Wszystko w swoim czasie

Żyj w zgodzie z zegarem i kalendarzem. Ważne jest nie tylko, co i jak robisz, ale również kiedy. Ta zasada dotyczy także zdrowia.
/ 10.05.2006 11:20
Do tej pory sądziłam, że wystawanie w niekończących się kolejkach do kasy to po prostu konieczna część życia kobiety. Kiedy jednak zmieniłam pracę (a co za tym idzie grafik zajęć) i zamiast w sobotnie popołudnia zaczęłam robić zakupy w środy wieczorem, odetchnęłam z ulgą. Środowy wieczór oznacza: niezatłoczone przejścia, niezabiegany personel, który ma czas, żeby pomóc mi zdjąć z najwyższej półki ulubioną przez mnie kawę.
I przede wszystkim: między mną a kasą nie ma nikogo!
To, co sprawdza się w supermarkecie, sprawdza się także w pozostałych dziedzinach życia: od dobrego planowania może zależeć, czy będziesz zdrowa. Zauważ, że szczepionki na grypę zapewniają największą ochronę, jeśli przyjmujesz je pod koniec września lub na początku października, zanim sezon grypowy rozpocznie się na dobre. A przeziębienie mija szybciej, jeśli od razu (gdy tylko pojawią się pierwsze objawy) weźmiesz jakiś środek przeciwzapalny lub pobudzający układ odpornościowy do walki z chorobą, np. echinaceę. Zanim więc zaczniesz działać, spójrz na zegarek lub w kalendarz. Możesz wiele zyskać.

Aby wzmocnić mózg
Planuj domowy budżet lub rozwiązuj krzyżówki między godz. 10 a 11 przed południem lub wieczorem między 20 i 21.
Zdaniem lekarzy, nasz rytm dobowy sprawia, że właśnie w tych godzinach jesteśmy najbardziej pobudzeni. Postaraj się nie zmarnować ani minuty: taki okres ożywienia mózgu trwa najwyżej przez godzinę.
Utnij sobie drzemkę o godzinie 14 po południu (jeśli to możliwe).
Spadek temperatury ciała, który pomaga nam zasnąć w nocy, pojawia się także w środku dnia i dokładnie z tego powodu popołudnia bywają czasem bezproduktywne. Krótka drzemka ok. godziny 14 (kryzys występuje zwykle między 13 a 15) może pobudzić Cię na kolejne kilka godzin. Pamiętaj jednak, że sen nie powinien trwać więcej niż 15–20 minut. Dłuższy może sprawić, że po przebudzeniu będziesz czuła się otępiała. Jeśli nie masz szans na drzemkę, zjedz obiad bogaty w białko. Zapewni Ci energię na resztę dnia. Zdaniem lekarzy, wczesne popołudnie to także dobry czas na „strategiczną dawkę kofeiny”. Kofeina pobudza. Zachowaj jednak umiar: nie więcej niż dwie filiżanki dziennie. I nie pij kawy późnym popołudniem lub wieczorem, bo kofeina może utrudnić zasypianie.
Weź urlop pod koniec lutego lub na początku marca.
I staraj się przebywać jak najdłużej na świeżym powietrzu. Niestety, jesień i zima – czas, kiedy cierpimy na niedostatek światła słonecznego
– wyraźnie sprzyjają depresjom oraz załamaniom nastroju. Wiadomo też, że najwięcej ludzi kryzys psychiczny (sezonowe zaburzenia afektywne) przechodzi w marcu (to najbardziej przytłaczający okres). Biorąc urlop, możesz zatem odwrócić swój negatywny „kurs emocjonalny”. Nie musisz wyjeżdżać do ciepłych krajów: wysoka temperatura nie jest konieczna dla poprawy nastroju. Zjeżdżanie na nartach lub chodzenie po górach może okazać się równie skuteczne co wylegiwanie się na plaży. Najważniejsze, aby jak najdłużej korzystać z dziennego światła.

Aby pobudzić energię
Wstawaj i kładź się każdego dnia o tych samych porach
.
Niektóre badania pokazują, że codzienne „posłuszeństwo” budzikowi może zmniejszyć objawy zmęczenia w ciągu dnia. Naukowcy twierdzą także, że osoby, które śpią co najmniej 7 godzin w nocy, mają lepszą odporność i są mniej podatne na otyłość. Zasypianie oraz wstawanie każdego dnia o tych samych porach pomoże Ci w utrzymaniu prawidłowego rytmu Twojego zegara biologicznego. Ten zegar – splot 20 tysięcy neuronów w Twoim mózgu – reguluje temperaturę ciała, poziom hormonów, ciśnienie krwi i wiele innych ważnych procesów zachodzących w organizmie. Jeśli wypadnie z rytmu, zwłaszcza na dłuższy czas, może to być przyczyną różnych problemów zdrowotnych. Badania przeprowadzone wśród ludzi pracujących na nocną zmianę wykazały, że są oni bardziej narażeni na ryzyko zaburzeń trawienia, problemów emocjonalnych i mentalnych, chorób serca, a także nowotworów.
Ostatni posiłek zjedz co najmniej 3 godziny przed pójściem spać.
Zapewnia to lepsze trawienie oraz głębszy sen. Jeśli masz ochotę na drinka, wypij go raczej do obiadu. W ten sposób dasz organizmowi czas na przetworzenie alkoholu. Nawet jeśli drink sprawi, że na początku będziesz nieco senna, już jedna szklaneczka przed zaśnięciem spowoduje, że w nocy możesz się parokrotnie budzić. Stwierdzono, że picie alkoholu wieczorem rozregulowuje pracę mózgu, opóźniając fazę snu REM. Wyraźnie zwiększa również prawdopodobieństwo wystąpienia koszmarów sennych.

