Cukrzyca jest chorobą przewlekłą, która nieleczona prowadzi to do poważnych chorób i powikłań. Jednak jak potwierdzają badania, dzięki właściwej profilaktyce można takim problemom skutecznie zapobiegać, a jeśli się pojawią: leczyć je. Najważniejsza jest zawsze kontrola glikemii (stężenia cukru we krwi) i utrzymywanie jej na poziomie jak najbardziej zbliżonym do normy. Ale równie ważna jest opieka specjalistów, którzy zadbają o organy narażone na uszkodzenie. Sprawdź, jak właściwie o siebie zadbać i uniknąć powikłań:
Troszcz się o mózg
Nieustabilizowana glikemia dwukrotnie zwiększa ryzyko udaru niedokrwiennego mózgu u mężczyzn i ponad dwukrotnie u kobiet! To częste powikłanie neurologiczne u diabetyków. Prowadzi też do zaburzeń pamięci i innych czynności poznawczych. Niewłaściwie kontrolowany poziom cukru może prowadzić do powikłań naczyniowych, m.in. do zmian miażdżycowych w tętnicach mózgowych.
Jak zapobiegać:
- regularnie kontroluj ciśnienie (zbyt wysokie może prowadzić do udaru) oraz poziom lipidów we krwi;
- jeśli lekarz zleci przyjmowanie kwasu acetylosalicylowego, bierz go regularnie. To lek skutecznie obniżający ryzyko powikłań naczyniowych;
Nasza rada: Zapytaj lekarza o leki zawierające kwas acetylosalicylowy. Aż trudno uwierzyć, ale niemal 90 proc. pacjentów nie przyjmuje kwasu acetylosalicylowego mimo wskazówek specjalisty! Pamiętaj, że ścisła współpraca z lekarzem jest warunkiem zachowania zdrowia.
Chroń oczy
W wyniku cukrzycy może dojść do uszkodzenia małych naczyń krwionośnych odżywiających np. siatkówkę oka. Bywa, że dochodzi do krwawienia z naczyń siatkówki do oka, tworzą się nowe naczynia, blizny lub obrzęki. Zmiany te noszą nazwę: retinopatii cukrzycowej, prowadzącej do zaburzeń widzenia, a w konsekwencji nawet całkowitej utraty wzroku.
Jak zapobiegać:
- wykonuj badanie okulistyczne co najmniej raz w roku. Konieczne jest też sprawdzanie w gabinecie okulistycznym ciśnienia w gałce ocznej;
- regularnie mierz ciśnienie tętnicze krwi (wysokie ciśnienie zwiększa ryzyko wystąpienia retinopatii) oraz badaj krew pod kątem stężenia cholesterolu.
Nasza rada: Pamiętaj, że sama możesz nie zauważyć pierwszych zwiastunów kłopotów ze wzrokiem! Dlatego nawet jeśli widzisz dobrze, chodź do lekarza. Natomiast przy pierwszych oznakach zmian w ostrości widzenia, bólu oka, uczuciu widzenia za mgłą, natychmiast idź do okulisty. Po badaniu można ustalić przyczynę problemu i zastosować odpowiednie leczenie (np. za pomocą lasera, dzięki czemu nie dopuści się do niebezpiecznych wylewów krwi w oku) ratujące wzrok.
Dbaj o serce i układ krążenia
Cukrzyca przyspiesza tworzenie się blaszek miażdżycowych w tętnicach, we krwi krąży też więcej tłuszczu (hiperlipidemia) a wysokie stężenie glukozy we krwi (wynikające z nieuregulowanej cukrzycy) uszkadza ścianki naczyń krwionośnych. Z tego powodu chorzy na cukrzycę mogą zapadać częściej na chorobę niedokrwienną serca czy zawał.
Jak zapobiegać:
Jak zapobiegać:
- bądź pod stałą opieką kardiologa lub hipertensjologa oraz regularnie przyjmuj przepisane przez niego leki;
- kontroluj ciśnienie oraz zgłaszaj się na zalecone badanie cholesterolu i stężenia kwasu moczowego;
- nie dopuszczaj do powstawania nadwagi, a jeśli ją masz, postaraj się zrzucić zbędne kilogramy;
- przestrzegaj zasad zdrowego odżywiania - unikaj soli, alkoholu, żywności typu fast - food, zamiast tego jedz więcej warzyw, ryb, oraz pełnoziarnistych produktów zbożowych;
- ruszaj się regularnie: zdaniem specjalistów, ruch jest tak samo potrzebny w utrzymaniu zdrowych tętnic i serca jak lekarstwa oraz dieta;
- rzuć palenie: tytoń zwęża naczynia krwionośne, prowadząc do ich skurczu.
Nasza rada: Przy problemach z sercem spytaj lekarza o leki przeiwcukrzycowe nowej generacji, np. sitagliptynę, niewykluczone, że mogą one chronić układ krążenia. Uprawiaj sport i przestrzegaj zasad zdrowego odżywiania - to klucz do zdrowego serca.
