Jak dochodzi do zapalenia zatok?
Zapalenie zatok nosowych najczęściej spowodowane jest przez szerzenie się zakażenia z błony śluzowej wyścielającej jamę nosową na błonę śluzową jednej lub kilku zatok (między tymi strukturami występuje anatomiczna ciągłość).
Najczęściej współistnieje z ostrym zakażeniem wirusowym lub bakteryjnym górnych dróg oddechowych, prócz tego czynnikiem uspasabiającym jest kolonizacja gardła przez paciorkowce grupy A.
Ponadto rozwojowi zapalenia zatok sprzyja wysokie położenie ujścia zatoki szczękowej oraz wąskie i kręte ujście zatoki czołowej.
Zobacz też: Co to jest zatokowy ból głowy?
Czynniki ryzyka ostrego zapalenia zatok
Wszystkie zmiany anatomiczne w rejonie zatok, a dokładniej kompleksu ujściowo-przewodowego, które powodują zmniejszenie ich powietrzności oraz utrudniają ewakuację treści surowiczej do jamy nosowej, są czynnikami sprzyjającymi infekcji. Niewystarczająca ilość tlenu powoduje obniżenie pH w obrębie zatok, co skutkuje destrukcją błony śluzowej.
Do takich stanów przede wszystkim zaliczamy skrzywienie przegrody nosowej, polipy oraz przerost małżowin nosowych. Natomiast u dzieci może być to spowodowane długo zalegającym ciałem obcym czy też przerośniętym migdałkiem gardłowym.
Kolejnym czynnikiem anatomicznym zwiększającym ryzyko zapalenia zatok jest stan po przebytym zamkniętym lub otwartym urazie zatok, ponieważ z jednej strony może zmienić stosunek anatomiczny, a z drugiej tworzą się otwarte wrota do szerzenia się zakażenia.
Rzadszą przyczyną są choroby autoimmunologiczne o lokalizacji w górnych drogach oddechowych: sarkoidoza, ziarniniak Wegenera, a także choroby naczyń np.: toczeń układowy i zespół Churga-Straussa.
W przypadku zapalenia zatoki szczękowej najczęściej czynnikiem sprawczym jest zapalenie korzenia drugiego przedtrzonowego i pierwszego trzonowego zęba oraz stan po usunięciu zęba.
Do ostrego zapalenia zatok predysponowani są pływacy oraz nurkowie.
Wyróżnia się również grupę czynników jatrogennych tj.: wentylacja mechaniczna, stosowanie zgłębnika nosowo-żołądkowego, tamponada nosa oraz zabiegi stomatologiczne.
Zobacz też: Domowe sposoby na zatokowy ból głowy
Czynniki ryzyka przewlekłego zapalenia zatok
Choć w tym przypadku ból zatokowy głowy nie jest już charakterystyczną dolegliwością, warto nadmienić, jakie istnieją czynniki ryzyka wystąpienia tego schorzenia, ponieważ przewlekłe zapalenie może ulec zawsze zaostrzeniu, a wtedy pojawią się objawy charakterystyczne dla ostrego stanu, czyli tym samym zatokowy ból głowy.
Przewlekłe zapalenie zatok występuje najczęściej, gdy ostre zapalenie wystąpi u osoby z osłabioną odpornością wskutek np. innych przewlekłych chorób czy też wrodzonych niedoborów odpornościowych.
Znamiennie jest to, że częściej narażeni na to zapalenie są chorzy na astmę oskrzelową oraz osoby z alergicznym nieżytem nosa. Może być również skutkiem nieprawidłowego leczenia: nieodpowiednio dobranego antybiotyku (np. o zbyt słabej penetracji do kości), w za małych dawkach bądź przy zbyt krótkiej kuracji. Również infekcja drobnoustrojami o dużej zjadliwości może usposabiać do przewlekania się infekcji.
Gdy choruje dziecko...
Zapalenie zatok u dzieci może być składową obrazu klinicznego niektórych wrodzonych schorzeń, takich jak: mukowiscydoza czy też zespół Kartagenera (wrodzona dyskineza rzęsek) oraz może towarzyszyć rozszczepowi podniebienia.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
