany zabieg amniopunkcji, doznały urazu brzucha w ciąży lub poroniły.
Leczenie powikłań konfliktu w czasie ciąży polega na przetoczeniu dziecku krwi bezpośrednio do pępowiny pod kontrolą aparatury USG. Po jego narodzinach naświetla się noworodka lampami (w przypadku żółtaczki), konieczne bywają też czasem transfuzje. Na szczęście obecnie do konfliktów serologicznych, dzięki odpowiedniej profilaktyce (immunoglobulina anty-D), dochodzi dość rzadko.
Jak zapobiec powstaniu konfliktu serologicznego?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
