Chociaż wszelkie zmiany w wyglądzie piersi zawsze należy skonsultować z lekarzem, to nie zawsze wskazują one na nowotwór. Aby dowiedzieć się, jaka jest ich przyczyna, konieczna jest wizyta u specjalisty i wykonanie badań diagnostycznych. Co ważne, dzięki rozwojowi medycyny i nowoczesnym metodom leczenia zmiany wykryte we wczesnym stadium są obecnie praktycznie całkowicie wyleczalne. Tym samym przyjrzenie się pierwszym objawom w gabinecie, umożliwia zadbanie o swoje zdrowie i dobre samopoczucie.
Jak wygląda diagnostyka raka piersi?
Aby zdiagnozować raka piersi, konieczne jest wykonanie badań zleconych przez specjalistę. Lekarz rozpoznaje go na podstawie badań obrazowych i badania histopatologicznego. Do pierwszej grupy badań zaliczane są: mammografia (umożliwia ocenę m.in. wielkości zmiany i ilości guzów, a także tego, czy zmiany dotyczą jednej, czy dwóch piersi) oraz USG piersi (pozwala dodatkowo sprawdzić, czy np. występują przerzuty do węzłów chłonnych). Wyniki mammografii dostępne są zwykle po 1-2 tygodniach, a USG piersi bezpośrednio po jego wykonaniu.
Z kolei badanie histopatologiczne polega na wykonaniu biopsji, dzięki której możliwe jest pobranie tkanki guza i poddanie jej analizie pod mikroskopem. Co ważne, tylko na podstawie biopsji gruboigłowej (w przeciwieństwie do niewystarczającej do pełnej oceny diagnostycznej biopsji cienkoigłowej) możliwe jest zarówno rozpoznanie nowotworu, jak również określenie jego podtypu i ekspresji receptorów, które umożliwiają wybór najlepszej ścieżki leczenia. Na wyniki badania histopatologicznego czeka się zwykle od 1 do 3 tygodni.
Dodatkowe badania diagnostyczne
Lekarz specjalista może zlecić dodatkowo pogłębioną diagnostykę w kierunku raka piersi. W takiej sytuacji może skierować na badania obrazowe takie jak: RTG klatki piersiowej, rezonans magnetyczny, tomografia komputerowa lub USG jamy brzusznej.
Inne badania, które mogą być zlecone przez lekarza to: scyntygrafia kości, badanie EKG, echo serca i badania krwi itp. Pacjentka z podejrzeniem nowotworu otrzymuje tzw. kartę DiLO. Jest to karta Diagnostyki i Leczenia Onkologicznego (DiLO), element Pakietu Onkologicznego, wprowadzonego w 2015 r., w ramach którego pacjentowi przysługuje w ramach NFZ szybka ścieżka diagnostyki i leczenia.
Charakterystyka nowotworu
Nowotwór piersi to choroba, której konkretne cechy wpływają na dalsze postępowanie lecznicze. Jedną z najważniejszych jest podtyp nowotworu.
Wyróżniamy następujące podtypy raka piersi:
- hormonozależny (luminalny) – występuje najczęściej, bo u około 70% kobiet, obecna jest ekspresja receptorów hormonalnych;
- HER2-dodatni – dotyczy około 20% kobiet, obecna jest nadmierna ekspresja receptora HER2,
- oraz potrójnie ujemny – najrzadszy; choruje na niego około 10% kobiet, brak obecności ekspresji receptorów hormonalnych i nieobecność nadmiernej ekspresji receptorów HER2.
Warto pamiętać, że leczenie nowotworu każdego z powyższych podtypów wygląda inaczej, tym samym konieczne jest, by każda pacjentka wiedziała, jakie cechy ma wykryty u niej rak piersi. Ponadto terapia różni się też w zależności od tego, w jakim stadium rozwoju jest nowotwór – wczesnym (0, I i II), miejscowo zaawansowanym (III) lub zaawansowanym (IV). Istotna jest także ocena inwazyjności, czyli określenie, czy występują przerzuty do innych narządów.