Regularnie badaj nerki
Pod wpływem długotrwałej hiperglikemii mogą zostać uszkodzone drobne naczynia krwionośne tworzące w tzw. kłębuszkach nerkowych, co powoduje nefropatię cukrzycową prowadzącą do niewydolności nerek.
Jak zapobiegać:
Jak zapobiegać:
- raz w roku idź do lekarza, by ocenił pracę twoich nerek. Podczas kontroli wykonuje się min. badania krwi i moczu, by określić ilość białka w moczu na dobę oraz oznaczyć stężenie kreatyniny we krwi żylnej;
- trzeba regularnie kontrolować ciśnienie tętnicze, ponieważ zbyt wysokie nasila zmiany w nerkach (ciśnienie skurczowe nie powinno przekraczać 140 mm Hg, a rozkurczowe 90 mm Hg);
- nie dopuszczaj do infekcji dróg moczowych (ciepła bielizna, preparaty z żurawiną), a jeśli już do niej dojdzie, jak najszybciej ją wylecz;
- przestrzegaj diety niskosodowej, (z małą zawartością soli).
Nasza rada: W przypadku obrzęku np. kostek, dłoni, twarzy, utraty apetytu (często odczuwa się wtedy metaliczny smak w ustach), uczucia podrażnionej skóry, koniecznie idź do lekarza. Może to świadczyć o uszkodzeniu nerek. Pamiętaj, że jeśli objawy zostaną szybko rozpoznane, nerki można skutecznie leczyć!
Dbaj o nerwy
W zależności od tego, w jakiej części ciała dochodzi do takich zmian, chorzy mogą odczuwać np. jak gdyby chodzili po igłach (jeśli do uszkodzenia nerwów dochodzi w stopach), że mają na rękach rękawiczki (jeśli zaatakowane są dłonie), a także mrowienie, drętwienie lub ściskanie w innych częściach ciała. Jeśli nerw obumiera, dochodzi do utraty czucia w określonym miejscu. Bywa to niebezpieczne, ponieważ nie poczuje się np., że wkładamy rękę do wrzątku. Neuropatia może też mieć wpływ na funkcjonowanie pęcherza moczowego (chory nie wie, że pęcherz jest już pełen) lub na czynności seksualne, co powoduje m.in. impotencję u mężczyzn.
Jak zapobiegać:
Jak zapobiegać:
- obserwuj uważnie stan zdrowia i nie lekceważ niepokojących objawów ze strony układu nerwowego.
Nasza rada: W razie wystąpienia mrowienia, bólu lub drętwienia albo utraty czucia, zwłaszcza w kończynach, należy jak najszybciej poinformować o tym lekarza, który zleci odpowiednie leczenie (leki przeciwbólowe, przeciwzapalne, antydepresanty, poprawiające możliwości wzwodu – które łagodzą objawy neuropatii).
Pielęgnuj stopy
Na skutek zwężenia i zatkania naczyń krwionośnych doprowadzających krew do stóp oraz uszkodzenia nerwów w kończynach, może dojść do gorszego ukrwienia stóp, ich deformacji, zmniejszonego odczuwania bólu oraz owrzodzenia: tzw. stopa cukrzycowa.
Jak zapobiegać:
Każda, nawet drobna rana na stopie u osoby z cukrzycą trudno się goi i błyskawicznie rozszerza. Może dojść do owrzodzeń, które bardzo trudno się leczy. Ale dzięki właściwej pielęgnacji unikniesz takich problemów:
Jak zapobiegać:
Każda, nawet drobna rana na stopie u osoby z cukrzycą trudno się goi i błyskawicznie rozszerza. Może dojść do owrzodzeń, które bardzo trudno się leczy. Ale dzięki właściwej pielęgnacji unikniesz takich problemów:
- myj stopy codziennie mydłem pod bieżącą, letnią wodą, a następnie dokładnie je osuszaj (zwłaszcza między palcami);
- używaj kosmetyków dla cukrzyków. Dzięki specjalistycznym preparatom odpowiednio natłuścisz, nawilżysz i odkazisz skórę;
- obcinaj krótko paznokcie;
- przy objawach neuropatii nie chodź boso, by bezwiednie nie urazić stóp;
- oglądaj uważnie nogi każdego dnia (w dobrym oświetleniu, jeśli trzeba przy użyciu lustra);
- noś wygodne buty i miękkie skarpety z włókien naturalnych.
Nasza rada: Jeżeli zauważysz uszkodzenia skóry stóp, zdezynfekuj je i okryj sterylną gazą. Jeśli po 2–3 dniach nie będzie poprawy, jak najszybciej idź do lekarza. UWAGA! Raz do roku lekarz MUSI obejrzeć twoje stopy.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
