Ciąża to wyjątkowy stan, w którym szczególnie należy dbać o stan zdrowia. Truizmem jest, że w tym okresie kobiety powinny poddać się całkowitej abstynencji alkoholowej i tytoniowej oraz unikać biernego wdychania dymu tytoniowego. Niestety są kwestie, o których kobiety zapominają. Zapominają o szczególnej ostrożności, jaką należy zachować przy stosowaniu leków. Każda decyzja o przyjmowaniu leków powinna być konsultowana z lekarzem bądź farmaceutą.
Przeczytaj też: Ciąża - kiedy do ginekologa?
Ciąża a szkodliwość leków
Szkodliwość leków jest różna w różnych okresach ciąży. Zdecydowanie leki mogą wywierać największy wpływ na płód w pierwszym trymestrze ciąży, kiedy to kształtowane są ośrodki ważne dla życia dziecka. Wpływ leków może być wyrażony bezpośrednio na płód, powodując zmiany w jego rozwoju, zniekształcenie lub nawet poronienie. Ponadto leki mogą mieć wpływ na przebieg samej ciąży, na przykład powodując przedwczesną akcję porodową. Powyższe argumenty dowodzą, iż kwestia przyjmowania leków przez kobiety w ciąży powinna być traktowana bardzo ostrożnie.
Ze względu na niebezpieczeństwo dla zdrowia nienarodzonego dziecka Światowa Organizacja Zdrowia podzieliła leki na 5 kategori pod kątem ich szkodliwości stosowania w czasie ciąży.
Kategoria leków A
Istnieje również mała grupa leków bezpiecznych dla płodu – są to leki kategorii A. Badania na zwierzętach i obserwacje u ludzi nie wykazały szkodliwego działania tych leków dla płodu. Do tych leków należą między innymi niektóre preparaty uspakajające, ziołowe leki o działaniu przeciwgorączkowym czy preparaty odkażające drogi moczowe. Jest to bardzo mała grupa leków i nie należy jednak stosować tych leków bez wyraźnej potrzeby.
Przeczytaj też: Czy leki ziołowe są bezpieczne?
Kategorię leków B, C, D
Kolejne kategorie leków w odniesieniu do ciąży to kategoria B, C i D - uszeregowane pod względem rosnącego niebezpieczeństwa.
Kategoria B - badania leków z tej grupy przeprowadzone na zwierzętach wykazały szkodliwe diałania na płód, natomiast obserwacje u ludzi nie wykazują zagrożenia dla płodu ludzkiego.
Kategoria C - badania na zwierzętach wykazały szkodliwe działanie tych leków na płód bądź takich badań nie przeprowadzono oraz brak jest wiarygodnych danych z obserwacji stosowania tych leków u ludzi.
Kategoria D - obserwacje stosowania leków z tej grupy u ludzi wskazują na zagrożenie dla płodu.
Wszystkie leki z tych kategorii mogą być stosowane tylko w przypadku, kiedy istnieje taka konieczność, a korzyści ze stosowania leku dla matki przewyższają ryzyko dla płodu. Wśród leków tej kategorii można wymienić następujące: amoksycylina, cefaleksyna, ambroksol, acetylocysteina, cetyryzyna, acebutolol, dekstrometorfan, kodeina, kwas acetylosalicylowy, tramadol, werapamil, kaptopryl, chloramfenikol (Detreomycyna), streptomycyna, doksycyklina, amikacyna, lorazepam (Lorafen), klonazepam, flunitrazepam (Rohypnol), fenobarbital (Luminalum), acenokumarol, enalapryl (Enarenal, Mapryl, Enap, Benalapril), amiodaron i inne.
Kategoria X
Ostatnią kategorią leków jest kategoria X – leki z tej kategorii są bezwzględnie przeciwwskazane w ciąży, ponieważ są niebezpieczne dla płodu. Przykładami leków z tej grupy są estazolam, metotreksat, metylotiouracyl, retinol (witamina A - wysokie dawki), temazepam (Signopam).
Bezpieczeństwo przede wszystkim
Każdy lek zaopatrzony jest w ulotkę dla pacjenta. Można w niej znaleźć informację na temat bezpieczeństwa stosowania leku w okresie ciąży i karmienia piersią. Pomimo to, jeżeli mamy taką możliwość, prośmy o poradę w kwestii przyjmowanych leków swojego lekarza lub farmaceutę.
Lek wskazany w ciąży
Jedynym lekiem wskazanym już co najmniej miesiąc przed planowanym zajściem w ciążę oraz w ciąży (dokładniej w I trymestrze ciąży), jest kwas foliowy. Witamina ta zapobiega wadom rozwojowym cewy nerwowej u płodu. Dobroczynny wpływ przyjmowania kwasu foliowego na rozwój płodu potwierdziło wiele badań naukowych.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
