Udar mózgu nie jest pojęciem jednoznacznym. Wyróżniamy dwa rodzaje udaru – niedokrwienny i krwotoczny. Oba rodzaje udaru różnią się mechanizmem powstawania, a także przyczynami. Można je podzielić na dwie główne grupy: pęknięcie lub zatkanie naczynia krwionośnego.
Udar krwotoczny, czyli gdy pęknie naczynie
Udar krwotoczny następuje na skutek pęknięcia naczynia krwionośnego i wylewu krwi do mózgu. Jeśli pęknie naczynie umiejscowione głęboko, w obrębie tkanki mózgowej, mamy do czynienia z krwotokiem śródmózgowym. Jeśli uszkodzone naczynia znajduje się na powierzchni mózgu mówimy o krwotoku podpajęczynówkowym.
Co może prowadzić do pęknięcia naczynia? Wszystkie sytuacje, które powodują, że ściana naczyń jest osłabiona bądź ich budowa nieprawidłowa. Należą do nich np. tętniaki – są to patologiczne rozszerzenia w ścianach tętnic, które prowadzą do ich znacznego osłabienia i tym samym, większej podatności na pęknięcie. Tętniaki są jedną z najczęstszych przyczyn krwotoku podpajęczynówkowego.
Innym, dużo rzadszym przypadkiem, są malformacje naczyniowe. Nazywa się tak wrodzone zaburzenie struktury naczyń krwionośnych, które zbudowane są nieprawidłowo np. zbyt rozgałęzione, poskręcane.
Najczęstszą i najpowszechniejszą przyczyną udarów krwotocznych jest nadciśnienie tętnicze, które prowadzi do powstawania licznych, małych tętniaków. Uważa się, że może być odpowiedzialne nawet za 75% krwotoków śródmózgowych.
Oprócz problemów w samych naczyniach, przyczyną krwotoków mogą być również zaburzenia krzepnięcia krwi. Przy normalnym, prawidłowym krzepnięciu małe uszkodzenia czy pęknięcia ściany naczyń nie są groźne – organizm sam sobie z nimi radzi i nie dochodzi do krwawienia. Jednak, gdy krzepnięcie jest zaburzone, już nawet minimalne uszkodzenie może powodować nadmierny wypływ krwi. Dzieje się tak przy niektórych chorobach tj.: skazach krwotocznych, w białaczce, a także podczas przyjmowania doustnych leków przeciwzakrzepowych.
Zobacz też: Jak może objawiać się udar mózgu?
Udar niedokrwienny, czyli zatkane naczynie
Udar niedokrwienny następuje w wyniku niedostatecznego dopływu krwi do mózgu. Przyczyny mogą być różne, najczęściej jest to zakrzep w naczyniu doprowadzającym krew do mózgu lub w tętnicy mózgowej. Przyczyną powstawania zakrzepu jest miażdżyca tętnic, która uszkadza wewnętrzne ściany naczyń. Przeważnie te naczynia, w których dochodzi do zakrzepu są bardzo zwężone przez postępującą w nich miażdżycę. Czasem jednak duży zakrzep może wytworzyć się w miejscu, gdzie do tej pory światło naczynia nie było bardzo zwężone.
Innymi przyczynami zakrzepu mogą być zaburzenia krzepliwości krwi – stany nadmiernej krzepliwości oraz zmiany zapalne w naczyniach. Jednak te sytuacje należą do rzadkości w porównaniu z rozpowszechnieniem miażdżycy.
Jak powstaje zator w tętnicy mózgowej?
Kolejną przyczyną udaru niedokrwiennego mogą być zatory. Zator to zamknięcie naczynia, do którego najczęściej dochodzi wskutek zatkania go skrzepliną krwi, która zostaje oderwana z miejsca w którym powstała i dalej wędruje z prądem krwi. Zatory o dużych rozmiarach mogą doprowadzić do zamknięcia naczynia.
Dla mózgu szczególnie niebezpieczne są zatory pochodzące z serca, ponieważ mogą one osiągać dość duże rozmiary, a mózg jest jednym z pierwszych narządów na drodze krwi z serca. Zatory takie mogą powstawać np. przy migotaniu przedsionków. Dlatego w tej chorobie konieczne jest leczenie przeciwkrzepliwe. Ryzyko zatoru jest zwiększone również w chorobach i wadach zastawek, które tak samo wymagają odpowiedniej profilaktyki przeciwzakrzepowej.
Polecamy: Kto jest zagrożony udarem mózgu?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!