Lawenda to popularna roślina pochodząca z terenów śródziemnomorskich, wykorzystywana w kosmetyce, kuchni oraz ziołolecznictwie. Stosuje się ją w okresach niepokoju, stresu, przy problemach ze snem, bólu głowy, a także problemach trawiennych. Badania przeprowadzone na zwierzętach i ludziach pokazują, że lawenda ma potencjalne działanie przeciwlękowe, poprawiające nastrój, uspokajające, nasenne, przeciwbólowe, przeciwnowotworowe i przeciwdrgawkowe. Ale czy na pewno można ją stosować bez ograniczeń? Czy lawenda jest trująca?
Spis treści:
- Czy lawenda jest trująca?
- Zatrucie lawendą – objawy
- Czy lawenda jest trująca dla psów i kotów?
- Jak stosować lawendę, aby była bezpieczna?
- Przeciwwskazania do stosowania lawendy
Czy lawenda jest trująca?
Lawenda stosowana w niewielkich ilościach jako dodatek do żywności (np. herbata lawendowa, ciasto lawendowe), w kosmetykach, ziołolecznictwie lub aromaterapii jest bezpieczna i nietoksyczna. Zarówno kwiaty jak i liście mogą być spożywane przez ludzi. Lawenda może być jednak trująca, jeśli jest niewłaściwie stosowana. Spożycie nadmiernej ilości może prowadzić do zatrucia, powodującego objawy takie jak nudności, wymioty i biegunka.
Najszybciej może zaszkodzić olejek lawendowy ze względu na silne działanie i wysokie stężenie składników aktywnych. Nie należy spożywać olejku lawendowego, ponieważ grozi to zatruciem. Stopień szkodliwości jest zależny od dawki i stężenia olejku. Szacuje się, że wypicie 5–15 ml olejku eterycznego może spowodować toksyczność u dorosłych, a 2-3 ml u dzieci. Objawy toksyczności obejmują dolegliwości żołądkowo-jelitowe, podrażnienie błon śluzowych i trudności w oddychaniu.
Nakładanie olejku lawendowego na skórę dla niektórych osób również jest szkodliwe. Niekiedy wywołuje podrażnienie, zapalenie skóry i uczulenie. Aromaterapia na bazie lawendy zazwyczaj nie szkodzi, działa odprężająco i relaksująco, jednak nie należy przesadzać. W przeciwnym razie spowoduje bóle i zawroty głowy oraz nudności. Inhalowanie zbyt dużej ilości olejku przez małe dzieci również może być źle tolerowane.
Należy wspomnieć, że w niektórych badaniach stwierdzono obecność kumaryny w olejku lawendowym – jest to związek o działaniu przeciwskurczowym i uspokajającym, ale także toksycznym na komórki wątroby. Jego stężenie w lawendzie jest jednak minimalne.
Powinniśmy zachować szczególną ostrożność w przypadku dzieci. Ich ciekawość może prowadzić do chęci spróbowania mikstury, dlatego powinna być ona przechowywana zawsze z dala od najmłodszych.
Zatrucie lawendą – objawy
Zatrucie lawendą może wystąpić po spożyciu zbyt dużej ilości olejku lawendowego. W razie wystąpienia objawów trzeba jak najszybciej udać się do lekarza.
Możliwe objawy zatrucia olejkiem lawendowym to:
- biegunka,
- ból brzucha,
- wymioty,
- niewyraźne widzenie,
- trudności w oddychaniu,
- pieczenie w gardle,
- dezorientacja,
- zmiana stanu świadomości,
- wysypka.
Proces zdrowienia po spożyciu nadmiernej ilości lawendy lub olejku lawendowego zależy od ilości połkniętej substancji oraz szybkości reakcji. Dlatego jeśli zauważymy niepokojące dolegliwości, od razu zgłośmy się po pomoc.
Lawenda trująca dla kotów i psów – co warto wiedzieć?
