Co się dzieje w naszym organizmie, gdy zażywamy antybiotyki? Niestety, w ten sposób, poza bakteriami chorobotwórczymi, wybijamy też korzystne dla naszego zdrowia mikroorganizmy. Czym może to grozić?
Na nasze pytania odpowiedziała Patrycja Szachta – doktor nauk biologicznych z Centrum Medycznego VitaImmun w Poznaniu, ekspert programu Porcja Pozytywnej Energii.
Dorosły człowiek ma w jelitach aż... 2-3 kg drobnoustrojów. Po co nam ten "balast"?
My, Polacy, wierzymy często w zbawienną moc antybiotyków, zapominając, że nie pozostają one bez (negatywnego) wpływu na organizm. Jak długo można je zażywać, aby sobie nie zaszkodzić?
Antybiotyki są lekami stosowanymi w przypadku infekcji wywołanych przez bakterie. Czas ich zażywania i rodzaj stosowanego antybiotyku zawsze pozostaje kwestią wyboru lekarza, którego rolą jest dobranie zarówno najlepszego preparatu, jak i ustalenie, jak długo należy go stosować, aby zwalczyć zakażenie.
Należy jednak pamiętać, iż każdorazowa terapia antybiotykami prowadzi nie tylko do zwalczania bakterii chorobotwórczych będących przyczyną infekcji, lecz również mikroorganizmów działających bardzo korzystnie na nasze zdrowie. Mowa o tzw. mikroflorze (mikrobiocie) jelitowej, zasiedlającej przewód pokarmowy. Bakterie te wpływają praktycznie na funkcjonowanie całego naszego organizmu, zapewniając nam chociażby prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego, wytwarzając witaminy z grupy B i K, dbając o dobrą kondycję przewodu pokarmowego czy też wytwarzając szereg substancji stymulujących dobry nastrój.
Z tego względu zubożenie mikroflory jelitowej w efekcie stosowania antybiotyku może pogorszyć funkcjonowanie całego naszego organizmu.
Czym grozi zbyt długie przyjmowanie antybiotyków?
W efekcie stosowania antybiotyków dochodzi do rozwoju dysbiozy jelitowej, czyli silnego zmniejszenia populacji bakterii korzystnych i nadmiernego namnożenie chorobotwórczych patogenów i grzybów. Naukowcy wskazują, iż nieprawidłowy układ mikroflory jelitowej może być przyczyną rozwoju i/lub podtrzymania szeregu jednostek chorobowych, zwłaszcza tzw.” chorób cywilizacyjnych”.
Zaburzenia w mikroflorze jelitowej mogą przyczynić się do:
- zaburzeń trawienia i wchłaniania,
- dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego (bóle brzucha, zaparcia, wzdęcia, mdłości, refluks żołądkowo-jelitowy),
- nietolerancji i alergii pokarmowych,
- atopowego zapalenie skóry i innych problemów skórnych (trądzik, świąd, nawracające zakażenia skóry),
- nawracających infekcji dróg oddechowych, ucha środkowego, zatok,
- nawracających infekcji układu moczowo-płciowego i przewodu pokarmowego,
- grzybicy przewodu pokarmowego,
- chorób autoimmunologicznych,
- nadwagi i otyłości,
- pogorszenia kondycji psychofizycznej,
- zaburzeń nastroju.
Czy grypę można wyleczyć antybiotykami?
Czy długotrwałe przyjmowanie antybiotyków może powodować spadki odporności? Jak sobie wówczas radzić?
Odporność wywodzi się z jelita, gdyż tu znajduje się ponad 70% komórek naszego układu odpornościowego. Od ich funkcjonowania zależy sprawność układu immunologicznego. Gwarantem prawidłowego działania komórek immunologicznych jest odpowiedni „trening”, za który odpowiedzialne są przede wszystkim bakterie jelitowe, czyli tzw. mikroflora.
Jeśli ekosystem jelitowy nie jest uszkodzony, czyli korzystne bakterie przeważają w naszym jelicie nad mikroorganizmami potencjalnie chorobotwórczymi, układ immunologiczny jest prawidłowo aktywowany i regulowany. Dzięki temu zajmuje się realizacją swoich zadań, czyli walką z czynnikami zakaźnymi: bakteriami, wirusami, grzybami czy pasożytami. Bakterie jelitowe utrzymują więc układ immunologiczny w stałej „gotowości do obrony”, dzięki czemu czynniki infekcyjne są z naszego organizmu sprawnie eliminowane, a my nie chorujemy lub chorujemy rzadziej.
Problem pojawia się, gdy równowaga mikroflory jelitowej zostaje zaburzona i dochodzi do przewagi mikroorganizmów chorobotwórczych w jelicie. Układ immunologiczny nie jest wówczas prawidłowo stymulowany i regulowany, czego konsekwencją może być spadek sił odpornościowych i częste infekcje. Sytuacja ta ma często miejsce w następstwie antybiotykoterapii, która uderza nie tylko w bakterie chorobotwórcze, ale także w korzystną mikroflorę jelitową. W efekcie jesteśmy wówczas bardziej podatni na rozwój kolejnych infekcji, gdyż nasz układ odpornościowy nie jest prawidłowo regulowany
Czym są probiotyki i kiedy warto je zażywać? Jak działają?
Probiotyki, czyli żywe szczepy bakterii wyizolowanych z przewodu pokarmowego, korzystnie wpływające na ludzkie zdrowie, powinny być stosowane w trakcie każdej antybiotykoterapii oraz po jej zakończeniu. Preparaty te, zawierające żywe kultury prozdrowotnych bakterii, odbudowują uszkodzoną mikroflorę jelita.
Badania naukowe wykazały, że stosowanie probiotyków może zmniejszyć częstość występowania infekcji i zredukować konieczność stosowania antybiotyków, co świadczy o ich korzystnym wpływie na odporność.
Czy produkty naturalne, takie jak jogurty czy zsiadłe mleko, mogą pomóc odbudować florę bakteryjną po leczeniu antybiotykami?
Dla prawidłowej stymulacji układu immunologicznego i kompleksowej odbudowy mikroflory jelitowej sięgnąć należy po produkty pochodzenia aptecznego, czyli probiotyki występujące w postaci suplementów diety.
Kiszonki i fermentowane produkty mleczne są istotnym elementem zdrowej, zbilansowanej diety, nie zastąpią jednak probiotyków dostępnych w aptece, które skutecznie, szybko i w sposób celowany odbudują uszkodzoną mikroflorę jelitową. W przypadku każdorazowej antybiotykoterapii probiotyki apteczne należy stosować zarówno w trakcie leczenia, jak i przynajmniej kilka tygodni, a nawet miesięcy po zakończeniu terapii.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
