Hipodoncja – istota choroby
Hipodoncja to stan wrodzonego braku niektórych związków zębowych. Defekt ten prowadzi do częściowego lub całkowitego braku zębów. Może dotyczyć zarówno zębów mlecznych, jak i stałych.
Hipodoncja dotyczy ok. 5% całej populacji i częściej wykrywana jest u kobiet niż u mężczyzn. W większości przypadków towarzyszy ona schorzeniom genetycznym, do których należy np. zespół Downa, może jednak występować również samodzielnie. Najczęściej dotyczy górnych, bocznych zębów siecznych.
Występuje kilka rodzajów hipodoncji. Do najczęściej pojawiających się należą:
- oligodoncja – brak sześciu lub większej ilości zębów;
- mikrodoncja – obecność miniaturowych zębów;
- taurodontyzm – powiększenie komory zęba trzonowego kosztem korzenia zęba.
Przyczyny hipodoncji
Główną przyczyną występowania hipodoncji są zmiany genetyczne. Można ją jednak tłumaczyć również filogenetycznymi zmianami w uzębieniu, które związane są z jego czynnościową adaptacją do zmieniającego się sposobu odżywiania.
Hipodoncja może występować również z przyczyn środowiskowych, do których zalicza się: niewłaściwe odżywianie, choroby somatyczne matki podczas ciąży lub przyjmowanie przez nią niektórych leków (m.in. przeciwpadaczkowych), wszelkiego rodzaju urazy, chemioterapia, a także naświetlanie promieniami X dziecka we wczesnym okresie rozwoju z powodu choroby nowotworowej.
Hipodoncja może również być spowodowana zaburzeniem unerwienia podczas ostatniej fazy rozwoju zawiązków zębowych lub przedwczesnym wapnieniem siodła tureckiego (środkowego odcinka górnej powierzchni trzonu kości klinowej).
Zobacz też: Jak walczyć z nadwrażliwością zębów?
Leczenie hipodoncji
W zależności od ilości i miejsca brakujących zębów leczenie jest zróżnicowane. Czasami nie jest ono nawet konieczne – jeżeli ubytki są niewielkie, zęby same przesuną się i zapełnią lukę.
Jeżeli natomiast braki w uzębieniu są większe, wstawia się implanty. Oprócz tego szczególnie istotna jest dbałość o pozostałe zęby. Ważne jest w takim przypadku stosowanie leczenia zachowawczego (takiego jak np. fluoryzacja czy lakowanie). Aby leczenie było skuteczne, pacjent musi stosować się do odpowiedniej diety – bogatej w wapń, fosfor, białko i witaminę D oraz eliminującej węglowodany – i stosować się do wskazówek stomatologa w sprawie odpowiedniej higieny jamy ustnej.
Oprócz poprawy estetyki oraz podniesienia poczucia własnej wartości u pacjenta – przy większych brakach w uzębieniu – celem leczenia jest poprawa czynności żucia, niezbędnej w prawidłowym funkcjonowaniu.
W leczeniu dzieci do szóstego roku życia bardzo często stosuje się protezy ruchome, których kształt powinien być regularnie dostosowywany, co wiąże się ze znacznymi kosztami.
W wieku od 7 do 12 lat, w czasie występowania uzębienia stałego, nadal stosowane są ruchome protezy, jednak częściej stosuje się nadbudowę koron zębów kompozytami.
Kiedy wymiana zębów z mlecznych na stałe już się zakończy, bywa to zwykle około dwunastego roku życia, można wykonać już stałe konstrukcje protetyczne. Nie należy jednak zapominać, że kości twarzoczaszki w tym wieku nie rozwinęły się jeszcze całkowicie i w starszym wieku konieczna będzie wymiana konstrukcji.
Od 16. do 20. roku życia stosowane są pojedyncze implanty zębowe oraz protezy typu overdenture, które opierają się na uzębieniu własnym pacjenta.
U pacjentów dorosłych – o ile wcześniej leczenie nie zostało rozpoczęte – leczenie jest znacznie bardziej skomplikowane, gdyż w zgryzie nastąpiły znaczne przekształcenia. Wcześniejsze etapy wiążą się głównie z planowaniem przestrzeni dla uzupełnień protetycznych.
Zobacz też: Czym jest kandydoza jamy ustnej?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
