Przyczyny choroby
W zależności od typu (A, B, C, D, E, G) wirusem można się zakazić bądź poprzez wydzieliny płciowe lub krew bądź na drodze pokarmowej, to jest spożywając wodę lub pokarmy zanieczyszczone wirusem. Głównym rezerwuarem wirusa są dzieci poniżej 10 roku życia, które chorują łagodnie, bez żółtaczki i pozostając zazwyczaj w dobrym stanie ogólnym. Stopień zanieczyszczenia środowiska wirusem typu A jest największy tam, gdzie standardy higieniczne nie są przestrzegane, stąd łatwość z jaką można się nim zarazić w krajach tropikalnych.
Dorośli, ci którzy nigdy nie chorowali na WZW A ani nie byli szczepieni (przechorowanie lub szczepienie daje odporność!) w około 40% przypadków wymagają hospitalizacji.
Przebieg choroby
Okres wylęgania choroby trwa od 15 do 50 dni. Początek jest niecharakterystyczny – występują uczucie "rozbicia", znużenie, bóle mięśniowo – stawowe, stany podgorączkowe. Po kilku dniach dołączają się nudności, wymioty, brak apetytu, biegunka i w większości przypadków – żółtaczka (pamiętaj, że żółtaczka, czyli zażółcenie powłok skórnych i błon śluzowych to objaw, a nie choroba sama w sobie). Chorzy zgłaszają często świąd skóry i ciemne zabarwienie moczu.
W badaniach laboratoryjnych stwierdzamy wzrost stężenia bilirubiny całkowitej (norma – poniżej 1,1 mg/dl) oraz transaminaz – alaninowej i asparaginowej (norma dla obu 5-40 U/l). W kale można wykrywać antygeny wirusa, zaś we krwi wzrastający poziom przeciwciał przeciw wirusowi, czemu zwykle towarzyszą już objawy kliniczne.
Polecamy: Jak przeciwdziałać biegunce?
Choroba ustępuje samoistnie w ciągu maksymalnie 6 miesięcy, a leczenie jest zachowawcze, tzn. nie ma leku, który przyspieszyłby eliminację wirusa z organizmu.
Powikłania, choć groźne, są na szczęście bardzo rzadkie. Zaliczamy do nich: zaburzenia hematologiczne, niewydolność nerek, piorunujące, nadostre zapalenie wątroby, rozwój chorób autoimmunologicznych.
Profilaktyka
Nie trzeba udawać się w tropiki, aby zachorować na WZW A. Większość zachorowań w Polsce ma bowiem charakter rodzimy, a nie przywieziony z „ciepłych krajów”. Wirus jest bardzo powszechny w krajach basenu Morza Śródziemnego, stąd między innymi obowiązkowe szczepienia obywateli w Hiszpanii i we Włoszech. W Polsce szczepienie ma charakter dodatkowy, jest płatne i składa się z dwóch szczepień wykonanych w odstępie 6 miesięcy. Istnieje możliwość zaszczepienia się jedną szczepionką przeciw wirusowi typu A i typu B.
Bardzo ważna jest też kwestia kontaktu z chorymi osobami, gdyż mogą zarażać innych zarówno tydzień przed, jak i co najmniej 2 tygodnie po ustąpieniu objawów. Chory powinien mieć własne przybory toaletowe i ręczniki, a jego bielizna powinna być odizolowana od ubrań osób z otoczenia.
Polecamy: Niezbędnik podróżnika
Pozostałe zalecenia profilaktyczne są uniwersalne – tak jak w innych chorobach szerzących się drogą pokarmową, pamiętajmy, że:
- woda do spożycia musi pochodzić z „pewnego” źródła,
- należy ją stosować tylko po przegotowaniu,
- warzywa i owoce należy myć i obierać ze skóry,
- nie należy pić napojów z kostkami lodu,
- pokarmy spożywajmy tylko w restauracjach budzących zaufanie.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
