Około 20% ludzi podatnych jest na uzależnienia. W Polsce ilość osób nadużywających alkohol sięga 16%, a uzależnionych od papierosów jest 43% mężczyzn i 33% kobiet.
Szacuje się również, że od dostarczanych w kawie, herbacie, napojach gazowanych oraz czekoladzie kofeiny i teiny uzależnieni są niemal wszyscy – objawy odstawienia odczuwają nawet ci, którzy nie dostarczają tych substancji w nadmiarze. Najtrudniej zbadać zjawiska uzależnienia od zakupów, seksu, hazardu, komputera, jedzenia lub sportu – są mniej poznane, jednak problem ten dotyczy zarówno kobiet, jak i mężczyzn.
Jednak bez względu na rodzaj nałogu, mechanizmy powstawania uzależnień są identyczne, a odpowiedzialny jest za nie sterowany dopaminą układ nagrody. Dopamina, czyli hormon szczęścia, odgrywa kluczową rolę w podejmowaniu przez nas skomplikowanych czynności, takich jak poszukiwanie pokarmu czy partnera. Poprzez wyzwalanie w nas uczucia zadowolenia i euforii, uczy nasz mózg, że warto podejmować określone działania i powtarzać je w przyszłości.
Wpływu dopaminy nie da się wyeliminować, jednak jak pokazują badania prowadzone na studentach w Wellcome Trust Center for Neuroimaging, można sterować jej poziomem. Grupie studentów podano prekursor dopaminy L-dopę, który miał za zadanie zwiększyć jej stężenie, placebo lub haloperidol – substancję obniżającą poziom tego hormonu. Następnie zaproszono ich do gry, w której za prawidłowe odpowiedzi, można było zdobyć określone nagrody. Studenci z podwyższoną ilością dopaminy radzili sobie zdecydowanie lepiej niż ich koledzy zwłaszcza, gdy nagrodą były realne pieniądze, a nie tylko umownie przydzielane punkty.
Jak wynika z eksperymentu manipulowanie dopaminą daje określone efekty, w postaci zwiększonej bądź zmniejszonej motywacji, która w przyszłości może mieć przełożenie na powodzenie leczenia osób uzależnionych.
Innym sposobem na walkę z uzależniającymi chemicznymi substancjami (na przykład heroiną, amfetaminą czy nikotyną) mogą być mobilizujące nasz układ odpornościowy szczepionki. Zawarte w szczepionce białka będą mogły łączyć się z cząsteczkami narkotyku, powodując natychmiastową reakcję immunologiczną. Reakcja ta nie dość, że nie dopuści do przedostania się substancji psychoaktywnej do mózgu, co znacznie zmniejszy chęć przyjmowania narkotyku lub zapalenia papierosa, to dodatkowo wywoła szereg charakterystycznych dla większości zakażeń niepożądanych objawów, takich jak gorączka czy bóle mięśni.
Skuteczność tej metody będzie być może przełomem w leczeniu uzależnień zwłaszcza, że jej efekty już w fazie testów są lepsze, niż te planowane przez naukowców.
Zobacz też: Zanim spróbujesz - narkotyki a zdrowie
Źródło: „Wysokie obcasy”, tytuł „Mózg zniewolony”, 28.05.2011/mk
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
