Budowa kości
Jak tak naprawdę zbudowana jest kość? Otóż tworzą ją osteocyty (komórki kostne), w skład których wchodzą substancje organiczne, czyli osseina, nadająca kości sprężystość oraz związki nieorganiczne – pierwiastki takie jak wapń i fosfor, dzięki którym jest twarda. Oprócz tego na funkcje kości wpływają też inne komórki – osteoblasty, które zapoczątkowują tworzenie się i odbudowę kości oraz osteoklasty niszczące zużyte komórki kostne. Ich współpraca wpływa na zdrowie i wytrzymałość kości.
Przyczyny osteoporozy
Kiedy zatem można mówić o osteoporozie? Wówczas, gdy działanie osteoblastów jest zbyt małe (kość nie odbudowuje się), działanie osteoklastów staje się zbyt silne (kość sama się niszczy) lub zachodzą oba procesy na raz. Dlaczego jednak dzieje się tak właśnie po menopauzie?
Zmiany po menopauzie
To, co wpływa na nieprawidłowe funkcjonowanie kości po okresie menopauzy (czyli po ostatniej miesiączce) to obniżony poziom żeńskich hormonów płciowych estrogenów, które nie są już wytwarzane przez jajniki. Ich deficyt działa w dwojaki sposób – po pierwsze osteoklasty stają się aktywniejsze i dodatkowo przechwytują wapń, który nie trafia do osteocytów – kości stają się zatem kruche i nieodporne na złamania i urazy. Po drugie, obniża się poziom osteoblastów, a co za tym idzie kość zaczyna mieć coraz mniejszą gęstość.
Polecamy: Czy przekwitanie to już menopauza?
Skutki osteoporozy
W efekcie zmian powstałych po menopauzie opisanych w poprzednim fragmencie artykułu nawet niewielkie urazy, których dotąd kobiety doświadczały na co dzień, zaczynają powodować poważne w skutkach i trudno leczące się złamania.
Na złamania najbardziej na to podatne są kręgi kręgosłupa, kości przedramienia (czyli okolica nadgarstka) oraz kość udowa (biodro). Osoby chore muszą do końca życia uważać przy wykonywaniu codziennych czynności – sprzątając, robiąc zakupy czy spacerując.
Ryzyko zachorowania
Jakie czynniki mogą wpływać na zwiększenie ryzyka zachorowania na osteoporozę? Przede wszystkim genetyczne – jeśli matka kobiety choruje bądź chorowała na osteoporozę, niestety jej córka jest na to narażona wielokrotnie bardziej niż jej rówieśniczki bez takich przypadków w rodzinie. Kobiety szczuplejsze również są narażone na osteoporozę oraz złamania bardziej niż kobiety z nadwagą. Do czynników żywieniowych zalicza się natomiast zmniejszone spożycie dwóch składników – wapnia oraz witaminy D. Palenie papierosów, nadużywanie alkoholu oraz siedzący tryb życia (niewystarczająca aktywność fizyczna) także predysponują do opisywanej choroby.
Polecamy: Aby kości były mocne i zdrowe
Czasem osteoporoza pojawia się w wyniku chorób innych narządów – tarczycy, przytarczyc, nerek i nadnerczy lub przewlekłego stosowania pewnych leków, na przykład heparyny czy barbituranów. Każda kobieta po 65. roku życia, młodsze z zanotowanymi przypadkami złamań i urazów kości po menopauzie oraz te, które są obciążone genetycznie, żywieniowo i trybem życia powinny zgłosić się do lekarza i wykonać niezbędne, zalecone przez niego badania.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
