fot. Fotolia
Jak matka oddziałuje na nienarodzone dziecko?
Życie człowieka rozpoczyna się w ciele kobiety, przed którą stoi ogrom wyzwań związanych ze zmianą całej jej dotychczasowej egzystencji. Macierzyństwo to rola życiowa wymagająca wielu umiejętności.
Zaplanowana przez dwóch dorosłych ludzi ciąża jest źródłem wielkiego szczęścia. Dziewięć miesięcy to czas intensywnego przygotowania na mającego narodzić się nowego członka rodziny. Rodzice snują plany, które często sięgają dorosłości ich nienarodzonego jeszcze dziecka.
Dla kobiety starającej się o dziecko wiadomość o ciąży jest cudownym przeżyciem. Obserwuje ona, jak powoli zmienia się jej ciało. Pewne rytualne procesy zanikają, a ona zmienia się fizycznie oraz psychicznie. Dotychczasowe wartości przestają mieć znaczenie. Życie nabiera nowej jakości.
Natura wyposażyła kobiety w biologiczną możliwość utrzymania w sobie małego cudu. W macicy kobiety panują idealne warunki, w których może się rozwijać dziecko. Tam, w strefie spokoju, w przyciemnieniu, gdzie bodźców ze świata zewnętrznego jest zdecydowanie mniej, powoli rozwija się życie. Przebieg ciąży ma istotne znaczenie dla rozwoju zdrowego dziecka. To kluczowy moment dla przyszłości małego człowieka.
Matka oddziałuje na nienarodzone dziecko swoim metabolizmem, stanem psychicznym, delikatnym dotykaniem brzucha. Jej ruchy, wydawane dźwięki, ich zabarwienie emocjonalne, docierają do malucha, tworząc środowisko życia przez dziewięć kolejnych miesięcy.
Jak rozwija się dziecko?
Ciąża trwa czterdzieści tygodni i dzieli się na trzy trymestry. Pierwsze dwa trwają po dwanaście tygodni. Wówczas rozwijają się narządy, a dziecko nabywa umiejętności wykonywania złożonych czynności. Trzeci trymestr trwa szesnaście tygodni i kończy czterdziestotygodniowy okres ciąży. Wtedy dziecko staje się większe, silniejsze i zdolne do przeżycia poza ciałem matki.
Rozwój malucha w brzuchu mamy dzielimy na przedzarodkowy, zarodkowy i płodowy.
Wszystko rozpoczyna się od zapłodnionego jajeczka. Wtedy rodzice odciskają „piętno genomowe” na swoim potomku, przekazując mu po parze swoich genów, po połowie swojego DNA. Momentu zapłodnienia, czyli spotkania komórki jajowej z plemnikiem, nie da się precyzyjnie określić. Jednak ich spotkanie powoduje wielką reorganizację w ciele kobiety.
Objawy ciąży
Kobieta staje się świadoma swojej ciąży przez szereg objawów. Jej piersi stają się większe, cięższe, bardziej wrażliwe. Jest mniej energiczna i szybciej się męczy. Częściej korzysta z toalety i czuje nieprzyjemne wzdęcia. Mogą się już pojawić nudności, choć nie jest to objaw charakterystyczny dla każdej kobiety. Najważniejszą zmianą jest ta zachodząca w psychice, wtedy kiedy kobieta zdaje sobie sprawę z tego, że za chwilę zostanie mamą. Dlatego nie powinno dziwić jej rozdrażnienie, czyli cały bagaż zmiennych nastrojów.
Czy jestem w ciąży?
Podstawowym badaniem potwierdzającym ciążę jest ustalenie poziomu hCG w moczu.
hCG to ludzka gonadotropina kosmówkowa wytwarzana przez łożyskowy trofoblast po zapłodnieniu. Hormon ten charakteryzuje się wyjątkowo intensywnym wzrostem aż do dwunastego tygodnia ciąży. Jeżeli jego stężenie jest zgodne z normą, to znaczy, że kobieta jest w ciąży.
Co w swoim życiu powinna zmienić ciężarna?
Początek ciąży to ostateczny czas, by kobieta zmieniła swój tryb życia, nawyki oraz sposób odżywania. Dbałość o wyżej wymienione aspekty warunkuje prawidłowy rozwój dziecka. Nie wystarczą regularne wizyty u lekarza ginekologa i zlecone przez niego badania. Warto odwiedzić dentystę, internistę czy alergologa. Często ciąża zaskakuje, a podstawowe zasady nawykowe i żywieniowe są respektowane za późno.
Zobacz też: Komplikacje w ciąży – kiedy i dlaczego się pojawiają?
Sport w ciąży
Prawidłowa ciąża nie zwalnia od obowiązku dalszej aktywności fizycznej, która jest bardzo ważna dla przygotowania organizmu do noszenia w sobie dziecka, a w konsekwencji porodu.
Nie oznacza to, że kobieta powinna wykonywać forsowne ćwiczenia, ale odrobina ruchu na pewno się jej przyda. Zaleca się codziennie trzydzieści minut umiarkowanego ruchu, dzięki czemu kobieta poprawi swoją wytrzymałość, wzmocni plecy, mięśnie, poprawi perystaltykę jelit i przygotuje się na trudne zadanie, jakim jest poród naturalny, dający dziecku pierwsze, bardzo ważne doświadczenie poza łonem matki.
Dieta w ciąży
Na co dzień trzeba jeść zdrowo i regularnie, a w ciąży szczególnie. Niestety, tempo życia oraz sposób wytwarzania i wzbogacania żywności utrudniają ten proces. Jednak przestrzeganie podstawowych zasad zdrowego żywienia pomaga unikać niedowagi noworodka i ewentualnych wad wrodzonych. W okresie ciąży są widoczne zmiany w objętości osocza i krwinek czerwonych, wywołane niedoborem żelaza i kwasu foliowego.
Aby uniknąć niedokrwistości, dieta powinna być wypełniona mięsem, wątrobą, szpinakiem, fasolą, rodzynkami, soją, orzechami, morelami, jabłkami, mlekiem, serami, jajami, czyli tymi produktami, które zawierają w swoim składzie żelazo. W tym czasie kobieta już dawno powinna przyjmować kwas foliowy – witaminę z grupy B, która w początkowej fazie ciąży wzmacnia tworzenie trofoblastu, czyli wierzchniej warstwy komórek zewnętrznych błony płodowej. Wczesne przyjmowanie kwasu foliowego zapobiega wystąpieniu wad cewy nerwowej (np. rozszczepu kręgosłupa) u dziecka. Dlatego ważne jest informowanie przyszłych matek o tym, aby kwas foliowy zaczęły zażywać na kilka miesięcy przed planowaną ciążą.
Dieta w ciąży powinna być urozmaicona, a posiłki spożywane jak najczęściej, co nie oznacza, że podwójnie. Prawidłowe odżywianie się i bilans energetyczny przyszłej matki mają ogromne znaczenie dla mającego się narodzić dziecka.
Zobacz też: Dlaczego w ciąży należy pić więcej wody?
Fragment pochodzi z książki „Dziecko o specjalnych potrzebach w kręgu interdyscyplinarnej terapii” autorstwa D. Kohut (Impuls 2013). Publikacja za zgodą wydawcy.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
