Wiąże się to nieodłącznie z niezadowalającym poziomem higieny oraz zanieczyszczeniem wody, a zatem i żywności przez wydzieliny ludzkie.
Durowe ABC
Przyczyną duru brzusznego, a także całej gamy paradurów i salmonelloz są bakterie z rodzaju Salmonella. Salmonella typhi, wywołująca dur brzuszny jest groźna jedynie dla człowieka, i to właśnie dlatego materiał zakaźny pochodzi wyłącznie od ludzi. Zagrożenie niesie nie tylko zanieczyszczenie wody i pokarmu przez chorych i nosicieli (epidemie!), ale także bezpośrednie przebywanie z nimi. Udowodniono także, że owady mogą przenosić bakterie w sposób mechaniczny, co jednak nie powoduje epidemii, a tzw. zachorowania sporadyczne.
Czynnikami ryzyka zachorowania są także wiek – poniżej 5 i powyżej 65 lat, stosowanie leków zobojętniających lub hamujących wydzielanie kwasu solnego w żołądku i choroby powodujące niedokwaśność (alkoholizm, niedokrwistość złośliwa, nadczynność tarczycy).
Zobacz też: dział Choroby tropikalne
Obraz kliniczny
Choroba rozwija się w ciągu 1-4 tygodni. Na początku dominują: gorączka, złe samopoczucie, senność, bóle brzucha i zaparcie. W drugim tygodniu choroby wzrasta temperatura, nasilają się bóle głowy, brzucha (z „przelewaniem”) i osłabienie, pojawia się suchy kaszel, a ciśnienie tętnicze i szybkość pracy serca obniżają się. Objawom tym często towarzyszy bladoróżowa, plamisto-grudkowa wysypka na skórze tułowia, czasem powiększenie wątroby i śledziony oraz żółtaczka. Biegunka pojawia się zazwyczaj na początku 3 tygodnia choroby. Wtedy też objawy osiągają swe apogeum – pojawiają się zaburzenia świadomości, pobudzenie, nadmierna senność na zmianę z bezsennością, odwodnienie, zmniejszona ilość moczu. W przypadkach niepowikłanych od 4 tygodnia rozpoczyna się proces zdrowienia.
Zobacz też: Leiszmania - co to takiego?
Rozpoznanie i leczenie
O rozpoznaniu decyduje wywiad – podróż do krajów o niższych standardach higienicznych lub spożywanie pokarmów i napojów (warzywa, owoce, woda, mleko) z nieznanego źródła. Pomocne są także badania serologiczne, mogące wykryć przeciwciała przeciwbakteryjne od 2 tygodnia choroby.
W leczeniu stosujemy antybiotyki – fluorochinolony (np.cyprofloksacyna, norfloksacyna) lub cefalosporyny (ceftriakson, cefoperazon). Z chwilą wprowadzenia antybiotyków do powszechnego użycia, śmiertelność spadła do ok.1% chorych.
Istnieją szczepionki przeciw Salmonella typhi, jednak nie są one w powszechnym użyciu. Zaleca się je osobom, które w tropikach spędzają dużo czasu (np. ze względu na wykonywaną pracę) lub podróżują do terenów o wysokiej zapadalności.
Podstawą profilaktyki jest przestrzeganie zasad higieny osobistej, spożywanie jedynie przegotowanej wody, zawsze z pewnego źródła, zabezpieczanie śmieci i nieczystości, by nie przedostawały się do środowiska.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