Aby chronić zęby
Umyj zęby w godzinę po wypiciu soku owocowego
.
Podobnie jak wszelkie napoje gazowane, soki i inne płyny z kwaśnym pH mogą uszkadzać szkliwo zębów. Mycie w tym momencie tylko pogorszy ich nadwrażliwość. Dentyści radzą więc popijać sok szklanką wody (lub wypić wodę zamiast soku) i odczekać z myciem zębów co najmniej 30 min. Tyle czasu potrzebują zawarte w ślinie substancje ochronne na naprawę płytki zęba.
Nitkuj zęby przed snem.
W nocy produkcja śliny spada, dlatego szczególnie ważne jest staranne oczyszczenie zębów przed snem: by nie dawać tym samym pożywki szkodliwym bakteriom.

Aby badania były dokładne
Mammografię wykonuj nie później niż w 10. dniu cyklu.
Podczas mammografii wykonanej w drugiej połowie cyklu szansa na wykrycie nowotworu jest dwukrotnie mniejsza – wynika z badań kanadyjskich lekarzy, które przeprowadzono na grupie 7 tys. kobiet. Piersi mogą być wtedy bardziej nabrzmiałe. W pierwszym tygodniu po menstruacji obraz jest bardziej dokładny, a przy tym badanie mniej bolesne, bo piersi są wtedy najmniej wrażliwe. Pierwszą mammografię powinnaś zrobić po 40. roku życia i powtarzać ją co dwa lata, a po 50. roku życia co rok. Jeśli w Twojej najbliższej rodzinie były przypadki raka piersi (miała go Twoja mama lub babcia), musisz zacząć kontrolować piersi przed trzydziestką, robiąc USG.
Poziom cholesterolu zbadaj już między 18. a 20. rokiem życia.
Jeśli wynik jest prawidłowy, badanie powtarzaj co pięć lat. Po ukończeniu 45. roku życia kontroluj stężenie cholesterolu raz do roku. Poproś lekarza, by na skierowaniu do laboratorium zaznaczył nie tylko cholesterol całkowity, ale wyszczególnił również jego frakcje – LDL i HDL.
Badanie cytologiczne rób na tydzień przed lub tydzień po owulacji.
Kanał szyjki macicy rozwiera się wtedy najszerzej, ułatwiając pobranie próbki komórek, a śluz jest w tym czasie najrzadszy, co zapewnia większą wiarygodność testu. Aby był on możliwie najbardziej dokładny, przez dwa dni przed badaniem unikaj seksu oraz plemnikobójczych preparatów, a także leków dopochwowych. To wszystko może mieć wpływ na wynik testu.
Zmiany skórne najlepiej badaj późną jesienią.
Jest mniej prawdopodobne, że będziesz opalona, zatem większy kontrast pomiędzy kolorem Twojej skóry a zmianami pigmentowymi ułatwi lekarzowi
ich zdiagnozowanie. Nie zwlekaj z wizytą u specjalisty, jeśli sama zauważysz na skórze coś, co Cię zaniepokoi. Większość takich zmian okazuje się zazwyczaj niegroźna, ale ostrożności nigdy za wiele.

Aby wzmocnić działanie leków
Czytaj ulotki informacyjne dołączone do opakowania lekarstw
.
I postępuj dokładnie według zamieszczonych tam wskazówek. Sprawdź zatem, kiedy powinnaś przyjmować lek: przed posiłkiem, w czasie jedzenia czy też po nim. Przestrzeganie tych zaleceń zapewnia właściwe działanie leków.
Łykaj witaminy podczas posiłku.
Organizm lepiej przyswaja witaminy, zwłaszcza te, które są rozpuszczalne w tłuszczach, czyli A, E, D, K, kiedy przyjmujesz je wraz z jedzeniem.

Aby szybciej schudnąć
Trening cardio (bieganie, pływanie, aerobik, jazda na rowerze) wykonuj wcześnie rano
.
Po pierwsze: jeśli ćwiczysz na świeżym powietrzu, powinnaś wiedzieć, że zanieczyszczenie powietrza jest najniższe właśnie o poranku. Badania dowodzą też, że ćwiczenia zwiększają aktywność mózgu, a to świetny sposób na rozpoczęcie dnia. Pamiętaj również, by nigdy nie ćwiczyć na czczo. Zjedz, na przykład, małą przekąskę (100–300 kalorii) 30 minut przed bieganiem czy jazdą na rowerze.
Po drugie: nawet jeśli coś Ci przeszkodzi rankiem, będziesz miała jeszcze szansę przełożyć gimnastykę na popołudnie lub wczesny wieczór.
Ucz się lub uprawiaj sporty zręcznościowe pomiędzy godz. 16 a 18.
To czas najlepszej koordynacji wzrokowo-ruchowej. Wykorzystaj go na naukę i ćwiczenia, które wymagają wysokiego stopnia zręczności, np. lekcje tańca.
Dietę zacznij wiosną.
Kiedy robi się ciepło, w naturalny sposób „gubimy” na wadze kilogram lub dwa, ponieważ rośnie nasza aktywność. Nie zmarnuj zatem tego początkowego „kapitału” i rozpocznij odchudzającą, ale pełnowartościową dietę oraz ćwiczenia. Świeże warzywa i owoce ułatwią Ci zadanie i zrekompensują ewentualne wyrzeczenia.
Do klubu fitness lub siłowni zapisz się w czerwcu.
To szczególnie dobry okres na rozpoczęcie regularnego treningu, bo możesz skorzystać z wielu ofert specjalnych. Kluby, by łatwiej przetrwać wakacyjny sezon ogórkowy, wabią wtedy klientów zniżkami.

Tekst: Joanna Sobieraj/ Vita

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!