Jak manifestuje się nadwrażliwość na ukąszenia i użądlenia owadów?
Chyba każdemu z nas zdarzyło się być użądlonym przez pszczołę lub osę. Dlaczego jedni z nas ledwo zauważają lekkie ukłucie, a dla innych może wiązać się ono nawet ze śmiertelnym zagrożeniem? Wszystko zależy od odpowiedzi naszego organizmu. Czy jesteśmy uczuleni na jad owadów błonkoskrzydłych?
Jak nasz organizm zareaguje na ukąszenie?
Wszystko zależy od odpowiedzi naszego organizmu, a ściślej odpowiedzi naszego układu odpornościowego. Mechanizmy działania tego układu u wszystkich z nas są takie same, jednak u każdego z nas mogą działać z różnym nasileniem. I właśnie od tego jak bardzo nasilona jest ta reakcja zależą objawy, które obserwujemy po użądleniu. W przypadku nadmiernej reakcji mówimy o uczuleniu lub alergii.
Co nas gryzie?
Najczęściej mamy do czynienia z użądleniami przez owady błonkoskrzydłe takimi jak: pszczoły, osy, rzadziej szerszenie i trzmiele. W ich jadzie znajdują się między innymi substancje, takie jak mellityna, która powoduję uwolnienie histaminy, odpowiedzialnej za większość objawów reakcji alergicznej. Przypuszcza się, że około 2% ludności jest uczulonych na jad błonkoskrzydłych.
Reakcja miejscowa i ogólna
W zależności od stopnia nasilenia objawów możemy mówić o reakcji miejscowej, która polega na pojawieniu się zaczerwienienia i obrzęku w miejscu użądlenia. Aby zmniejszyć obrzęk i świąd można stosować miejscowo żele antyhistaminowe i zimne okłady. W przypadku ogólnej reakcji układu odpornościowego na alergen pod postacią jadu owada możemy obserwować silne swędzenie całego ciała, obrzęki powiek, warg i te najgroźniejsze - gardła. Może pojawić się duszność, niepokój, uczucie przyspieszonego bicia serca czy osłabienie. W najcięższych przypadkach dochodzi do wstrząsu anafilaktycznego, który może prowadzić do zgonu. Leczenie polega na ogólnym zastosowaniu preparatów antyhistaminowych. W przypadku wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego można podać adrenalinę domięśniowo, w aptekach (tylko na receptę) dostępne są auto-strzykawki do samodzielnego wstrzyknięcia sobie adrenaliny.
Polecamy: Jak pomóc w przypadku wstrząsu anafilaktycznego?
Zazwyczaj pierwsze objawy pojawiają się natychmiast po użądleniu - mówimy wówczas o reakcji natychmiastowej. W wyniku rozpadu komórek tucznych i komórek zasadochłonnych uwolnione są mediatory stanu zapalnego, przede wszystkim histamina. Jeśli natomiast objawy utrzymają się przez dłuższy okres, lub pojawiają się po około 6 godzinach - mówimy o reakcji typu późnego i wówczas lekarz powinien rozważyć podanie kortykosteroidów. U jej podłoża leżą nieco inne mechanizmy i leki antyhistaminowe są nieskuteczne.
Czy jest możliwe całkowite wyleczenie się z alergii na jad owadów?
Istnieje możliwość wyleczenia się z tej alergii poprzez wielokrotne podanie dawki szczepionki zawierającej coraz większe dawki alergenu - jadu danego owada. Odczulanie trwa zazwyczaj kilka lat.
Czytaj też: Kto może zostać poddany odczulaniu?
Mimo podobnych reakcji, które wywołują (za wszystkie odpowiedzialna jest przede wszystkim histamina ) jady pszczoły i osy różnią się między sobą składem - tak więc aby odczulanie było możliwe trzeba zidentyfikować owada odpowiedzialnego za alergię. Uczulenie na jad pszczoły nie jest równoznaczne z uczuleniem na jad osy, i na odwrót.