Co jest przyczyną i dlaczego niektórzy ludzie uzależniają się łatwiej niż inni?
Uzależnienie kojarzy się głównie z alkoholem i narkotykami, w rzeczywistości na tym problem się nie kończy.
Według Narodowej Służby Zdrowia (NHS) w Wielkiej Brytanii ludzie ,,są w stanie uzależnić się od wszystkiego, od hazardu po czekoladę”.
Uzależnienie zaczyna się w chwili ekspozycji i w pewnym momencie zwyczajne użycie przechodzi w zależność. Jak stwierdza dr Gilian Tober, przewodniczący Towarzystwa na rzecz Badań Uzależnień, wszystkie rodzaje uzależnienia zaczynają się od pierwszego kontaktu:,, Zazwyczaj ten kontakt jest umotywowany społecznie – chłopak, dziewczyna lub przyjaciele – co często nie jest czymś przyjemnym, ale wiąże się z uznaniem w oczach społeczeństwa”.
Później następuje wzmocnienie:,, Ludzie brzydzą się swoim pierwszym papierosem. Niektórzy mówią sobie ,,nigdy więcej”, inni brną dalej i doświadczają uzależnienia farmakologicznego” – dodaje dr Tober.
Narkotyki oddziałują bezpośrednio na mózgowy układ nagrody, a w sytuacjach, gdzie w grę wchodzi hazard, mózg może domagać się stymulacji.
Mózg ,,przyzwyczaja” się do narkotyku, rozwija tolerancję, domagając się z czasem coraz większych dawek. Pojawia się zależność fizjologiczna – uzależnienie.
Ale nie wszyscy poddają się uzależnieniu. Wiele osób pije, ale tylko niewielki procent robi to bardzo często, a jeszcze mniejszy staje się alkoholikami.
Ilana Crome, profesor psychiatrii uzależnień na Uniwersytecie Keele twierdzi, że w ubiegłych latach poczyniono wielkie postępy w zgłębianiu tej zagadki. Crome mówi:,, Zaczynamy rozumieć mnogość mechanizmów rządzących procesem uzależnienia , ale musimy dokładnie wiedzieć co jest przyczyną uzależnienia. A na razie nie wiemy. Zdaje się, że problem dotyka samej istoty zachowania, czyniąc sprawę bardzo trudną do zbadania i zrozumienia”.
Lekarze nie potrafią wyróżnić jednej przyczyny dlaczego uzależnienia się rozwijają. Znane są jednak pewne czynniki ryzyka.
Przewodniczący Wydziału Uzależnień na Królewskim College of Psychiatrics, dr Owen Bowden-Jones wymienia trzy kategorie czynników ryzyka:,, Uzależnienie można rozumieć jako zaburzenie obejmujące biologiczne, psychologiczne i społeczne aspekty”.
Jak dodaje:,, Badania sugerują, że ludzie podatni na uzależnienia mogą wykazywać się zmianami w obrębie kory przedczołowej. Ta część mózgu odpowiada za podejmowanie decyzji, ważenie plusów i minusów konkretnej czynności”.
W grupie tej często stwierdza się też przypadki psychologicznej traumy, wynikającej z zaniedbania w dzieciństwie lub z żałoby.
Na poziomie społecznym wymienia się środowisko życia z łatwym dostępem do narkotyków lub obracanie się w gronie uzależnionych przyjaciół, jak również niskie standardy mieszkaniowe i deprawację społeczną.
Istnieje jednak wiele przypadków, którym nie można przypisać tych czynników.
W opinii Harryego Shapiro z organizacji charytatywnej Drug Scope, uzależnienie to ,,skomplikowany fenomen z całą kombinacją czynników ryzyka, dlatego też jest rzeczą niemożliwą wskazanie osób najbardziej predysponowanych na uzależnienia, jest to sprawa wybitnie zindywidualizowana”.
Prof. Crome podsumowuje:,, Nie możemy przewidzieć, kto się uzależni, ale wielu ludzi pochodzących z trudnych środowisk, którzy są predysponowani do rozwoju uzależnień nie ulega tym przewidywaniom i właśnie to jest rzeczą najbardziej zdumiewającą”.
Polecamy: Co to jest uzależnienie?
Źródło: BBC/ar
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
