Rak piersi – zabójca nr 1
Spośród nowotworów złośliwych u kobiet pierwsze miejsce zajmuje rak sutka. Na 100 kobiet aż 9 zachoruje. Dobrą jednak wiadomością jest to, że aż 90 proc. z nich można wyleczyć (gdy rak jest we wczesnym stadium). Niestety, w Polsce nadal wielu pacjentkom nie można pomóc. Czyżby nasi lekarze nie dysponowali nowymi metodami terapii? Nieprawda. Efekty leczenia w ośrodkach onkologicznych nie są gorsze niż na Zachodzie. O co więc chodzi? Zbyt późno zgłaszamy się do onkologa. Rak jest już tak zaawansowany, że najlepsza terapia jest bez szans. Na szczęście akcje nagłaśniające problem nie idą na marne. Wreszcie zaczęłyśmy się badać!
Dłoń, USG, mammograf
Większość kobiet wykrywa guzek przypadkiem albo podczas samodzielnego badania. Tkanka gruczołu jest miękka, więc bez trudu możemy zauważyć podejrzane zgrubienie. Guzek tworzy się zazwyczaj przez kilka lat i dlatego mamy dużą szansę nie przeoczyć zagrożenia. Guzek nie musi oznaczać raka (90 proc. to zmiany łagodne).
Jeśli badanie nie wykazuje nic podejrzanego, wystarczy raz na dwa lata robić USG piersi – dotyczy to pań od 25. do 40. roku życia. Po czterdziestce musimy zacząć robić mammografię raz na dwa lata, a po pięćdziesiątce raz na rok. Jeśli będziesz przestrzegać tych zasad i po każdej miesiączce badać piersi dłonią, możesz czuć się znacznie bezpieczniej. Nawet jeśli zachorujesz, a guz nie przekroczy 1 cm, masz duże szanse, że będziesz zdrowa. Sukces terapii zależy bowiem od zaawansowania choroby. Ważne, by kobieta z rakiem sutka trafiła do ośrodka onkologicznego. Tu stosuje się najnowsze metody.
Najpierw robi się wiele badań (konieczny jest m.in. test na obecność receptora HER 2 – wskazuje, że rak szybko się rozwija). Wiadomo wówczas, czy można uniknąć amputacji. Wybór terapii zależy od wielkości i złośliwości guza, oraz od tego, czy doszło już do przerzutów. Onkolodzy wyróżniają dwa stadia.
1. Wczesny rak piersi.
Jak wygląda terapia? Jeśli jest tylko jedno ognisko i nie ma przerzutów, chirurg wykonuje zabieg oszczędzający. W trakcie operacji wycina też węzeł pachowy, do którego spływa chłonka z guza (to węzeł wartowniczy). Jeśli nie ma w nim komórek raka, nie usuwa się innych węzłów chłonnych. W pobranym materiale określa się stopień złośliwości raka oraz tzw. hormonozależność (obecność receptorów dla estrogenów i progesteronu). Co czeka pacjentkę po operacji? To zależy od wyników badań. Zawsze wykonuje się naświetlanie piersi, niekiedy konieczna jest chemioterapia (leczenie uzupełniające po operacji ma na celu zmniejszenie ryzyka nawrotu).
2. Rak zaawansowany.
Jak wygląda terapia? Najpierw stosuje się chemioterapię, a dopiero gdy guz się zmniejszy, usuwa się całą pierś oraz wszystkie węzły pachowe. Po zabiegu amputacji piersi nie stosuje się radioterapii.
W październiku o raku najgłośniej
W ramach akcji Październik Miesiącem Walki z Rakiem Piersi w wielu miastach odbędą się różne imprezy nagłaśniające konieczność profilaktyki raka piersi. 14 X w Warszawie, Krakowie, Szczecinie, Poznaniu, Olsztynie, Rzeszowie, Kielcach, i Sopocie – obchody Święta Różowej Wstążki (m.in. bezpłatne konsultacje lekarskie, USG); spotkania edukacyjne dla pacjentek w ośrodkach onkologicznych.
Gdzie po pomoc?
Badaj piersi co miesiąc. Żądaj tego także od ginekologa (niestety, nie wszyscy lekarze sami proponują taką kontrolę). Gdy masz złe wyniki USG czy mammografii, musisz udać się na konsultację do onkologa. Warto wiedzieć, że nie obowiązuje rejonizacja. Do specjalistycznych placówek zgłaszasz się bez skierowania. Oto kilka adresów:
- Warszawa. Centrum Onkologii, tel. (022) 546 20 00
- Gdańsk. Klinika Onkologii, tel. (058) 349 28 64
- Kraków. Instytut Onkologii, tel. (012) 424 76 00
- Poznań. Wielkopolskie Centrum Onkologii, tel. (061) 854 05 67
Działa już bezpłatna infolinia Polskiej Unii Onkologii. Od poniedziałku do czwartku w godz. 16–22 pod nr. telefonu 0-800 49 34 94 dyżurują lekarze onkolodzy, którzy udzielają wsparcia i wszechstronnych informacji chorym i ich bliskim.
Aleksandra Barcikowska
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
