Czym jest morfologia krwi?
Morfologia krwi jest u pacjentów w trakcie leczenia chłoniaka najczęściej wykonywanym badaniem. Powinno być ono zlecane przed każdym cyklem chemioterapii, a ponadto w razie pojawienia się objawów infekcji czy skazy krwotocznej.
Badanie morfologiczne krwi: potwierdza możliwość podania chemioterapii w przewidzianym wcześniej terminie, pozwala przewidzieć ryzyko wystąpienia infekcji, umożliwia właściwe stosowanie leków wspomagających, np. czynników przyspieszających odbudowę białych krwinek po chemioterapii, identyfikuje chorych, którym należy przetoczyć krew.
Krew analizowana jest zwykle w automatycznych licznikach, stąd wynik badania jest wydrukiem pełnym niezrozumiałych skrótów. Co więcej „zakres normy”, zwykle wydrukowany obok wartości poszczególnych parametrów, zamiast pomóc w interpretacji wywołuje jedynie niepotrzebny niepokój u większości pacjentów.
Jakie funkcje pełnią białe i czerwone krwinki krwi?
We krwi mamy trzy rodzaje komórek, pełniących różne funkcje. Krwinki czerwone – erytrocyty (na wydruku często oznaczone od skrótu angielskiej nazwy jako „RBC”, czyli Red Blood Cell) – są odpowiedzialne za dostarczanie tlenu do tkanek. Zawarte w nich białko – hemoglobina (Hb, Hgb) – wiąże tlen, stąd stężenie hemoglobiny, wyrażone w g/dl lub mmol/l najlepiej charakteryzuje ewentualne zmiany i nieprawidłowości występujące w funkcjonowaniu krwi.
Pozostałe wskaźniki, takie jak hematokryt (HCT), parametry określające wielkość krwinki (np. MCV) i wiele innych, mają mniejsze znaczenie. Dlatego w kontakcie w lekarzem (np. podając wyniki krwi przez telefon) można skupić się tylko na hemoglobinie. Zakres normy hemoglobiny dla kobiet i mężczyzn rozpoczyna się powyżej 12 i 14 g/dl (lub odpowiednio 7 i 8 mmol/l).
Objawy niedokrwistości (anemii) nie powinny być odczuwalne gdy stężenie Hb jest większe niż 10 g/dl, natomiast przetoczenie krwi jest zalecane przy Hb poniżej 9 g/dl, a zwykle niezbędne przy Hb < 7 g/dl. Decyzję o rozpoczęciu i sposobie leczenia niedokrwistości podejmuje lekarz prowadzący.
Krwinki białe – leukocyty – L (na wyniku morfologii często oznaczane jako „WBC”, czyli White Blood Cell) – biorą udział w obronie naszego organizmu przed infekcjami. Ich wartość podaje się jako ilość komórek w mikrolitrze (np. 5 200/µl) lub w przeliczeniu na litr (np. 5.2x109/l).
Zobacz też: Chłoniak skóry, czyli kiedy człowiek staje się czerwony?
Jakie są rodzaje leukocytów?
Wyróżniamy 2 główne typy leukocytów:
-
granulocyty (PMN, neutrocyty, skrót „neut”, „gran”); limfocyty („limf”). W 5-10 dni po chemioterapii, gdy obniża się liczba leukocytów wzrasta ryzyko infekcji, zwłaszcza wtedy, gdy leukocytów jest mniej niż 2 000/µl (2.0x109/l). Wiąże się to ze spadkiem liczby granulocytów – mówimy wtedy o tzw. neutropenii: neurocyty poniżej 1000/µl (1.0 x 109/l).
-
Płytki krwi (trombocyty, „Plt”) są niezbędne dla prawidłowego krzepnięcia krwi. Wymienione w rozdziale o małopłytkowości objawy mogą pojawić się przy spadku wartości płytek: przy urazach (poniżej 50 000/µl, 50x109/l) oraz samoistnie (przy Plt < 20 000/µl, 20x109/l).
Pamiętaj: pojawienie się objawów infekcji w okresie neutropenii i małopłytkowości jest zawsze wskazaniem do pilnej konsultacji internistycznej.
Kiedy należy skontaktować się z lekarzem?
Ze względu na konieczność podjęcia szybkiej decyzji o sposobie postępowania oraz przeciwwskazania do dalekiego transportu chorego z małopłytkowością, pierwsza konsultacja powinna się odbyć w miejscu zamieszkaniai powinien być o niej poinformowany prowadzący onkolog/hematolog.
Zobacz też: Jak w naszym ciele krąży limfa?
Źródło: opracowane na podstawie materiałów edukacyjnych zamieszczonych na stronie Stowarzyszenia Przyjaciół Chorych na Chłoniaki „Przebiśnieg” www.przebisnieg.org/ materiały przesłane przez HealthWay/ jp
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
