Jaką funkcję pełni źrenica?
Źrenica to drobne czarne kółko okalane przez kolorową tęczówkę. Wydaje się być pusta w środku i nie pełnić żadnej funkcji – nic bardziej mylnego. To właśnie ona w całości jest odpowiedzialna za widzenie, gdyż przez nią wpadają promienie świetlne, które po przetworzeniu przez komórki siatkówki trafiają do naszego mózgu i tworzą konkretny, widziany przez nas obraz. W zależności od warunków świetlnych, źrenica kurczy się i rozszerza.
Co zwęża i rozszerza źrenicę?
Ściśle rzecz ujmując – źrenica sama w sobie nie ma zdolności do zwężania się bądź rozszerzania. Robi to za nią bardzo dobrze umięśniona i unaczyniona tęczówka, czyli kolorowy pierścień wokół czarnego pola źrenicy. Podstawowym bodźcem, który powoduje zmianę rozmiarów źrenicy jest światło. W momencie kiedy jest go dużo, źrenica musi skurczyć się, by zmniejszyć jego ilość napływającą do siatkówki. Nie chodzi o to, aby zobaczyć wtedy jak najmniej, ale by nie uszkodzić światłoczułych komórek oka – za duża ilość światła mogłaby je zniszczyć lub sprawić, że powstały obraz byłby niewyraźny. W momencie, gdy przebywamy w niepełnym świetlne lub w półmroku, źrenica rozszerza się, by wychwycić jak najwięcej świetlnych promieni i dać jak najwyraźniejszy obraz.
Zobacz też: W jaki sposób widzimy?
Jak leki i narkotyki wpływają na źrenicę?
Najprostszym testem na obecność narkotyków w organizmie jest obserwacja źrenicy. W przypadku zażycia morfiny lub heroiny, źrenice są nienaturalnie zwężone, nawet w zaciemnionym pomieszczeniu. Natomiast w przypadku zażycia marihuany, amfetaminy lub kokainy – źrenice są rozszerzone i nie zwężają się (lub robią to bardzo nieznacznie) po skierowaniu na nie strumienia światła.
Często podczas badania okulistycznego podaje się krople do worka spojówkowego w celu rozszerzenia źrenicy, by zwiększyć badany obszar oka. Po takim badaniu może towarzyszyć lekkie otumanienie, a widziany obraz może być zniekształcony ze względu na źrenice, które jeszcze przez jakiś czas nie będą prawidłowo reagować na światło.
Polecamy: Sztuczne oko – naśladowanie natury
Psychologia źrenicy
Psychologowie także mają swoje teorie na temat rozmiaru źrenic. Bardzo często nastrój koreluje ze zmianą ich średnicy – w momencie spokoju i zadowolenia, źrenice powiększają się, natomiast przy zdenerwowaniu, niepokoju i smutku, źrenice nienaturalnie się kurczą. Zjawisko to można tłumaczyć wyrzutem hormonów – endorfin (hormonów szczęścia) lub w drugim przypadku – adrenaliny (hormonu walki i ucieczki). Ponadto psychologowie zwracają też uwagę na pewną zależność – jeśli patrzymy na osobę lub przedmiot, który bardzo chcemy mieć, źrenice nieświadomie rozszerzają się.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
