Cholesterol – organiczny związek chemiczny, z grupy lipidów. Jest jednym ze steroli. Wchodzi w skład błon komórkowych i jest prekursorem ważnych związków: hormonów płciowych, hormonów kory nadnerczy, kwasów żółciowych oraz witaminy D3.
Cholesterol całkowity – wszystkie frakcje cholesterolu (głównie LDL i HDL) razem. Jego poziom powinien być niższy niż 200 mg/dl.
Chylomikrony – duże lipoproteiny, przenoszące we krwi triglicerydy, fosfolipidy oraz cholesterol z jelita cienkiego do wątroby i mięśni.
Dyslipidemia – stan, w którym zaburzona jest gospodarka tłuszczowa organizmu. Do dyslipidemii zaliczna jest hipercholesterolemia, dyslipidemia aterogenna, zespół chylomikornemii.
Ezetymib – lek obniżający poziom lipidów, przez hamowanie wchłaniania cholesterolu w jelicie cienkim.
Fibraty – grupa leków obniżających stężenie lipidów przez aktywowanie grupy receptorów regulujących przemiany enzymów i białek ważnych dla metabolizmu lipidów. Hamują syntezę VLDL , a zwiększają HDL. Korzystnie wpływają na poziom LDL.
HDL – lipoproteiny o dużej gęstości (high density lipoproteins), transportują cholesterol do wątroby z innych tkanek.
Zobacz też: Ile tłuszczu masz we krwi? Zrób lipidogram!
Hipolipemizyjący – obniżający stężenia lipidów
Kępki żółte – inaczej żółtaki, czyli zmiany skórne, pojawiające się najczęściej w okolicy oczu oraz stawów łokciowych i kolanowych. Są objawem bardzo wysokiego poziomu cholesterolu, często występują w rodzinnych postaciach hipercholesterolemii.
Kwasy tłuszczowe – organiczne związki chemiczne z grupy lipidów. Inaczej nazywane kwasami monokarboskylowymi, składają się z łańcucha węglowodorowego i grupy karboksylowej. Z gliceryną tworzą estry, które znamy jako tłuszcze. Występują w olejach, maśle, smalcu. Wykorzystywane są do produkcji mydła i innych kosmetyków oraz farb. W organizmie spełniają role surowca energetycznego i materiału zapasowego – jako triglicerydy są magazynowane w tkance tłuszczowej.
Kwasy żółciowe – to organiczne związki, które powstają z cholesterolu. Są składnikiem żółci, ogrywającym ważną rolę w trawieniu tłuszczów.
LDL – lipoproteiny o małej gęstości (low density lipoproteins). Transportują cholesterol z wątroby do innych narządów, głównie kory nadnerczy, mięśni, nerek. Zawarta jest w nich większość cholesterolu z osocza.
Lipidogram – badanie podczas którego oznaczany jest poziom poszczególnych rodzajów lipidów we krwi. Oznaczenie to obejmuje poziom HDL, LDL, triglicerydów i cholesterolu całkowitego.
Lipidy – różnorodna grupa związków organicznych. Należą do nich na przykład kwasy tłuszczowe, różne lipidy (np. fosfolipidy i glikolipidy) oraz sterole (np cholesterol).
Lipoproteiny – to struktury, przypominające pęcherzyki, które umożliwiają transport lipidów we krwi. Zbudowane są z dwóch części - powłoki, która składa się z fofolipidów, cholesterolu i białek oraz rdzenia utworzonego przez estry cholesterolu i triglicerydów.
Miażdżyca – przewlekły stan zapalny dotyczący głównie dużych i średnich naczyń prowadzący do zwężenia lub zamknięcia ich światła i zaburzeń ukrwienia narządów zaopatrywanych przez te naczynia. Konsekwencją miażdżycy może być zawał serca, udar niedokrwienny mózgu, zmiany niedokrwienne kończyn dolnych
Mioptia – to grupa chorób dotyczących mięśni szkieletowych, mięśnia sercowego oraz mięśni gładkich (takich jak w przewodzie pokarmowym). Miopatia mogą być chorobami uwarunkowanymi genetycznie, albo nabytymi, na przykład związanymi z przyjmowaniem leków. Miopatia jest rzadkim działaniem niepożądanym statyn i fibratów.
Stanole – grupa związków chemicznych pochodnych steroli roślinnych. Naturalnym ich źródłem są nasiona, orzechy, oleje roślinne, dodawane są także do żywności na przykład do jogurtów i margaryn. Wspomagają redukcję poziomu LDL – cholesterolu.
Statyny - grupa leków stosowanych w zaburzeniach lipidowych. Obniżają poziom cholesterolu przez hamowanie jednego z enzymów odpowiedzialnych za jego syntezę.
Sterole – grupa lipidowych związków chemicznych. Do steroli należy cholesterol oraz wiele hormonów – glikokortykosteroidy, estrogeny, testosteron, progesteron.
Sterole roślinne – sterole pochodzenia roślinnego. Pomagają obniżyć poziom cholesterolu. Ich źródłem są oleje roślinne, nasiona, owoce, ale podobnie jak stanole dodawane są również do żywności.
Triglicerydy – lipidowe związki, które są estrami kwasów tłuszczowych i gliceryny. Dla organizmu są materiałem energetycznym oraz zapasowym, są odkładane w tkance tłuszczowej. Ich wysoki poziom w surowicy krwi znacznie przyspiesza rozwój miażdżycy i zwiększa ryzyko chorób sercowo-naczyniowych.
Żółtaki – zmiany skórne płaskie lub guzkowate, barwy żółtej. Pojawiają się na powiekach, oraz w okolicach dużych stawów. Są objawem hipercholesterolemii.
Żywice jonowymienne – grupa leków obniżających poziom cholesterolu. Są to niewchłaniające się z przewodu pokarmowego polimery, które wiążą kwasy tłuszczowe i hamują ich wchłanianie zwrotne. To nasila produkcję kwasów żółciowych z cholesterolu, zwiększając jego zużycie, a tym samym obniżając jego poziom.
Zobacz też: Rodzaje cholesterolu
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
