Akceleratory i detektory w medycynie i nie tylko
Narodowe Centrum Badań Jądrowych (NCBJ) w Świerku w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka opracowuje wykorzystujące akceleratory urządzenia, które mogą pomóc na przykład w terapii onkologicznej. "AiD - akceleratory i detektory" to skrócona nazwa projektu "Rozwój specjalizowanych systemów wykorzystujących akceleratory i detektory promieniowania jonizującego do terapii medycznej oraz wykrywania materiałów niebezpiecznych i odpadów toksycznych".
Celem projektu AiD jest wzrost innowacyjności i konkurencyjności polskiego przemysłu w opracowaniu i produkcji urządzeń nie tylko do diagnostyki i terapii nowotworów, ale również systemów do wykrywania materiałów niebezpiecznych i przemytu poprzez prześwietlanie ładunków wielkogabarytowych promieniowaniem X lub aktywacją materiałów wiązką neutronów.
Wpływ AiD na radioterapię w Polsce
Dr Agnieszka Syntfeld-Każuch z Zakładu Fizyki Detektorów NCBJ twierdzi, że według zaleceń WHO w Polsce należy podwoić liczbę urządzeń do radioterapii. Zaznacza też, że w krajach najbardziej rozwiniętych liczba systemów do radioterapii jest nawet dwukrotnie wyższa niż zalecenia WHO. Ministerstwo Zdrowia planuje zwiększenie dostępności radioterapii poprzez rozbudowę istniejącej sieci ośrodków oraz budowę ośrodków regionalnych. NCBJ spodziewa się też gwałtownego wzrostu popytu w krajach rozwijających się, gdzie dopiero rozpoczęto stosowanie akceleratorów w leczeniu nowotworów.
Sprawdź: Czy radioterapia to skuteczna metoda leczenia raka prostaty?
Projekt AiD kończy się w grudniu 2013 r. Zadeklarowano sprzedaż urządzeń do 3-4 lat po zakończeniu wdrożenia projektu. Jego kierownik przewiduje, że z uwagi na zakładaną konkurencyjność cenową wyprodukowana aparatura medyczna będzie mieć ogromne możliwości zaistnienia zarówno w sektorze publicznym, jak i w sektorze prywatnych usług medycznych
Skąd wiadomo, że nowe urządzenia będą tańsze od innych? Jak wyjaśnia dr Syntfeld-Każuch, koszty wytworzenia i ostateczna cena są parametrami uzgadnianymi w indywidualnym kontakcie z klientem. W Polsce nie ma producentów akceleratorów medycznych poza NCBJ, które z kolei nie może się na tym etapie prac porównywać z dużymi firmami spoza kraju, które od wielu lat wprowadzają te rozwiązania na rynek europejski i światowy.
"Chciałabym podkreślić, że my, jako instytut badawczy, nie możemy bezpośrednio prowadzić sprzedaży - jeśli byłaby sprzedaż, to dochód jest, ogólnie mówiąc, zwracany do sponsora projektu. Są opracowane rozwiązania, które wyprowadzają technologie z instytutów do firm sprzedających już gotowe rozwiązania. Mam na myśli spółki typu spin-off. Jest to dla nas jednak jeszcze nieco za wczesny moment. Dopiero, kiedy nasze demonstratory osiągną parametry, jakie sobie założyliśmy, to zastanowimy się nad tym, jaką drogą komercjalizacji dotrzeć do klienta" - mówi kierownik projektu.
Organizacyjna strona projektu
Naukowcy i inżynierowie opracowują nowe techniki i technologie w zakresie przyspieszania elektronów, układów kontroli i sterowania wiązkami elektronowymi, detektorów fotonów, neutronów i elektronów, metod komputerowej symulacji transportu promieniowania przez materię, układów zbierania i przetwarzania informacji oraz algorytmów rekonstrukcji i rozpoznawania obrazów.
Pieniądze unijne pozyskane na realizację projektu, a rozliczane przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, pozwoliły wyposażyć laboratoria, rozwinąć nowe technologie i zakupić materiały do tworzenia modeli akceleratorów. W kolejnym etapie wykonywane są docelowe demonstratory technologii. W rezultacie doprowadzi to do zmian jakościowych w zakresie usług badawczych oferowanych przez NCBJ oraz do wzrostu potencjału badawczego jednostki. Nowo utworzone lub zmodernizowane laboratoria oraz stanowiska badawczo-pomiarowe pozwolą na wykonanie najwyższej klasy urządzeń.
Zespół projektu tworzy około 100 osób. Wszyscy są pracownikami Narodowego Centrum Badań Jądrowych, które powstało w 2011 r. z połączenia Instytutu Problemów Jądrowych w Świerku z Instytutem Energii Atomowej. W ramach projektu zatrudniono nowych naukowców i inżynierów, zaangażowani są studenci, specjalistom towarzyszy obsługa administracyjna. Ze środków PO IG zaspokajane są dodatkowo wynagrodzenia pracowników.
Informacja pochodzi z serwisu PAP – Nauka w Polsce, Karolina Olszewska / ab
Polecamy też: ABC nowotworów
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
