Sztuka oddziaływania
Woda, nawilżając drzewo, odżywia je, a gasząc ogień poskramia go. Drewno wytwarza ogień, dostarczając mu paliwa i nie dopuszcza, by zasypała go ziemia. Ogień tworzy ziemię, przemieniając materię w popiół, z którego powstaje gleba. Ogień powściąga metal, paląc go i wytapiając. Ziemia wspiera metal, formując minerały i wynosząc je ku powierzchni, lecz jednocześnie zatrzymuje wodę, stawiając przed nią tamy i wchłaniając ją. Metal ożywia wodę, nasycając ją szlachetnymi substancjami, które wzmacniają jej życiodajne właściwości. Metal tnie drewno, ograniczając je w ten sposób i hamując.
Zobacz też: Jak stosować chińskie zioła?
Odniesienie do człowieka
Skoro woda wspiera drewno, można przyjąć, że esencja nerek wytwarza krew gromadzoną w wątrobie. Drewno karmi ogień, a więc krew wątroby żywi serce, które zaspokaja potrzeby umysłu. Ogień rodzi ziemię – serce daje oparcie śledzionie, dostarczając jej ciepło i energię metaboliczną (utlenioną krew), niezbędną do przekształcania i przyswajania pokarmu.
Ziemia daje początek metalowi – śledziona podtrzymuje płuca, wytwarzając esencję pożywienia, która łącząc się z esencją powietrza, tworzy czyste czi, krążące po kanałach energetycznych. Metal pobudza wodę - płuca zbierają wilgotne czi i przekazują je w dół do nerek, które magazynują w postaci esencji. Szeng i ke określają relacje między obiegami narządów. Woda kontroluje ogień, wilgoć nerek stanowi przeciwwagę dla ognia serca. Skoro ogień kontroluje metal, zdolność serca do kierowania krwią uzupełnia zdolność płuc do władania energią czi. Metal powstrzymuje drewno, co oznacza, że potęga płuc mobilizująca czi równoważy potęgę wątroby gromadzącej krew. Drewno dominuje nad ziemią. Aktywizująca moc czi wątroby pobudza przetwarzające działanie śledziony.
Ziemia stawia tamy wodzie - zdolność śledziony do wchłaniania i rozprowadzania wilgotności, równoważy zdolność nerek do skupiania esencji i wydalania płynów. Nadmierne ograniczenie jakiegokolwiek obiegu narządów powoduje jego zanik, sprawia, że jego siła i wpływ słabną, a obieg staje się pasywny i nieskuteczny. Natomiast przekroczenie właściwych granic wywołuje stan wzmożonej aktywności, bieg staje się nadmiernie intensywny i agresywny.
Każda z tych sytuacji, jeśli trwa zbyt długo, przekształca się w swoje przeciwieństwo, co w konsekwencji prowadzi do wyczerpania organizmu.
Pięć przemian a jin-jang
Połączenie jin-jang i pięciu przemian daje bardzo złożoną konstrukcję. Każdy proces opisany w kategoriach jin-jang można następnie różnicować zgodnie z pięcioma przemianami, a każdą z pięciu przemian można różnicować zgodnie z jin-jang. W każdym z pięciu kolorów można wyodrębnić odcień jasny intensywny - jang - lub wyblakły - rozproszony jin.
Pojęciami jin-jang definiuje się wszelkie przeciwieństwa: słońce-cień, ciepło-zimno, susza-wilgoć. Pięć przemian charakteryzuje pory roku, etapy ludzkiego życia, powstawanie i zanikanie jin i jang. Dzień nazywamy jang, a noc jin, świt to drewno, południe – ogień, popołudnie – ziemia, wieczór – metal, a noc – woda.
Pięć przemian stanowi przewodnik po cyklach ludzkiego życia, jest mapą obrazującą przebieg zachodzących procesów, podręcznikiem pozwalającym zrozumieć wszystko wokół.
Pięć przemian życia
W narodzinach, kiedy to wybucha nowe życie, dostrzegamy przemianę drewna. Noworodek, początkowo mały i kruchy jak delikatna zielona gałązka mobilizuje ogromną energię potrzebną do żywiołowego wzrostu. Dziecko z etapu jin (ciąża odpowiadająca wodzie), przechodzi do etapu jang, czyli do wzrostu, któremu odpowiada drewno. Największe jang osiągamy w wieku dorosłym, w naszych najlepszych latach. Dojrzałość i dorosłość odpowiadają przemianie ziemi. Starzejąc się, powracamy do jin, okres ten odpowiada metalowi. Śmierć to etap rozkładu jin - przemiana wody i pustka z której się wyłoniliśmy.
Zobacz też: Ćwiczenia w medycynie chińskiej
Pięć elementów w ciągu dnia
Teoria pięciu przemian opisuje cykliczne przeobrażenia w ciągu całego życia i w ciągu dnia. Przebudzenie – to drewno, pełne rozbudzenie z – ogień. Senność odpowiada metalowi, a sen – wodzie. Ziemia obrazuje równowagę między przeciwstawnymi ruchami. Nasza integralność zależy od właściwych proporcji i nie zakłóconego rytmu wewnętrznego wszystkich pięciu przemian, które regulują czas przebudzenia i zasypiania, aktywności, odpoczynku, podniecenia i apatii.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
