W Polsce co roku dosięga ok. 70 tys. osób. To, czy powrócą do zdrowia, zależy w znacznym stopniu od tego, jak szybko trafią pod specjalistyczną opiekę. Dlatego tak ważne jest bezbłędne rozpoznanie pierwszych symptomów udaru, a potem udzielenie choremu odpowiedniej pomocy.
Rozpoznaj objawy
Udaru nie da się w żaden sposób przewidzieć. Pierwsze objawy pojawiają się dopiero wtedy, gdy nastąpią już jakieś zmiany w mózgu (na szczęście często odwracalne). Najczęstsze symptomy to:- zaburzenia widzenia, zwykle tylko w jednym oku
- jednostronne osłabienie albo drętwienie rąk lub nóg, kończyny mogą mrowić, czasem pojawiają się też niedowłady (całkowite lub częściowe)
- niepewny chód – np. zataczanie się; l zaburzenia w rozumieniu mowy – osoba chora słyszy, ale nie rozumie żadnych komunikatów
- problemy z wypowiadaniem się – poszkodowany może mówić bełkotliwie albo mylić sens wypowiadanych słów. Choć niekiedy zdarza się i tak, że nie może powiedzieć ani słowa
- ostry, kłujący ból głowy, czasem jest tak silny, że poszkodowany mdleje z jego powodu. Osoby, które przeżyły udar twierdzą, że nigdy wcześniej podobnego bólu nie odczuwały
- utrata przytomności – dzieje się to w sposób nagły, tak jakby osobie chorej w pewnym momencie zostało „odłączone zasilanie”
Zrób prosty test
Jeśli podejrzewasz, że ktoś w twoim otoczeniu właśnie ma udar, poproś, by się uśmiechnął. Jeśli podnosi tylko połowę ust, twoje podejrzenia prawdopodobnie są słuszne. Podobnie, jeżeli podnosi tylko jedna rękę zamiast dwóch lub nie jest w stanie powtórzyć tego, co do niego mówisz.Działaj!
Zacznij od wezwania karetki. Chory powinien jak najszybciej znaleźć się na oddziale neurologicznym. Chodzi o to, aby w ciągu trzech godzin od udaru otrzymał leki, które rozpuszczą skrzepy krwi. Zanim jednak nadejdzie pomoc, zapewnij mu bezpieczeństwo. Jeśli jest przytomny, ułóż go na plecach w pozycji z lekko uniesionym tułowiem. Cały czas mów do niego spokojnym głosem. Nie podawaj leków ani niczego do picia. Możesz położyć mu na czole zimny okład. Gdy oddycha, ale jest nieprzytomny, połóż go na boku (dzięki temu się nie zakrztusi) i okryj. Jeżeli doszło do zatrzymania krążenia, przejdź do udzielania pierwszej pomocy: wykonuj masaż serca na zmianę ze sztucznym oddychaniem (30 uciśnięć na 2 wdechy) do momentu przyjazdu karetki.Czym się różni udar od wylewu?
Są dwa rodzaje udarów mózgu: niedokrwienny i krwotoczny. Ten drugi nazywany jest też wylewem. Udar niedokrwienny powstaje wtedy, gdy w wyniku zamknięcia naczynia krwionośnego (spowodowanego np. zakrzepem) dochodzi do niedotlenienie mózgu. Wylew natomiast powstaje, gdy przerwaniu ulega naczynie krwionośne w mózgu. Przyczyną takiego stanu może być bardzo wysokie nadciśnienie tętnicze albo np. tętniak naczynia krwionośnego w mózgu.Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
