Urazy stawu skokowego w języku potocznym nazywane są urazami kostki. Tak naprawdę są dwa stawy skokowe w każdej nodze: górny i dolny. Górny tworzą dolne części kości goleni (piszczelowa i strzałkowa) z kością skokową. Staw skokowy dolny składa się z kości skokowej, łódkowatej i piętowej. W uproszczeniu skokowy górny odpowiada za ruchy zgięcia i wyprostu stopy, a staw skokowy dolny za ruchy boczne stopy (odwracanie i nawracanie). Kości połączone są więzadłami, a stawy – torebkami stawowymi. Struktury te mogą ulegać uszkodzeniom podczas urazów stopy.
Spis treści:
- Najczęstsze urazy stawu skokowego
- Urazy stawu skokowego ICD-10
- Ostry ból stawu skokowego bez urazu
- Płyn w stawie skokowym po urazie
Najczęstsze urazy stawu skokowego
Najczęstsze urazy stawu skokowego obejmują różnorodne uszkodzenia więzadeł, kości oraz tkanek miękkich położonych w okolicy tego stawu. Do najczęściej spotykanych urazów zaliczają się skręcenia, zwichnięcia i złamania. Każdy z tych urazów ma swoje charakterystyczne przyczyny, objawy i metody leczenia.
Uraz skrętny stawu skokowego (skręcenie)
Skręcenie stawu skokowego to jeden z najczęstszych urazów, który występuje, gdy staw jest nienaturalnie wykręcony lub obciążony, często podczas biegania, skakania, nagłego zatrzymania się lub zmiany kierunku ruchu. To bardzo częste kontuzje związane ze sportem, ale zdaarzaja sie także zwykłym ludziom, np. w wyniku potknięcia się na nierównej powierzchni.
W zależności od uszkodzeń, do jakich doszło, skręcenia dzieli się na 3 stopnie:
- I stopień – niewielkie naciągnięcie torebki stawowej i więzadeł, nie ma niestabilności stawu
- II stopień – gdy doszło do naderwania więzadeł, występuje niewielka lub umiarkowana niestabilność stawu,
- III stopień – gdy doszło do zerwania więzadeł, występuje duża niestabilność stawu.
Objawy skręcenia stawu skokowego:
- ból w okolicy kostki,
- obrzęk i zasinienie,
- ograniczona ruchomość,
- niestabilność stawu.
Leczenie: pierwsza pomoc w postaci protokołu RICE (Rest – odpoczynek, Ice – chłodzenie, Compression – kompresja, Elevation – uniesienie). Później fizykoterapia, terapia manualna, ćwiczenia wzmacniające mięśnie i poprawiające stabilność, leki przeciwbólowe i przeciwzapalne. W cięższych przypadkach unieruchomienie stawu lub operacja.
Złamanie kości stawu skokowego
Złamania mogą wystąpić na skutek upadku z wysokości, wypadków sportowych, komunikacyjnych lub innych traumatycznych zdarzeń. Najczęściej dochodzi do złamań dolnych części kości goleni (kości piszczelowej lub strzałkowej).
Objawy:
- silny, nagły ból w okolicy kostki,
- możliwa widoczna deformacja stawu,
- obrzęk i zasinienie,
- niemożność obciążenia kończyny.
Leczenie: unieruchomienie (gips, szyny lub stabilizatory), fizjoterapia lub leczenie chirurgiczne (gdy złamanie jest skomplikowane, np. otwarte lub z przemieszczeniem kości), a następnie fizjoterapia i rehabilitacja.
Zwichnięcie stawu skokowego
Zwichnięcie występuje, gdy kości stawu są przesunięte poza swoje naturalne położenie (powierzchnie stawowe nie mają ze sobą kontaktu). Jest to najczęściej skutek upadków, nagłych ruchów, wypadków komunikacyjnych lub sportowych. Zwichnięcie często towarzyszy złamaniom lub uszkodzeniu więzadeł.
Objawy:
- silny ból,
- znaczny obrzęk,
- widoczna deformacja stawu,
- trudność lub niemożność poruszania stawem.
Leczenie: repozycja (ręczne nastawienie kości przez specjalistę), unieruchomienie za pomocą gipsu, szyn lub stabilizatorów oraz fizjoterapia: fizykoterapia, terapia manualna, ćwiczenia wzmacniające i stabilizujące staw. W cięższych przypadkach konieczna może być operacja.
Powierzchowny uraz stawu skokowego
Powierzchowne urazy stawu skokowego obejmują stłuczenia, siniaki, otarcia i niewielkie uszkodzenia tkanek miękkich na skutek uderzenia, upadku lub zahaczenia o przeszkodę. To urazy często spotykane w sporcie i codziennych aktywnościach.
Objawy:
- ból w miejscu urazu,
- niewielki obrzęk lub zaczerwienienie,
- możliwe krwiaki.
Leczenie: zimne okłady, aby zmniejszyć obrzęk, leki przeciwbólowe w przypadku większego bólu, odpowiednie opatrunki, jeśli są potrzebne.
fot. Najczęstsze urazy stawu skokowego/ Adobe Stock, Africa Studio
Urazy stawu skokowego ICD-10
Urazy stawu skokowego są sklasyfikowane w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób (ICD-10) w kilku różnych kategoriach, w zależności od rodzaju i charakteru urazu. Oto lista kodów ICD-10 dotyczących urazów stawu skokowego:
- S90.0 – stłuczenie stawu skokowego,
- S91.0 – otwarta rana stawu skokowego,
- S93.0 – zwichnięcie stawu skokowego,
- S97.0 – uraz zmiażdżeniowy stawu skokowego,
- S98.0 – amputacja urazowa na poziomie stawu skokowego,
- S99 – inne i nieokreślone urazy stawu skokowego i stopy.
Ostry ból stawu skokowego bez urazu
Ostry ból stawu skokowego, zwłaszcza nagły, rzadko występuje bez widocznego urazu. Nie znaczy to, że okolica stawu skokowego nie może boleć pozornie bez przyczyny.
Powodami nawet dość nasilonego bólu stawu skokowego bez urazu mogą być przeciążenia stawu, stany zapalne, infekcje czy choroby reumatyczne. Zwykle jednak ból nie od razu jest silny, a raczej stopniowo narasta.
Czasami dochodzi do tzw. zmęczeniowych złamań, które nie są skutkiem jednego traumatycznego zdarzenia, ale sumą przeciążeń, jakim kości były poddawane. To złamania bez przemieszczenia, które mogą powodować dokuczliwy ból. Najczęściej dochodzi do zmęczeniowych złamań kości śródstopia lub kości łódkowatej, która współtworzy staw skokowy dolny.
Zawsze w przypadku nieprzemijającego bólu konieczna jest dokładna diagnostyka, w tym badania obrazowe i laboratoryjne, aby wykluczyć poważniejsze schorzenia.
Płyn w stawie skokowym po urazie
Obecność płynu w stawie skokowym, znana również jako wysięk, jest częstym powikłaniem po kontuzji. Płyn może powodować ból, obrzęk i ograniczenie ruchomości. Leczenie wysięku zazwyczaj obejmuje:
- odpoczynek i uniesienie kończyny,
- leki przeciwzapalne,
- zabiegi z zakresu fizykoterapii,
- czasami odciągnięcie płynu strzykawką i/lub leczenie kortykosteroidami (iniekcja do stawu).
Płyn w stawie może być także objawem infekcji lub poważniejszych problemów, które wymagają specjalistycznej opieki.
Czytaj także:Taping na stopę koślawą u dzieckaJak robić i co daje rolowanie stóp?Najlepsze ćwiczenia na haluksy
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