Etapy leczenia raka piersi
Pacjentka ma wpływ na to, jak będzie wyglądało jej leczenie i gdzie będzie się ono odbywało. Dzięki wiedzy na temat swojej choroby pacjentka dodaje sobie siły i przywraca sprawczość oraz uczucie panowania nad sytuacją. To z kolei nie tylko pozwala lepiej zrozumieć, czym jest nowotwór piersi, ale także przygotować się poszczególnych etapów leczenia. Świadomość pozwala podjąć najlepsze na dany moment decyzje i tym samym zmaksymalizować efekty terapii.
Jeśli u kobiety zostanie zdiagnozowany najczęstszy podtyp raka piersi, czyli hormonozależny (luminalny), zwykle leczenie rozpoczyna się od zabiegu chirurgicznego. Co ważne, w wielu przypadkach jest to leczenie oszczędzające pierś i węzły chłonne zamiast mastektomii (zabieg usunięcia piersi). Następnie wdrażane jest leczenie uzupełniające i radioterapia. Na zakończenie przez okres minimum 5 lat stosowana jest hormonoterapia.
Z kolei u pacjentek ze zdiagnozowanym podtypem raka piersi HER2 dodatnim oraz potrójnie ujemnym wdrażane jest tzw. leczenie neoadjuwantowe (przedoperacyjne), którego celem jest zmniejszenie nowotworu, a dopiero po nim wykonywany jest zabieg chirurgiczny.
Należy przy tym pamiętać, że wykrycie nowotworu we wczesnym stadium sprawia, że może on zostać całkowicie wyleczony. Dlatego też tak ważne jest, by kobiety wykonywały regularnie samobadanie piersi oraz badania profilaktyczne takie jak USG piersi i mammografię.
Powyższe etapy leczenia to jedynie uproszczony opis ogólny. Należy pamiętać, że leczenie dostosowane jest do indywidualnej sytuacji pacjentki, a decyzje powinny być podejmowane podczas konsylium, w którym pacjentka ma prawo brać udział.
Jak sobie pomóc?
Kobiety mogą być zdezorientowane, gdzie najlepiej udać się i wykonać badania diagnostyczne, a później zdecydować się na ewentualne leczenie raka piersi. Warto pamiętać, że w ośrodkach takich jak Breast Cancer Unit (BCU; Centrum Leczenia chorób Piersi) bądź w dużych ośrodkach takich jak np. Centrum Onkologii, pacjentki mają dostęp do kompleksowej i najwyższej jakości opieki bardzo doświadczonych specjalistów. Co ważne, właśnie w tych placówkach rozpoznanie stawiane jest nawet do 2 tygodni od zgłoszenia, a dzięki skoordynowanemu leczeniu raka piersi wyniki leczenia są najlepsze.
Dlatego też zarówno na etapie diagnostyki, jak i leczenia, kobiety powinny pamiętać, że mogą samodzielnie wybrać ośrodek i wykazać się inicjatywą, aby zdecydować się na placówkę, która pozwoli im osiągnąć oczekiwane efekty leczenia. Co ważne, jeśli posiadasz już komplet wyników badań i pełne rozpoznanie, to w wybranym ośrodku np. BCU lub Centrum Onkologii, weź udział w konsylium. Podczas zebrania specjalistów, w którym udział bierze nie tylko lekarz onkolog, ale również m.in. chirurg, radioterapeuta, psychoonkolog i koordynator, kobieta może wraz z nimi rozmawiać na temat wyboru najbardziej efektywnego leczenia. Najlepiej, by pacjentka miała ze sobą listę pytań, które będzie mogła zadać podczas spotkania.
Materiał powstał w ramach kampanii "Wylecz raka piersi HER2+". Więcej informacji na www.wyleczrakapiersi.pl
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!