Według Amerykańskiego Towarzystwa Zapobiegania Okrucieństwu wobec Zwierząt lawenda jest toksyczna dla psów, kotów i koni. Spożycie lub kontakt z olejkiem lawendowym może prowadzić do objawów takich jak wymioty, biegunka, brak apetytu, trudności w oddychaniu i drgawki. Najbardziej wrażliwe na składniki olejku lawendowego są koty, zatem to w ich przypadku warto zachować szczególną ostrożność. Podobnie jest w przypadku małych zwierząt, jak chomiki, myszy czy ptaki.
Zasady bezpiecznego stosowania lawendy
Niestety brakuje danych na temat bezpieczeństwa przy długotrwałym stosowaniu naparów z lawendy czy olejku eterycznego. Umiarkowane stosowanie powinno być bezpieczne. Zasady, o których warto przy tym pamiętać:
- Herbatę z kwiatów lawendy można pić doraźnie w sytuacjach stresu i napięcia nie więcej niż 1-2 razy dziennie.
- Olejki eteryczne przed użyciem na skórę lub do inhalacji zawsze należy rozcieńczać (zgodnie z zaleceniami producenta).
- Nie wolno przyjmować doustnie olejku lawendowego.
- Trzymaj lawendę i produkty lawendowe poza zasięgiem dzieci oraz zwierząt domowych.
- Unikaj stosowania silnie skoncentrowanych produktów lawendowych u małych dzieci.
Przeciwwskazania do stosowania lawendy
Chociaż lawenda ma szereg korzystnych dla zdrowia właściwości, to nie każdy może po nią sięgać. Przeciwwskazania obejmują:
- uczulenie na lawendę,
- astmę i przewlekłe choroby układu oddechowego (większa wrażliwość układu oddechowego w przypadku inhalacji),
- podrażnioną skórę (olejek lawendowy po nałożeniu na podrażnioną skórę może pogorszyć objawy),
- kobiety w ciąży i karmiące piersią (należy uważać na olejki eteryczne, w tym lawendowy, w tym okresie),
- choroby wątroby.
Co ważne, nie wolno nakładać nierozcieńczonego olejku na skórę małych dzieci, ponieważ są one bardziej wrażliwe i mają większą skłonność do reakcji alergicznej.
Źródła:
M. Adaszyńska-Skwirzyńska, M. Swarcewicz, Skład chemiczny i aktywność biologiczna lawendy lekarskiej, wiadomości chemiczne 2014, 68, 11–12,
Elshafie HS, Camele I. An Overview of the Biological Effects of Some Mediterranean Essential Oils on Human Health. Biomed Res Int. 2017;2017:9268468. doi: 10.1155/2017/9268468,
https://www.aspca.org/pet-care/animal-poison-control/toxic-and-non-toxic-plants/lavender,
Essential Oil Poisoning, https://www.rch.org.au/clinicalguide/guideline_index/Essential_Oil_Poisoning/,
Kim, J. T., Ren, C. J., Fielding, G. A., Pitti, A., Kasumi, T., Wajda, M., ... & Lebovits, A. (2007). Treatment with lavender aromatherapy in the post-anesthesia care unit reduces opioid requirements of morbidly obese patients undergoing laparoscopic adjustable gastric banding. Obesity Surgery, 17(7), 920-925,
Henley, D. V., Lipson, N., Korach, K. S., & Bloch, C. A. (2007). Prepubertal gynecomastia linked to lavender and tea tree oils. New England Journal of Medicine, 356(5), 479-485.
Czytaj także:
Uprawa lawendy – jak sadzić lawendę i pielęgnować, by bujnie się rozrastała i pięknie kwitła
Ile razy przycinać lawendę, jak się za to zabrać i co zrobić z krzewem po przekwitnięciu? Podpowiadamy, jak ciąć lawendę
Dżem, nalewka, a może syrop? Pomysły na przetwory z lawendy
Nie tylko lawenda na komary – pięć roślin, które odstraszają komary
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
